کاروانسراى (رباط) شمش
اين کاروانسرا در کنار جادهٔ اصلى يزد-کرمان، بين مهريز و انار قرار دارد و در گذشته نه چندان دور، در محدودۀ استان کرمان قرار داشت. اين کاروانسرا احتمالاً به دستور گنجعلى خان (۱۰۳۴-۱۰۰۵ هـ.ق) ساخته شد. در کتاب کاروانسراهاى ايران نيز از اين بنا، بعنوان يک بناى مربوط به دورهٔ صفويه ياد شده است.
اين کاروانسرا ساختمانى آجرى با چهار برج مدوّر در چهار گوشهٔ بنا است. در ضلع شرقي، بدليل قرار گرفتن مخزن آبانبار کاروانسرا، حد واسط دو برج کناري، برجمانند ديگرى نيز در وسط ديوار ساخته شده است. ورودى ساختمان در ضلع غربى قرار دارد و به هشتى متصل است. ورودى اصطبلهاى کاروانسرا نيز در طرفين آن واقع شدهاند. اصطبلها در طول اضلاع شمالي، جنوبى و غربى ادامه يافتهاند.
محوطهٔ روباز کاروانسرا (حياط) بصورت هشتگوش است و در چهار گوشهٔ آن، چهار صفه و در هر يک از چهار ضلع آن، سه صفه ساخته شده است. صفهٔ ميانى اضلاع، بزرگتر و حالت شاهنشين را دارد. بام بنا نيز آجرفرش است.
کاروانسراى (رباط) زينالدين
اين کاروانسرا در شصت کيلومترى جادهٔ يزد-کرمان و در فاصلهٔ پانصد مترى از جاده قرار دارد. اين کاروانسرا به دستور زينالدين گنجعلى خان ريگ حکمران کرمان و به امر شاهعباس ماضي در قرن دهم هـ.ق ساخته شد.
در طرفين هشتى ورودى و پشت اتاقها، راهروهاى وسيع طولانى قرار دارد که اصطبل چهارپايان بود. فضاى ضلع شمالى بنا -گويا شاهنشين- داراى سقفى بلند با کاربندى است. در داخل بنا عمدتاً از تزيينات آجر در نما استفاده شده که تابع طرح دوازده ضلعى حياط يا صحن مرکزى آن است. قسمت شاهنشين در بدنه و سقف داراى اندود گچ و کاربندى است. کنگرهها و تيراندازهاى لبهٔ بام، ترکيب انحناى برج و ديوارهها و نماى تمام آجر آن، چهرهٔ خاصى به اين کاروانسرا بخشيده است.
اخيراً اين بناى تاريخى بازسازى و به محل مناسبى براى اسکان و پذيرايى گردشگران تبديل شده است.
کاروانسراى علىآباد
کاروانسراى علىآباد در جادهٔ اصلى يزد-بندرعباس و در ضلع شمالى شهرستان مهريز قرار دارد. بانى اين بنا، شاهزاده معارف دوستمحمد ولى ميرزا پسر فتحعلى شاه قاجار است.
اين کاروانسرا ساختمانى آجرى و مربع شکل است. ضلع مشرف به جادهٔ آن، از بيرون داراى چهار صفه در اطراف و يک صفهٔ ميانى است که راهروى ورودى در آن قرار دارد. اين ضلع از داخل، علاوه بر صفهٔ ميانى که راهرو در آن قرار دارد، داراى ده صفه است.
در ضلع جنوبى نيز به قرينهٔ ضلع شمالي، يازده صفه قرار گرفته است. اضلاع شرقى و غربى نيز سيزده صفه به قرينه دارند. در پشت صفههاى شمالى و جنوبي، اتاقها قرار دارند و در پشت صفههاى شرقى و غربى راهروهاى اصطبل واقع شدهاند. در چهار گوشهٔ بنا، چهار مدخل ديده مىشود که به محوطههاى داخلى کاروانسرا راه مىيابند. همچنين چهار برج مدوّر نيز در چهار گوشهٔ بيرونى بنا، به چشم مىخورد. بلندى ديوارهاى اين کاروانسرا پنج متر و مساحت آن حدود چهار هزار متر مربع است.
کاروانسراى رشتى عقدا
کاروانسرا و آبانبار رشتى عقدا در شهرستان اردکان و در مدخل ورودى آبادى عقدا قرار دارد. حاجى ابوالقاسم تاجر رشتي از تجّار يزدى و بانى آثار متعدد (حدود سال ۱۲۵۵ هـ.ق) اين کاروانسرا را در سال ۱۲۶۲ هـ.ق بنا کرد.
روبهروى کاروانسرا در آن طرف جاده، آبانبار قرار دارد که ساختمان آن آجرى است و بر سردر آن، دو صفه جهت استراحت عابرين ساخته شده است.