پدرخوانده: غبار منیت (نقدی بر پژوهش تئاتری مصطفی اسکوئی)

این نوشتار نقد کتاب 'پژوهشی در تاریخ تئاتر ایران' نوشته 'مصطفی اسکوئی' است که طی آن سعی شده است بیشتر, ضعف‌ها و کاستی‌های آن کتاب بازگو شود.

پرده‌های بازی

در این مجموعه, مقالاتی از ((جلال ستاری)) گردآمده است .این مقالات پیش‌تر در دو دوره فصل نامه تئاتر طی سال‌های 1356تا 1357و 1367تا 1370به چاپ رسیده است . مقالات کتاب عمدتا به دو مقوله تئاتر و تعزیه اختصاص دارد .برخی مقالات عبارت‌اند از :((توان نمایشی آداب داستانی ما)), ((هزارویک شب و پیدایی تئاتر عرب)), ((گزارش و نمایش منطق‌الطیر در غرب)), ((تئاتر در ایران)),...

پری‌داری و شبیه‌سازی: در جستجوی ریشه‌های تئاتر

نگارنده در این نوشتار, از پری داری و شبیه‌سازی به منزله یکی از ریشه‌های تئاتر یاد می‌کند .به‌زعم وی, ((بازیگر نمی‌تواند و نباید حالت جذبه‌ای را که ممیزه بسیاری از آداب و آیین‌های کهن است از یاد ببرد)) ;همچنین((تئاتر فقط ((تکنیکی)) زیباشناختی شامل متن ادبی, آرایه‌ها و ملزومات صحنه نیست بلکه همچون آتشی است که همواره زبانه می‌کشد)) .برخی مباحث کتاب عبارت‌اند...

پس پشت سحر: گفتگو با عزت‌الله انتظامی

'پس پشت سحر 'متن گفت و گویی است که 'خسرو شهریاری 'با عزت الله انتظامی ـ بازیگر مشهور سینمای ایران ـ انجام داده است .در این گفت و گو, ضمن مروری بر تاریخچه سینمای ایران ;زندگی هنری 'انتظامی 'بازگو می‌شود .علل گرایش انتظامی به سینما, اولین بازی‌ها و فیلم وی, تحصیلات و تجارب سینمایی او و جایگاه هنر نمایش و تاثیر آن در ایران عناوین برخی مطالب کتاب است .

پیدایش هنرهای نمایشی و مکتبهای آن

در بخش نخست این نوشتار, ضمن اشارتی به هنر, به ویژه هنر نمایش, تاریخچه هنر نمایش, و انواع نمایش نامه به اجمال معرفی شده است. تعریف نمایش‌نامه, آشنایی با برخی مکاتب هنری, شیوه‌های نمایشی در ایرانن نقش کارگردانان و نقش بازیگر در تئاتر, و آشنایی مختصر با نقد تئاتر از دیگر موضوعات بخش نخست هستند. در بخش دوم نیز مطالبی چند در باب آشنایی با تاریخ هنر و تئاتر, پیشین...

تئاتر پست‌دراماتیک

مخاطبان در کتاب حاضر, با تحلیل‌ها و تفکراتی درباره تحول و کارکرد اساسی 'صحنه‌پردازی' در دهه‌های اخیر آشنا خواهند شد. به تصریح کتاب: 'مقصود در این جا متن و فرم‌های جدید متن تئاتری نیست, بلکه آن چیزی است که در اکثر کارها, از جمله متاخرترین آن‌ها ـ مثل کارهای ژان پی‌یر رونگرت ـ فقط به طور مختصر بدان پرداخته شده است: مولفه‌های صحنه‌ای ویژه تئاتر نو, شرایط و نتای...

تئاتر خیابانی و انواع دیگر نمایش‌های بیرونی

مطالب آغازین کتاب درباره چگونگی پیدایش و رواج تئاتر خیابانی است ;سپس با اشاره به اجراهای متعددی از تئاتر خیابانی در کشورهای مختلف, درباره شیوه‌ها, ابزارها و پیش نیازهای این نوع تئاتر, سخن به میان آمده است . عناوین فصل‌های کتاب بدین شرح است' :بیگانه تقدیر نشده', 'مفاهیم و نگرش‌ها', 'سرگرم کنندگان', 'تماشاگر گردان', 'آشوبگران', 'رسانش گران', 'نمایشگران هنرم...

تئاتر سیاسی

این کتاب 'اروین پیسکاتور', حاوی اجراها و رخدادهای مربوط به آن, طی سال‌های 1919تا 1922است که نام برده در چند تئاتر برلین به صحنه برده است .بدین سان, این مجموعه گزارشی است مفصل از این کارگردان آلمانی از آن سال‌های پر التهاب کشور آلمان .پیسکاتور با اوج‌گیری نازیسم مجبور به جلای وطن شد و با آمریکا رفت در آن جا مدرسه‌ای دایر نمود که در آن شاگردانی چون 'تنسی ویل...

تئاتر مردم ستمدیده

نویسنده اذعان می‌دارد' تئاتر در نهایت امر اجبارا سیاسی است, چرا که تمام فعالیت‌های انسان سیاسی است و تئاتر یکی از آنها .آن که سعی می‌کند تئاتر را از سیاست جدا کند و کوشش دارد ما را به اشتباه اندازد, خود یک عمل سیاسی انجام می‌دهد .همچنین خواسته‌ام دلایلی چند از این واقعیت ارائه دهم که تئاتر یک اسلحه است, یک سلاح موثر .بدین علت است که باید برای تئاتر ستیز...

تئاتر معاصر اروپا

در جلد نخست این کتاب, شیوه‌ها و اشکال و فعالیت‌های تئاتر در پنجاه سال اخیر اروپا بررسی شده طی آن گروه‌های تئاتر اروپایی معرفی می‌شود که از آن جمله‌اند : ((تئاتر پیکولو)), ((گروه بین‌المللی پیتر بروک)), ((تئاتر خورشید آریان منوسکین)), ((یوجینو باربا و تئاتر اودین)), ((سیمون مک بورنی)), ((تئاتر همکوشی)), ((تئاتر گروهی پارما)) و ((گروه هاینر مولر)) .

تئاتر و اروپا

'کریستو فرمک‌کالو' استاد درام شناسی دانشگاه اکستر با نگاهی سیاسی در این کتاب جریان‌های درام بعد از جنگ جهانی دوم و هویت فرهنگی‌شان را بررسی می‌کند. وی در این بررسی با دو خط سیاسی مجزا دست به گریبان است: جریان چپ و روشنفکرانه سوسیالیسم/ مارکسیسم و دیگری جریان بورژوا و سرمایه‌داری‌؛ همچنین مک کالو کوشیده است تا به صورت خلاصه مهم‌ترین دست‌اندرکاران تئاتر اروپا...

تئاتر و دین

'تئاتر و دین 'کتابی است که با دو یادداشت کوتاه (ناشر و مترجم) و سه مقاله درباره جنبه‌های مذهبی و اخلاقی نمایش (تئاتر) به رشته تحریر در آمده است .دو مقاله ابتدایی کتاب در اصل متن پیاده شده دو سخنرانی 'گابریل مارسل '( 1889 ـ 1973) فیلسوف و ادیب فرانسوی است که در دهه 50میلادی ایراد گردیده است . 'دین و کفر گویی در تئاتر معاصر فرانسه 'عنوان سخنرانی نخست است که '...

تئاتر و کارگردانی: 1880 ـ 1980

نویسنده در کتاب, می‌کوشد تحول‌های عمده‌ای را در عرصه تئاتر مطرح نماید و طی آن خصوصیات امروزی کارگردان تئاتر را به دست دهد. وی معتقد است که کارگردانی تئاتر, امروزه, هنر به معنای کامل کلمه است. کارگردانی تئاتر دیگر به فراهم آوردن وسایل بازنمایی یک متن نمایشی محدود نمی‌شود, بلکه نمایش را تداوم می‌بخشد و تغییر می‌دهد و آن را آشکار می‌سازد. کارگردانی تئاتر هنر آف...

تئاتر و همزادش

این کتاب شماره شانزدهم از مجموعه 'تئاتر امروز جهان' است که حاوی نوشته‌ها و مقالاتی از 'آنتونن آرتو' (1896 ـ 1948) نمایش‌نامه‌نویس فرانسوی درباره 'تئاتر شقاوت' است.' آرتو در این کتاب, تئاتری را که تنها مایه تفریح و سرگرمی تماشاگر باشد محکوم می‌کند و به جست‌وجوی نمایش خالص و ناب می‌رود که از تمامی امکانات صحنه بهره گیرد و به کمک ابزار فرازبانی مانند موسیقی, نو...

تئاتر, هویت و نمایش ملی

کتاب حاضر, روایتی است درباره‌ی تبار سنت نمایش و معرفی پیشگامان هنر تئاتر در ایران که 'نگاهی است از این زاویه به عمل کرد چند تن از کوشندگان نمایش ایران در ادوار مختلف, با تامل و تعمقی بیش‌تر در چند و چون کار خلاقه‌ی آن‌ها'. معرفی معماران تئاتر نوع اروپایی (فتحعلی آخوند زاده, میرزا آقا تبریزی, حسن مقدم و عبدلحسین نوشین) و چگونگی کار آنان از مباحث اصلی این کتاب...

تئوری استانیسلاوسکی در پرورش هنرپیشه: همراه با ده تک پرده معروف از نمایشنامه‌نویسان جهان

در کتاب, دیدگاه‌های 'استانیسلاوسکی' در خصوص هنر نمایش, به ویژه وظایف هنرپیشه فراهم آمده است. وی می‌گوید: 'وظیفه هنرپیشه و تکنیک هنری او این است که: این زندگی غریب را در وجود خود آورد و زندگی خود نماید, برای رسیدن به این هدف هنرپیشه باید 'چشم‌ها, گوش‌ها و اعصابش' را به نقش ببخشد. او باید روی صحنه حقیقتا ببیند, بشنود و رفتار کند. با بازیگر نقش مقابلش, نه به طو...

تئوری بنیادی هنر تئاتر

نگارنده نشان می‌دهد که استانیسلاوسکی چگونه در داستان‌پردازی و نمایش‌نامه‌های خود کوشیده است تا به حقیقت زندگی و علت و معلول واقع روابط انسانی دست یابد .نویسنده اذعان می‌دارد استانیسلاوسکی با مهارت تمام توانسته است هیجانات و سرشت واقعی احساسات آدمی را از طریق هنر تئاتر باز نماید .عناوین مباحث کتاب از این قرار است :((نقدی بر سیستم استانیسلاوسکی)), ((تئوری ب...

تاثیر ترجمه متون نمایشی بر تئاتر ایران

در اولین شماره از مجموعه کتاب‌های ((هنر)), ((نقش و تاثیر ترجمه متون نمایشی بر تئاتر ایران)) بررسی .تبیین می‌شود .در بخشی از کتاب آمده است :((تردیدی نیست که آثار نمایشی ترجمه شده, تاثیر بسزایی در پیدایش و رشد نمایش‌نامه‌نویسی در ایران داشت و دست کم راهی را برای حرکت به سمت و سوی تئاتر ملی باز کرده است .بررسی این آثار می‌توانست به شناخت عواملی که تئاتر امرو...

جلد چهارم 'تاریخ تئاتر اروپا 'که به تئاتر رونسانی اختصاص یافته, نوینسده صرفا موقعیت تئاتر در ایتالیا و فرانسه را بررسی و ارزیابی می‌کند .وی پس از بررسی ساختار فرهنگی رنسانی, 'از بازی‌های مدیحه‌ای', 'تجدید حیات تئاتر باستان', 'کمدی ارودیتا', 'بازی شبانی 'و 'پرده‌های موزیکال 'نیز سخن به میان آورده است .نگارنده در تحلیل تئاتر فرانسه بیشتر به 'باله ملکه', 'نخ...