در جلد دوم از این مجموعه ابتدا دیدگاهها و اندیشههای موسوم به 'عصر روشنایی و روشناندیشی' معرفی میشود و طی آن اندیشههای ولتر، تأثیر تدوین آنسیکلوپدی (دایرهالمعارف) ـ عظیمترین کار انتشاراتی قرن هجدهم، در فرانسه ـ مباحث لاشلمه دربارهی آموزش و پرورش ملی، و دیدگاه 'سر جاشوا رنولدز' دربارهی نقاشی، تبیین میگردد. دئیزم (خداگرایی) و آئهئیزم (الحاد)، بررسی اندیشههای ولتر، بارن دلباخ، و دنی دیدرو، منتسکیو، آدام اسمیت، جیامباتیستاویکو، مارکی دوکندرسه و دیگران در حوزهی طبیعت، انسان، جامعه، و اندیشهی پیشرفت، دیگر مباحث بخش آغازین کتاب را تشکیل میدهند. مباحث بعدی کتاب عبارتاند از: دگرگونی و تحول: رمانیسم و ایدهآلیسم، روشنایی نوین (گرایش به سودمندی و لیبرالیسم در انگلستان، پوزیتویسم، هگلگرایان جوان، آلیسم، ناسیونالیسم لیبرال)، دنیای داروینی (داروینیسم، ناسیونالیسم نوین و نژادگرایی) در آستانهی قرن بیستم، عصر اضطراب: دربارهی مفهوم قرن بیستم، دین و گرایش به شکاکیت، اگزیستانسیالیسم، انقلاب علمی دگر، طبیعت بشر، دیدگاههای جدید اجتماعی (کمونیسم، فاشیسم، دموکراسی در دنیای پر از تنش، اروپای متحد)، اندیشهگران و تعهد سیاسی، پیشرفت و یا انحطاط.