کتاب حاضر مجموعهای است شامل فصلهای 'مبادی معرفتی ـ آزادی عقیده', 'اصول آزادی عقیده', 'آزادی تغییر عقیده', 'نگرش عرفانی بر آزادی عقیده', 'آزادی عقیده تکلیف فرد و مسئولیت دولت', 'آزادی عقیده در اسناد حقوقی 'که نگارنده در آن تلاش کرده ابتدا آزادی عقیده را از زوایای مختلف ریشهیابی کند ;سپس با تبیین اصول و مبانی آن در فرهنگ اسلام و فرهنگ غرب, نتایج مربوط به هر دیدگاه را مشخص نماید .بررسی و تحلیل آزادی عقیده در این پژوهش از زوایای مختلف کلامی, فقهی, عرفانی و حقوقی صورت گرفته و علاوه بر آزادی متفکران گذشته, دیدگاههای معاصر نیز به تامل و ارزیابی گذاشته شده است .