خاش
شهرستان خاش که در گذشته به منطقه سرحد معروف بود. در ضلع جنوبى تفتان قرار دارد و از شمال به زاهدان، از جنوب به سراوان، از غرب به ايرانشهر و از شرق به کشور پاکستان محدود است. اين شهرستان داراى ۲ بخش و ۱۰ دهستان و حدود ۷۰۰ آبادى است. فاصله شهر خاش تا شهر زاهدان ۱۷۵ کيلومتر و از کوه تفتان ۴۸ کيلومتر است. مردم آن به کشاورزى و باغدارى و دامدارى اشتغال دارند.
اين شهرستان جزء مناطق سردسير استان محسوب مى‌شود. خاش يکى از شهرهاى کهن و باستانى بلوچستان ايران است و به برکت وجود کوه تفتان و آتشفشان نيمه فعال آن اين منطقه داراى پوشش گياهى و آب‌هاى معدنى گرم و سرد است. کوه تفتان جايگاهى خاص در اعتقادات و باورهاى مردم بومى دارد.
مراکز ديدنى: درخت کهنسال سرو در روستاى دهپابيد، درياچهٔ سر دريا واقع در ارتفاعات تفتان روستاى سنگان، روستاى کوشه و بازارچه سرپوش، قلعه حيدرآباد و معمارى و تزيينات منار مسجد جامع و ... .
زابل
زابل، تاريخى کهن دارد و زمانى مرکز سيستان بود. در گذشته نه چندان دور نام قديمى آن ناصرآباد بود و سايکس از آن نصرت‌آباد ياد کرده است و مى‌نويسد آن قلعه‌اى بود که امير قاين آن را جنب قريه معروف حسين‌آباد بنا کرد و ابتدا به آن ناصرآباد مى‌گفتند. اين قلعه بعد از گسترش و اتصال به روستاى حسين‌آباد، در زمان پهلوى زابل نام گرفت. اين شهر داراى آب و هوايى گرم و خشک است. مردم آن اغلب کشاورز و دامدارند و به برکت درياچه فصلى هامون، عده‌اى به شغل صيادى اشتغال دارند.
مراکز ديدنى: شهر سوخته، کوه خواجه، معمارى و بافت ويژه روستاى قلعه نو، بادگيرهاى خاص منازل در سيستان، دهانه غلامان و قلاع دوره اسلامى مانند قلعه مچي، قلعه سه‌کوهه، کنسولگرى قديم انگلستان که مورد مرمت و بازسازى قرار گرفته و قرار است به عنوان موزه زابل مورد بهره‌بردارى قرار گيرد و ... .
سراوان
شهرستان سراوان در ۳۴۰ کيلومترى شهر زاهدان و در محدوده شرقى استان قرار دارد و از شرق و جنوب به کشور پاکستان و از غرب به شهرستان ايرانشهر و از جنوب غربى به شهرستان سرباز و از شمال به شهرستان خاش محدود مى‌شود. سراوان داراى سه شهر (سراوان، سوران، جالق) و بخش مرکزى (سوران، جالق، زابلي، بم‌پشت، هيدوچ) و ۱۴ دهستان است.
اقليم آن گرم و خشک، اکثريت جمعيت آن در بخش کشاورزى مشغول به کار هستند. اين شهرستان يکى از نقاط آباد و بسيار حاصل‌خيز استان محسوب مى‌شود و محصولات عمده آن خرما، توتون و انواع متنوع مرکبات است.
سراوان قبل از سال ۱۳۰۵ ش، روستايى به نام شستون بود که به تدريج توسعه يافت و به صورت شهر درآمد و با تغيير نام به سراوان معروف شد. وجود نخلستان‌هاى سرسبز در ميان کوه‌هاى سر بر فلک‌کشيده، چشم‌انداز زيبايى از طبيعت اين شهرستان را تصوير مى‌کند. اين شهرستان با فرهنگ و تاريخى غني، داراى قلاع بسيارى از دوره اسلامى است.
مراکز ديدنى: قلعه سَبْ در روستاى سيب سوران، قلعه کَنْتْ، مسجد جامع دزک در روستاى دزک زيارتگاه‌هاى متعدد و آرامگاه‌هاى روستاى جالق ... .
سرباز
شهرستان سرباز به مرکزيت شهر راسک از شمال با شهرستان‌هاى سراوان و ايرانشهر و از شرق با کشور پاکستان و از جنوب با شهرستان چابهار واز غرب با شهرستان نيک‌شهر همجوار است. سرباز داراى ۳ بخش (سرباز، راسک و فيروزآباد) و ۱۲ دهستان است. با وجود آب و هواى گرم همانند ديگر مناطق جنوبى استان، علاوه بر تجارت و صنعت و دامپروي، داراى محصولات کشاورزى از قبيل انبه، خرما، مرکبات و ... است.
مراکز ديدني: معمارى خانه‌هاى خشت و گلى با درهاى تزيينى چوبى کنده‌کارى و منبت‌کارى شده، قلاع دوران اسلامي: قلعه سرباز، قلعه پيشين و ... .
نيک‌شهر
شهرستان نيک‌شهر به مرکزيت شهر نيک‌شهر در فاصله ۵۷۹ کيلومترى شهر زاهدان قرار دارد. اين شهرستان از جنوب به چابهار و از شرق به شهرستان سرباز، و از غرب به استان کرمان و هرمزگان محدود و داراى ۵ بخش و ۵ شهر و ۵ دهستان است. اکثر مردم آن به کشاورزى مشغول هستند. و عمده توليدات آن برنج و شبدر و صيفى و باقلا و يونجه است.
مراکز ديدنى: درخت‌هاى کهنسال مکرزن يا انجير معابد انبه، قلعه نيک‌شهر، قلعه قصر قند، مسجد عبدالقادر، قلعه فنوج.