آب و هوا

از آنجا که اين کشور به‌صورت جزيره است تا حدودى داراى آب و هواى نسبتاً مرطوب است، ولى به سبب نزديکى با منطقه‌ٔ حارّه، داراى تابستان‌هاى بسيار گرم و مرطوب و زمستان‌هاى نسبتاً معتدل است. به‌طورى که مى‌توان گفت از آبان تا ارديبهشت ماه، هوائى مطبوع دارد و از خرداد تا مهر گرم و مرطوب است. در ماه‌هاى تير و مرداد، درجهٔ حرارت غالباً از ۴۰ سانتى‌گراد تجاوز مى‌کند.


در بحرين تنها دو فصل وجود دارد: فصل گرما و فصل معتدل. معمولاً فصل اعتدال و خنکى هوا از حدود پائيز تا اواخر زمستان ادامه دارد. حداکثر ميزان رطوبت در روز به ۹۵% مى‌رسد که اين نسبت در زمستان کاهش مى‌يابد.


ميزان بارش باران نيز نادر است و در ماه‌هاى فصل اعتدال صورت مى‌گيرد و ميزان متوسط سالانه آن ۱۳۰ ميليمتر است، (The Stateman,s Year Book, 1993 94. P180) از اين رو از لحاظ ميزان بارش سالانه، کشورى خشک محسوب مى‌شود و لذا مسئله کم‌آبى و لزوم صرفه‌جوئى در مصرف آن براى اين منطقه بسيار حائز اهميت است. کم ارتفاع بودن بحرين و مجاورت آن با بيابان‌ها و شنزارهاى عربستان‌سعودى باعث وزش بادهاى موسمى در اين سرزمين مى‌شود. سرعت وزش باد به‌ندرت از ۱۴ گره (۷ متر و ثانيه) تجاوز مى‌کند اما در مواردى استثنائى وزش بادهائى به‌سرعت ۵۱ گره (۲۶ متر در ثانيه) نيز به ثبت رسيده است. در منطقهٔ شمال بحرين، بادهائى موسوم به باد شمال مى‌وزد که در آب و هواى منطقه مؤثر بوده و از گرماى شديد آن مى‌کاهد. در حالى‌که در مناطق جنوب، بادهاى موسمى از سوى بيابان‌هاى عربستان مى‌وزد که گرم و خشک است و اغلب ذرات شن و ماسه‌هاى صحراهاى مجاور ار به همراه دارد.

آبهاى داخلى

در شمال شرقى جزيرهٔ بحرين، خليج کوچکى به‌نام ستره (Sitra) وجود دار که به سبب نزديکى با جزيرهٔ ستره به اين نام موسوم شده و اسکله‌هاى بارگيرى نفت در کنار همين خليج قرار دارد. سرزمين بحرين فاقد رودخانه است ولى از منابع سرشارى نظير چشمه‌هاى آب زيرزمينى برخوردار است که کمتر در منطقهٔ خليج‌فارس بدين اندازه وجود دارد. تعداد تقريبى چشمه‌هاى آب شيرين در قعر دريا به ۲۰۰ چشمه و در ساحل به ۲۵ چشمه مى‌رسد. اين چشمه‌ها نقش مهمى را در زندگى مردم ايفاء کرده و يکى از دلايل شهرت مرواريد. بحرين به‌خاطر وجود همين چشمه‌هاى آب شيرين است. علاوه بر اين‌ها درياچه‌هاى کوچکى در اين کشور وجود دارد که به عيون يعنى چشمه معروف است. مهمترين آنها عبارت است از: عذاري، ام‌الشعوم، ابوزيدان، الجزيره، الرها، و السفاحيه. اين درياچه‌ها در گذشته در پيشبرد کشاورزى منطقه نقش مؤثرى داشته‌اند، ولى به مرور زمان دچار آلودگى با آب دريا شده‌اند و ميزان املاح در آنها افزايش يافته و کمتر مورد استفاده قرار مى‌گيرد. گفته مى‌شود منابع اصلى اين چشمه‌ها در منطقه‌ٔ شرقى عربستان‌سعودى قرار دارد.


کوه‌ها و آتشفشان‌ها

چون بحرين سرزمينى سنگلاخى و شنى است و به‌طور کلى منطقه‌اى بيابانى محسوب مى‌شود، لذا ارتفاعات زيادى ندارد. تنها در بخش جنوبى جزيره يعنى جنوب جزيرهٔ اصلى بحرين تا رأس البر، ارتفاعاتى کم و بيش ديده مى‌شود. بلندترين ارتفاع اين ناحيه جبل‌الدخان به ارتفاع ۱۴۲ (گيتاشناسى کشورها، جغرافياى طبيعي، سياسي، اقتصادى و تاريخي، ص ۷۸) متر است که قلهٔ آتشفشانى خاموش است و در اطراف آن همواره دودى مشاهده مى‌شود که گويا از احتراق منابع گاز مى‌باشد.

جزاير مهّم

مهمترين جزاير بحرين عبارت است از: محرق، ستره، بنى‌صالح، جده، ام‌نعسان، حوار، ام‌سوبان. در شمال‌شرقى جزيرهٔ اصلى بحرين، جزيرهٔ محرق واقع شده که توسط پلى به طول ۵/۱ مايل به هم متصل مى‌باشند. طول اين جزيره ۴ مايل و پهناى آن يک مايل است و دومين جزيره از لحاظ اهميت محسوب مى‌شود. همچنين جزيرهٔ بحرين با پل ديگرى به جزيرهٔ ستره مرتبط است. اين جزيره به طول ۳ مايل و عرض يک مايل مى‌باشد و در شرق جزيرهٔ بحرين واقع شده و مرکز نخلستان‌هاى اين کشور است. بنى‌صالح نيز در شرق بحرين مى‌باشد و به‌وسيله راهى فرعى به پل ارتباطى منامه - ستره متصل است، و مرکز صادرات نفت آن محسوب مى‌شود. مساحت اين جزيره ۷۴/۰ کيلومتر مربع برآورده شده‌ است. جزيرهٔ جده با طول يک و پهناى نيم مايل خالى از سکنه بوده و جزيرهٔ ام نعسان به ترتيب با طول و پهناى ۳ و ۲ مايل، هر دو در غرب بحرين قرار دارد. ام‌نسعان از نظر وسعت دومين جزيره پس از جزيره بحرين محسوب مى‌شود. حوار، خود مجمع‌الجزايرى است که متشکل از ۱۶ جزيره بزرگ و کوچک که در جنوب شرقى و نزديک به کرانه‌هاى غربى قطر قرار دارد. بزرگ‌ترين اين جزاير حوار مى‌باشد که نزديک قطر واقع شده و دو جزيره کوچک آن به نام‌هاى ديبال و جراوه معروف بوده و برخى از جزاير آن نيز غير مسکونى است. سطح جزيره از سنگ‌هاى مرجانى پوشيده شده و مساحت اين مجمع‌الجزاير ۲۹/۱۹ مايل مربع است (اصغر جعفرى ولداني، کانون‌هاى بحران در خليج‌فارس، تهران ۱۳۷۱ ص ۳۸۸). فاصله اين جزاير از آب‌ها قطر فقط يک مايل است. (اصغر جعفرى ولداني، بحران در مرزهاى بحرين و قطر، فصل‌نامهٔ خاورميانه، س ۲، ش ۲، تابستان ۱۳۷۴.) دورترين اين جزاير ا ز سواحل قطر ۳ مايل فاصله دارد. به‌نظر کارشناسان نفتي، در اين جزاير منابع نفت موجود است که نوع آن جزو مرغوب‌ترين نفت جهان محسوب مى‌شود. برخى از جزاير شانزده‌گانه حوار، فقط هنگام جزر آب کاملاً نمايان است و بسيارى از آنها به‌هنگام مد کاملاً در آب غوطه‌ور مى‌شوند.