کتاب حاضر, نقد و تفسیری است اندیشهها فلسفی بندیکت اسپینوزا ( 1632ـ 1677) که 'هگل 'در آن ضمن مروری اجمالی بر زندگی فلسفی اسپینوزا, خاطرنشان میکند که کتاب 'اخلاق به روش هندسی 'اثر اسپینوزا که نگارش آن در سال 1675به اتمام رسید, مهمترین اثر فلسفی وی است .(این کتاب از رو که نظریهای افراطی در باب خدا و طبیعت بوده فقط پس از مرگ اسپینوزا به چاپ رسید (.هگل یاد آوری میشود : نام آن کتاب بیان گر تمام محتوای آن نیست .آن کتاب با شرحی کاملا انتزاعی از طبیعت جوهر, که با خدا یکی دانسته میشود, آغاز میشود و با تحلیلی موجودات بشری, ماهیت و جایگاه آنها در جهان, و شرایط رستگاری حقیقی آنها, ختم میگردد . هر یک از 5بخش کتاب که به روش هندسه اقلیدوسی نوشته شده, شامل مجموعهای از تعاریف, اصول متعارفه و قضایایی است که به دنبال براهین آنها و نیز غالبا تبصرههایی توضیحی میآید ...ویژگی برجسته اندیشه اسپینوزا عقل گرایی سازش ناپذیر آن است .اسپینوزا, مانند سایر فلاسفه آن دوران, حداقل به سه معنی متمایز, یک فیلسوف عقل گرا است :ما بعدالطبیعی, شناخت شناختی و اخلاق ;یعنی او معتقد است که جهان یک نظام عقلی ضروری را مجسم میسازد ;این نظام اساسا با عقل بشری قابل شناخت است ;و خیر حقیقی انسانها عبارت از شناخت این نظام و زندگی بر اساس این شناخت است .اما نشان خاصی عقل گرایی اسپینوزا این است که جایی برای خدای خالق پنهان که از مخلوقش متمایز است, باقی نمیگذارد, خدایی که بر طبق اهداف و نیات پنهان خود عمل میکند .بر عکس اسپینوزا با گستاخی خدا را طبیعت یکی میداند, هر چه مقصود و از طبیعت, نظام عقلی ضروری است و نه مجموع تمام اشیائ جزئی .فلسفه اسپینوزا به جهت یکی دانتسن خدا با طبیعت کاملا طبیعت گرا و جبرگرا است .'