مجموعه کاخ گلستان، يادگارى به جاى مانده از ارگ تاريخى تهران، محل اقامت شاهان سلسله قاجار، و از زيباترين و کهن‌ترين بناهاى پايتخت دويست ساله ايران است.
شادروان يحيى ذکاء مى‌نويسد: کهن‌ترين بناهاى موجود در مجموعه گلستان، ايوان تخت مرمر و خلوت کريم‌خانى متعلق به دوران کريم‌خان زند است. به فرمان او حصار ارگ مجدداً احيا و حرم‌خانه و خلوت‌خانه و عمارت دارالحکومه در داخل آن بنا شد. او تابستان سال بعد نيز دستور داد تا يک عمارت خاصه و ديوان‌خانه بزرگ به سبک ساسانى و باغى در کنار آن بنا نمايند.
در زمان فتحعلى‌شاه و ناصرالدين‌شاه قاجار بناهاى متعددى در داخل ارگ تهران احداث شد.
در دوران رضاشاه، بخش‌هاى بزرگى از ارگ تهران، از جمله حصار دور آن، سردر باب عالي، ساختمان دفتر استيفا، تلگراف‌خانه، تکيه دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمان‌هاى اندرونى تخريب شد و محل سکونت شاه به سعدآباد و سپس در دوران محمدرضاشاه به نياوران منتقل شد. در اين دوره، مجموعه گلستان به محل پذيرايى از ميهمانان خارجى تبديل شد.
بخش‌هاى مختلف اين مجموعه در حال حاضر شامل: ايوان تخت مرمر، خلوت کريم‌خاني، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانهٔ آن، تالار آينه، تالار عاج يا سفره‌خانه، تالار برليان يا تالار تشريفات، عمارت خوابگاه (کاخ اليزابت) که در سال ۱۳۲۹ به جاى نارنجستان بنا شد، عصر شمس‌العماره، عمارت بادگير و حوضخانه وسيع آن، تالار الماس، کاخ ابيض، چادرخانه، تاريخ بناى ايوان تخت مرمر و خلوت کريم‌خانى به دوران وکيل‌الرعايا باز مى‌گردد.