آفتاب
ورود | عضویت
جمعه ۶ خرداد ۱۴۰۱ ۰۰:۳۵
  • اخبار
    • اخبار سیاسی
    • اخبار اقتصادی
    • اخبار فرهنگی
    • اخبار ورزشی
    • اخبار اجتماعی
    • اخبار فناوری
    • اخبار سلامت
    • اخبار ایران و جهان
    • پیشخوان روزنامه ها
  • دانش سرا
    • مقالات
    • کتاب الکترونیکی
    • دانستنی ها
    • لینک های مفید
    • فرهنگ فیلم
    • لغت نامه دهخدا
    • دائره المعارف
    • کتابهای منتشر شده
    • بانک های اطلاعاتی
  • چندرسانه ای
    • 60 ثانیه با اخبار
    • کیوسک آفتاب
    • فیلم
    • عکس
    • پادکست
    • اینفوگرافی
    • آفتاب پلاس
  • دیجیتال مارکتینگ
    • خدمات دیجیتال مارکتینگ
    • نیازمندیها
    • بانک مشاغل
    • وبگردی
    • بنر
    • مشاوره کسب و کار
    • رپورتاژ آگهی
    • کمپین
    • خدمات
    • سایتچین
  • گردشگری
    • مجله گردشگری آفتاب
    • گزارش لحظه ای جاده ها
    • نقشه ترافیک تهران
  • تفریح و سرگرمی
    • شبکه های اجتماعی
    • موسیقی
    • فیلم و سریال
    • تئاتر
    • آشپزی
    • کارت تبریک
    • فیلم های سینما
    • بازی های اینترنتی
    • شعر و ادب
    • گل و گیاه
    • ضرب‌المثل
    • فتوبلاگ
    • سخن بزرگان
    • تعبیر خواب
    • داستان سرا
    • فال و طالع بینی
    • چیستان
    • شخصیت‌ها
    • لطیفه

لغت‌نامه دهخدا

آ

ا

ب

پ

ت

ث

ج

چ

ح

خ

د

ذ

ر

ز

ژ

س

ش

ص

ض

ط

ظ

ع

غ

ف

ق

ک

گ

ل

م

ن

و

ه

ی

ن

ن . [ ن َ ] (پیشوند) (۱) حرف نفی باشد و در اول فعل و مصدر آید: نرفت ، نمیکند، نخواهد رفت ، ندیدن ، ننوشتن .
در اول فعل :
مرا بسود و فروریخت هر چه دندان بود
نبود دندان ، لابل چراغ تابان بود.

رودکی .
هنر نزد ایرانیان است و بس
ندارند شیر ژیان را بکس .

فردوسی .
هر که او نفس خویش نشناسد
نفس دیگر کسی چه بشناسد.

سنائی .
به شمعش بر بسی پروانه بینی
ز نازش سوی کس پروا نبینی .

نظامی (خسرو و شیرین ص 51).
بجد و جهد، چو کاری نمیرود از پیش
بکردگار رها کرده به مصالح خویش .

حافظ.
حدیث از مطرب و می گوی و راز دهر کمترجو
که کس نگشود و نگشاید بحکمت این معما را.

حافظ.
در اول مصدر:
عنان به میکده خواهیم تافت زین مجلس
که وعظ بی عملان واجب است نشنیدن .

حافظ.
شرح این آتش جانسوز نگفتن تا کی
سوختم سوختم این سوز نهفتن تا کی .

وحشی .
در بعض لهجه ها علامت نفی به کسر نون است . و در تداول عوام گاهی برای نهی مستعمل است : نرو، نکن ، نگیر، بجای : مرو، مکن ، مگیر (۲) . || و گاه برای نهی است چون در اول امر درآید، به شرط آنکه در آخر نیز یاء خطاب آید. (یادداشت مؤلف ):
در این ره گرم رو می باش ، لیک از روی نادانی
مگر نندیشیا هرگز، که این ره را کران بینی .

سنائی .
امیر از خنده بیخود گشت و گفت : زنهار تا نروی که به پنجاه راضی شوند. (باب چهارم گلستان ).
به خدائی که توئی بنده ٔ بگزیده ٔ او
که بر این چاکر دیرینه کسی نگزینی .

حافظ.
|| مؤلف آنندراج نوشته است : و از شأن اوست که گاهی بجای میم نهی نیز مستعمل شود، چون : نباید و نماند، به معنی مبادا و مماناد، و خواجه نظامی در فرستادن سکندر ارسطاطالیس را با روشنک به شهر یونان [ گوید ] :
چنان بینم از رای روشن صواب
که چون میکنم گرد گیتی شتاب
زر و زیور خود فرستم بروم
که هست استواری در آن مرز و بوم
نباید که ما را شود کار سست
سبو ناید از آب هر دم درست
بداندیش گیرد سر تخت ما
به تاراج دشمن شود رخت ما.
و در تظلم نمودن مصریان به حضرت سکندر از دست زنگیان :
شه دادگر داور دین پناه
چو دانست کاورد زنگی سپاه
هراسان شد از لشکر بی قیاس
نباید که دانا بود بی هراس .
و در مصاف کردن با لشکر زنگیان ، مثنوی :
چنان به که با او مدارا کنید
بیائید عذر آشکارا کنید
نباید که آن آتش آید بتاب
که ننشیند آنگه به دریای آب .
و در جای دیگر فرموده :
سکندر شه هفت کشور نماند
نماند کسی چون سکندر نماند.

(آنندراج ، حرف ن ).
|| (پسوند) حرف مصدر، و آن نونی است مفرد که در اواخر افعال ، معنی مصدر آرد، چنانک : آمدن و رفتن . (المعجم ص 177). علامت مصدر است که گاهی پیش از آن «د» و گاهی «ت » باشد:
مکن کار بد گوهران را بلند
که پروردن گرگت آرد گزند.
از این بیش گفتن نباشد پسند
که نقش جهان نیست بی نقشبند.

نظامی .
پروانه ز من شمع ز من گل ز من آموخت
افروختن و سوختن و جامه دریدن .

؟
|| ین (نسبت ) است : ریخن = ریخان . ریغن = ریغان (۳) .

درباره ما

  • درباره آفتاب
  • قوانین و مقررات
  • سیاست حفظ حریم خصوصی
  • راهنمای آفتاب
  • نقشه سایت

تماس با ما

+۹۸ ۲۱ ۲۳۰ ۴۴ ۳۳۳

تلگرام آفتاب

اینستاگرام آفتاب

+۹۸ ۲۱ ۲۳۰ ۴۴ ۱۰۳

ایران، تهران، میدان نوبنیاد ، کوهستان سوم ، پلاک ۳

پشتیبانی آفتاب

همکاری در کسب و کار

  • آگهی رایگان
  • تبلیغات در آفتاب
  • مشاوره کسب و کار

خبرنامه

برای عضویت در خبرنامه پست الکترونیک خود را وارد نمایید
عضویت
کلیه حقوق این سایت برای شرکت شبکه ی اینترنتی آفتاب محفوظ است.
×