ايل ميلان دومين ايل بزرگ استان آذربايجان غربى بعد از ايل جلالى است، بهطورى که ۹/۲۹ درصد خانوارهاى کوچندهٔ منطقه را که شامل ۱۳۸۷ خانوار است در ۱۲۴ اوبه سازمان داده است.
قلمرو اوليهٔ اين ايل منطقهٔ وسيعى از آذربايجان غربى و ترکيه را شامل مىشد، که در جوار ايلات و طوايف وابستهٔ خود به حيات ايلى ادامه مىداد. بر اساس تحقيقات بهعمل آمده، اصل اين ايل مشخص نيست و در منطقهٔ مورد مطالعه نيز کسى نمداند که ايل ميلان از کجا آمده و سوابق تاريخى آن چگونه بوده است، اما مشخص شده است که ايل با ايلات شکاک، تاکوري، کردهاى قوچان، سارمانلو، مقري، گراوي، خودي، شمسکي، حسلانلو، مرزکى و جبرانلو خويشاوند است، و آخرالامر با آنها به نياى مشترک مىرسد. از ايلات فوق، ايل شکاک و طايفهٔ مدرومي، ايل تاکورى در منطقه موجود هستند و کردهاى قوچان نيز توسط نادرشاه افشار از اين منطقه انتقال داده شدهاند. بقيهٔ ايلات فوق هماکنون در ترکيه و آن سوى مرز مىباشند.
ايل ميلان شامل ۱۲ طايفه است که قسمت اعظم جمعيت آن به اسکان رسيده و در حال حاضر کوچ نمىکنند.
طايفهٔ شيخکانلو
طايفهٔ شيخکانلو بزرگترين طايفهٔ ايل ميلان است و حدود ۲۵ درصد خانوارهاى کوچندهٔ ايل را که شامل ۳۴۶ خانوار است در ۳۵ اوبه سازمان داده است. اين طايفه شامل ۲ باو است که از يکديگر کاملاً جدا هستند بهطورى که باو کوچکى در منطقهٔ ماکو و باو پيروئى در منطقهٔ خوى استقرار يافته است.
پديدهٔ اسکان که در بين طوايف ايل ميلان عموميت يافته است، در بين اين طايفه و طايفهٔ دلائى چندان مورد استقبال قرار نگرفته و خانوارهاى اين طايفه بهجز ساکنين مخمور و ۸ خانوار که در روستاى کليسا ساکن هستند. بقيه عموماً کوچرو بوده و اقتصاد اصلى آنان بر پايهٔ دامدارى و شبانى متکى است.
در سالهاى بسيار دور عروسى خاصى بين افراد ايل صورت گرفته که گويا داراى اهميت بسيار بوده است. روى اين اصل افراد ايل شکاک آنها را عروسان ناميدهاند، بهطورى که در منطقهٔ سلماس اين نوع تلقى معروفيت يافته و کلمهٔ عروسان نام اصلى طايفه را تحتالشعاع قرار داده است. بنابراين طايفهٔ عروسان در واقع همان طايفهٔ شيخکانلو مىباشد.
طايفهٔ دلائى
طايفهٔ دلائى ميلان بعد از طايفهٔ شيخکانلو دومين طايفهٔ بزرگ ايل ميلان است. اين طايفه داراى ۳۳۰ خانوار کوچنده است که در ۳۵ اوبه متشکل شدهاند. همانطور که در طايفهٔ شيخکانلو نيز ذکر گرديد، آهنگ رشد پديدهٔ اسکان در بين خانوارهاى اين طايفه کند بوده است و عشاير طايفه عموماً کوچرو بوده و حيات آنها بر پايهٔ شبانى و کوچ استوار است و کشاورزى در اراضى قشلاقى بهعنوان خود مصرفى مکمل توليد آنان مىباشد.
طايفهٔ دلائى ميلان به ۵ باو تقسيم مىشود و به لحاظ انسجام موجود در طايفه، اوبهها از مجموعه خانوارهاى باوها سازمان مىيابد. بنابراين در هرم قدرت، بعد از رئيس طايفه، اوبهها قرار مىگيرد و باوها و رؤساى آنها داراى نفوذ نيستند و در اغلب موارد نيز رؤساى باوها و تيرهها مشخص نمىباشند. روى اين اصل اوبههاى طايفهٔ دلائى مستقيماً از طايفه منشعب مىگردند.
طايفهٔ دودکانلو
طايفهٔ دودکانلو سومين طايفهٔ بزرگ ايل ميلان است و از ۱۹۸ خانوار کوچنده که در ۲۳ اوبه سازمان يافتهاند تشکيل شده است. اين طايفه داراى ۶ باو است و عامل کوچ که رکن بارز زندگى ايلاتى بهشمار مىرود در بين آنها از عموميت برخوردار نيست، بهطورى که باو (که ينوئي) ديگر کوچ نمىکند و از باو (دربوئي) نيز که عموماً کوچرو بودند، در تابستان سال ۶۴ تعداد ۲۵ خانوار در منطقهٔ قشلاقى ساکن و احشام خود را توسط چوپان راهى ييلاق کرده بودند. باو (شابوئي) نيز بيشتر در روستاهاى ديبک، هودر، سنت، قزاولن، کلوس ساکن هستند و فقط قسمت اندکى از خانوارها به پديدهٔ کوچ استمرار مىبخشند. بنابراين موضوع کوچ در بين اين طايفه شديداً در حال دگرگونى است و خانوارها به تدريج به اسکان تن در داده و به حالت رمهگردانى روى مىآورند.
طايفهٔ ممکانلو
طايفهٔ ممکانلو در تابستان سال ۶۴ داراى ۱۵۵ خانوار کوچنده بود که عموماً در ۵ اوبه متشکل بودند. خانوارهاى کوچندهٔ اين طايفه بيشتر از تيرهٔ سولاغى و چراغى هتسند و بقيهٔ تيرهها فاقد خانوارهاى کوچرو هستند.
تيرههاى مختلف اين طايفه در روستاهاى گوران، گرنوبک، مير عمر، ترسآباد، چالبان، بيانلو، حبشبالا، شريفآباد بالا و پائين، هسته جيک، کفيل، بابکان و قيله ليق ساکن هستند و از تلفيق کشاورزى و رمهگردانى امرار معاش مىکنند.
کوچزيستى در بين خانوارهاى کوچندهٔ اين طايفه حتمى و عمومى نيست، بهطورى که بعضى خانوراها تحت شرايط مقتى گاه کوچ مىکنند و گاه نيز در حال اسکان باقى مىمانند. بنابراين عامل کوج در بين اين طايفه نيز در حال دگرگونى است.
طايفهٔ قوردوئي
اين طايفه داراى ۸۵ خانوار کوچنده است که عموماً ۴ اوبه سازمان يافتهاند.
طايفهٔ مندوله کانلو
اين طايفه داراى ۸۲ خانوار کوچنده است که در ۸ اوبه متشکل هستند.
طايفهٔ اموئى ميلان
طايفهٔ اموئى داراى ۷۱ خانوار کوچنده است که عموماً در ۸ اوبه و تحت رهبرى حاج حسن حيدرى اموئى متشکل هستند. اين طايفه بر اساس سازمان ايلى داراى ۶ باو است و اکثريت خانوارهاى باوها ساکن و از تلفيق کشاورزى و دامدارى امرار معاش مىنمايند. حدود ۴۰ خانوار از باو کلبوئى در روستاى کندال، از باو گَورْوبى حدود ۳۰ خانوار در منطقهٔ ماکو والند خوي، از باو فرهوئى حدود ۴۰ خانوار در قرمزى داش و شيخ جان ماکو و از باو توزوئى حدود ۴۲ خانوار در روستاهاى تودان و يا پراقلوى خوى ساکن هستند.
طايفهٔ مروئى ميلان
اين طايفه داراى ۷۰ خانوار کوچنده است که در ۲ اوبه سازمان يافتهاند و قسمت کثير اين طايفه در روستاى نات و ديگر روستاها ساکن هستند و حدود ۳۰ خانوار نيز بهدليل مشکلات مادى و مرتع، اخيراً به اسکان گراييدهاند.
طايفهٔ کچلانلو
طايفهٔ کچلانلو نيز بهدليل مشکلات موجود به اسکان رسيده و حدود ۱۷۰ خانوار در روستاهاى ملهم لوى عليا و سفيلى و قره کليسا ساکن هستند و فقط ۳۵ خانوار آنکه در ۳ اوبه متشکل هستند به کوچ اصرار مىورزند.
طايفهٔ گلىکانلو
اين طايفه نيز به اسکان رسيده و هماکنون حدود ۹۰ خانوار در رسوتاى کاپوت ـ کش ارخى و بلغچى ساکن و از تلفيق کشاورزى و دامدارى امرار معاش مىنمايند. از اين ميان تنها ۱۵ خانوار که عموماً در يک اوبه سازمان يافتهاند کوچرو ماندهاند.
طايفهٔ خوزوئى
طايفهٔ خوزوئى که خزابى نيز گفته مىشود. عموماً در روستاهاى قره آغاج، دمدم، ممهشيري، قارپنجه و بلسور بالا ساکن هستند و به تعداد ۹۰ خانوار بالغ مىشوند.
طوايف فوق در سالهاى پيش عموماً کوچرو بودند و نظير طوايف بزرگ ايل ميلان اقتصاد آنها بر اساس توليدات دامى استوار بوده اما بروز ناامنى در منطقه که منجر به فقر عمومى عشاير گرديد از يک طرف و مشکلات مراتع و مسائل ادارى موجود از طرف ديگر موجبات اسکان هرجه بيشتر اين طوايف را فراهم نمود. از کتاب ساختار سازمان ايلات و شيوه معيشت عشاير آذربايجان غربى ـ ابراهيم اسکندرىنيا.