خلوت کريم‌خانى
اين در شمال غرب محوطه چسبيده به تالار سلام قرار دارد. تاريخ ساخت بنا به سال ۱۱۷۳ باز مى‌گردد، ولى بخش اعظم آن در تغيير و تحولات دوران ناصرالدين‌شاه، تخريب شد و آنچه اکنون از آن باقى مانده، بنايى سرپوشيده و ستون‌دار به صورت ايوان سه دهنه‌اى است که در وسط آن حوض‌جوشى قرار دارد که آب قنات‌شاه از ميان آن بيرون مى‌جهد. در همين مکان بود که آقا محمدخان قاجار پس از نبش قبر کريم‌خان زند، باقى مانده استخوان‌هاى او را دفن کرد.
ايوان تخت مرمر
ايوان تخت مرمر که پيش از اين ديوانخانه و ايوان دارالاماره ناميده مى‌شد، نيز در سال ۱۱۷۳ بنا گرديد. در دوران سلطنت سلسله قاجار، شاهان در اين مکان به سلام مى‌نشستند و در ايام نوروز و عيدهاى ديگر به طبقات مختلف مردم بارعام مى‌دادند. ساختمان اين عمارت دو بار دست‌خوش تغييرات وسيع شد؛ اول بار در سال ۱۲۰۶ که آقا محمدخان به شيراز لشگر کشيد و در آنجا قصر وکيل را ويران کرد و دستور داد پرده‌هاى نقاشى و آينه‌هاى قدى و مرمرها و ستون‌هاى بلند و درهاى خاتم‌کارى آن را به تهران منتقل و در ايوان ديوانخانه نصب کنند، ساختمان دچار تغيير شد، سقف آن را بلندتر کردند تا ستون‌هاى مرمر را در آن کار گذارند و بعضى طاقچه‌ها و طاق‌نماها را پر کردند. تغييرات وسيع‌تر در حدود سال ۱۳۰۰ هـ.ق در دوران سلطنت ناصرالدين شاه و در پى بروز خرابى‌هايى در ساختمان ايوان انجام شد.
تزيينات ايوان از گچ‌بري، سنگ‌تراشي، خاتم‌کاري، آينه‌کارى و منبت و مشبک بسيار زيبا و دل‌انگيز است. در اين فضا شش پرده بزرگ نقاشى از فتحعلى‌شاه و جنگ نادرشاه با يکن‌پاشا سردار عثماني، ميدان جنگ غوريان، شکارگاه شاه اسماعيل صفوي، و پيکار امير تيمور با ايلدرم بايزيد سلطان عثمانى نصب شده است. در طاق‌نماهاى زير سقف نيز چندين تابلو کوچک رنگ و روغن از صورت زنان و مردان فرنگى در پشت شيشه نصب شده بود، که برخى از آنها هنوز در اين ايوان قرار دارد.
يکى از زيباترين متعلقات اين ايوان، که نام بنا نيز از آن مأخوذ است، تخت مرمر يا تخت سليماني است. اين تخت در حدود سال ۱۲۲۰ هـ.ق به دستور فتحعلى‌شاه از سنگ مرمر زرد معادن يزد، توسط سنگ‌تراشان اصفهانى ساخته شد. طراحى تخت را ميرزا باباى شيرازى نقاشباشي و سرپرستى حجارى آن را استاد محمد ابراهيم اصفهاني حجارباشى در بار انجام دادند. تخت مرمر به شکل سکوى بلند ديواره‌دارى روى دوش سه ديو و شش فرشته و يازده ستون مارپيچى که بعضى از آنها بر پشت شير قرار دارند، در وسط ايوان مستقر شده است. سطح عمودى پله‌ها و تارمى‌ها و دست‌اندازهاى دورادور آن، اشکال و اشعارى بر روى سنگ کنده‌کارى شده است.
از ديگر تزيينات اين بنا دو در خاتم بسيار اعلا در دو طرف شاه‌نشين و ارسى پنج‌درى بسيار نفيس ديوار پشتى آن است. بناهاى ضلع شمالى مجموعه گلستان به ترتيب از غرب به شرق عبارتند از: تالار سلام (تالار موزه) و تالار آينه، تالار عاج يا سفره‌خانه، تالار برليان و عمارت خوابگاه، که همه از بناهاى دوره ناصرى است. معروف‌ترين اين بناها تالار آينه و سپس تالار سلام است.
تالار آينه
تالار آينه يا تالار گلستان جديد هم‌زمان با تالار سلام بين سال‌هاى ۱۲۹۱ تا ۱۲۹۴ هـ.ق ساخته شد، ولى تزيينات و آينه‌کارى‌ها و گچ‌برى‌هاى آن تا سال ۱۲۹۹ هـ.ق ادامه داشت. طرح و معمارى تالار سلام و تالار آينه و سرسراها و حوض‌خانه‌هاى مربوط به آن به وسيله حاجى ابوالحسن معمارباشى عهد ناصرالدين‌شاه ملقب به صنيع‌الملک برادر انجام شد و مباشرت بناى آن به عهد ميرزا يحيى خان معتمدالملک برادر ميرزا حسين خان سپهسالار بود. ميرزا يحيى خان بعدها با لقب مشيرالدوله به وزارت خارجه رسيد. اين تالار گرچه کوچک، ولى به علت موقعيت و زيبايى آينه‌کارى‌هاى سقف و ديوارهاى آن، و نيز تابلو نقاشى رنگ و روغنى که مرحوم کمال‌الملک از آن تهيه کرده است، معروفيت بسيار دارد.