این کتاب متن سخنرانی خانم دکتر الهه کولایی است که در((موسسه توسعه دانش و پژوهش ایران)) ایراد شده است .در این سخنرانی, تاثیر فروپاشی شوروی بر جمهوری اسلامی ایران و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال این رویداد بررسی و ارزیابی میشود .خانم کولایی پس از شرح و تحلیلی بر روند و پیامدهای استقلال جمهوری آسیای مرکزی و قفقاز با تاکید بر فرصتی که در این زمینه برای وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران فراهم آمد و امکان تعمیم الگوی توسعه جمهوری اسلامی ایران بر این کشورها مهیا شد, اذعان میدارد :((پیوندهای تاریخی جمهوری اسلامی ایران با منطقه آسیای مرکزی و قفقاز و شرایط خاص جغرافیایی این منطقه و عدم دسترسی آن به آبهای آزاد, باعث شده است که در آسیای مرکزی و قفقاز فرصتهای تاریخی استثنایی برای کشور ما فراهم شود, که متاسفانه از این فرصتها به طور مناسب استفاده نشده است و در واقع شرایط را برای دیگران فراهم کردهایم که از برجستگی و اهمیت ژئوپلتیکی ایران به نفع خود بهره گیرند)) .