در این کتاب، مبانی نظری و شیوهی عملی بنا کردن استدلالی نحوی با استفاده از دادههایی از زبان انگلیسی و فارسی در چهار بخش بیان میگردد. بخش نخست کتاب به تعریف زبان شناسی و بررسی ویژگیهای مطالعات علمی و خصوصیات عناصر استدلال اختصاص دارد. در بخش دوم، چارچوب نظری و مقولات نحوی بررسی میشود، در بخش سوم، مواردی از گشتار حرکت آلفا بیان میگردد، و در بخش پایانی برخی از ساختهای زبان فارسی معرفی میگردد. ناگفته نماند، با این که نگارنده سعی کرده تحلیلهای این مبحث، مبتنی بر نظریهی نحوی خاصی نباشد و بیشتر بر مبنای دانش کلی زبان شناختی و مفاهیم قبول عامه در این حوزهی علمی مطرح شوند، اما گرایش غالب در این تحلیلها گرایشی هم سو با دستور گشتاری ـ زایشی است بدان گونه که در آثار چامسکی و نیز در آثار پیروان وی معرفی شده است. از این رو در پارهای موارد ضمن تحلیل از ساختهای دستوری خاص، به برخی ملاحظات نظریهی حاکمیت و مرجعگزینی در ارتباط با ساختهای مورد بحث نیز، اشارتی کرده است.