نویسنده در این کتاب دیدگاهها و اندیشههای خود را دربارهی فلسفهی تاریخ، سرگذشت بشر، رابطهی انسان با طبیعت، سازوکار حرکت جامعهی بشری و مسیر حرکت جوامع انسانی طی قرون متمادی مطرح میکند. وی از مقولاتی از این دست سخن میگوید: خصوصیات بشر، انتخابگر بودن و آرمانگرایی او، خطاهایی که در انتخاب سرنوشت خود در آستانهی تشکیل تمدنهای اولیه داشته، سرچشمههای آرمانگرایی و مظاهر گوناگون آن، سرچشمهی تراژدی بشر، کیفیت ارتباط با موازین حاکم بر طبیعت، ویژگیها و عملکرد انسان جدید (انسان بورژوازی)، تعالی و تکامل موجودات، مفهوم تکامل در مقابل زوال، مراحل تکوین بشر، بحرانها و عدم تعادلهای زیستی (مثل جنگها، بیماریها، تراکم جمعیت....). و مفهوم قدرت و ارتباط آن با دولت. نویسنده معتقد است تراژدی بودن تاریخ به این معنی است که کوششهای آدمی به نتایجی منجر میشود که خواست و آرزوی او نیست. مثلا نیوتن و انیشتین قصد نداشتند با تکامل فیزیک به تولید سلاحهای کشتار جمعی یاری رسانند. به اعتقاد وی سرچشمهی تراژدی بشری در دخالت انسان در موازین طبیعت و ضدیت با آن است. این نوع رابطه موجب بروز بحرانها و عدم تعادلهای ادواری میشود. تلاش برای برقراری تعادل نیاز به فضاهای دیگر و امکانات و حرکتهای جدید دارد تا مجددا تعادل برقرار شود، هرچند این تعادل موقتی است. این روند، همواره در قرون گذشته وجود داشته است.