کتاب حاضر, که به اهتمام گروه 'تاریخ و اندیشه معاصر' موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) منتشر شده, حاوی مقالاتی است در باب حیات و اندیشه سیاسی علمای عصر مشروطه. مقالات عبارت اند از: حیات و اندیشه سیاسی آخوند ملا محمد کاظم خراسانی (آرمان 'ترقی' و 'تعالی' و تطبیق آن بر نظام مشروطه)/علی رضا جهانشاهلو؛ نظریه دولت در اندیشه سیاسی شیخ فضل الله نوری براساس گفتمان ثابت سیاسی شیعه/ ذبیح الله نعیمیان؛ سیری در حیات سیاسی میرزا حسن مجتهد تبریزی/ احمد رهدار؛ سیری در زندگی, فعالیت ها و اندیشه سیاسی سید عبدالحسین موسوی لاری/ محسن رنجبر؛ نظام سازی سیاسی براساس تامین مشروعیت دینی از منظر سید لاری/ ذبیح الله نعیمیان, حدود و جایگاه آزادی اندیشه سیاسی میرزای نائینی/ جواد سلیمانی؛ حیات و اندیشه سیاسی حاج آقا نورالله اصفهانی (حکومت 'قدر مقدور' در رساله مکالمات مقیم و مسافر)/ تقی صوفی نیارکی؛ مروری بر حیات و اندیشه سیاسی شیخ محمد اسماعیل غروی محلاتی/ احمد حسین زاده؛ حیات سیاسی و زندگی نامه خود نوشت ملا محمد آملی براساس نوشتاری از آیت الله حسن زاده آملی/ مهدی رنجبریان؛ مبانی اندیشه های سیاسی _ اجتماعی ثقه الاسلام تبریزی در مکتوبات سیاسی با تاکید بر رساله لالان/ عبدالرسول یعقوبی؛ رساله لالان (شاهکار اندیشه سیاسی ثقه الاسلام تبریزی).