کشاورزى

روند کشاورزی

گسترش کشاورزى در اصل موضوع ويژه‌اى در برنامه‌ريزى‌هاى کمونيستى از نيمه ۱۹۶۰ به بعد بوده است. اين موضوع مجداً در برنامه ملى دوم (۸۵-۱۹۸۱) مورد تأکيد قرار گرفت. اين برنامه ملى شامل توسعه محصولات غذائى از ۵/۱۴ ميليون تن در ۱۹۷۵ به سطح ۲۱ ميليون تن در ۱۹۸۰ بود که مشتمل بر ۱۲ ميليون تن شالى در ۱۹۷۵ و ۵/۱۷ ميليون تن در ۱۹۸۰ بود ولى بعداً معلوم شد که دستيابى به چنين هدفى با مشکلات توأم مى‌باشد. تغييرات شرايط آب و هوائى در برداشت برنج سال‌هاى ۱۹۷۷ و ۱۹۷۸ تأثير منفى داشت. هرچند که هدف اصلاح شده ۱۹۸۰ براى همه محصولات غذائى ۱۵ ميليون تن بود ولى خشکسالى مناطق مرکزى و طوفان درياى چين توليد را در سطح ۱۳ ميليون تن نگاه داشت. در سال ۱۹۸۱ کشور با کمبود غذائى مواجه بود که اين کمبود از طريق کشورهاى بلوک شرق و برخى از سازمان‌هاى بين‌المللى مثل برنامه غذائى جهانى تأمين شد. لازم به يادآورى است که در ۱۹۸۰ کمک‌هاى غذائى شوروى نيز از ۲/۱ ميليون تن به ۸۶۰ هزار تن کاهش يافت که مشکلات عمده غذائى براى مردم ويتنام به وجود آورد و آثار سوء تغذيه جدى به آسانى قابل رؤيت بود.

هرچند که شرايط نامساعد آب و هوائى در سال‌هاى بعد از دهه ۱۹۷۰ در ايجاد مشکلات تأثير عمده‌اى داشتند ولى همان‌طور که سازمان خواربار و کشاورزى خاطر نشان مى‌سازد قسمت چشم‌گيرى از اين کمبودها رابطه مستقيم با فقدان انگيزه براى کارگران دارد. قسمتى از مشکلات نيز در سال‌هاى ۸۰-۱۹۷۹ مربوط به قصور دولت در خريد سهميه کامل برنج به‌ويژه از کشاورزان جنوب بود، يعنى در منطقه‌اى که برخى محصولات، يعنى در منطقه‌اى که برخى محصولات، مصرف خوراک دام‌ها مى‌شد. تا به‌جاى اين‌که به فروش در مقابل قيمت‌هاى غيرجذاب برسد.

نارسائى‌ها به پايان رسيد و سيستم قرارداد توليد بهبودهائى به‌وجود آورد. سطح محصولات غذائى از ۹۸/۱۶ ميليون تن در ۱۹۸۳ به ۹/۱۷ ميليون تن در ۱۹۸۴ رسيد که مى‌توانست براى خودکفائى کشور مناسب و مطلوب باشد. بنابراين ويتنام در ۱۹۸۴ برنج صادر مى‌کرد هرچند که اين صادرات براى به‌دست آوردن ارز خارجى بود تا مازاد واقعى برنج، محصول ۱۹۸۵ هرچند که به‌واسطه سيل و خشکسالى آسيب ديد ولى در سطح ۲/۱۸ ميليون تن تثبيت شد. در ۱۹۸۶ برداشت برنج به ۵/۱۸ ميليون تن رسيد.

در اوايل سال ۱۹۸۸ به‌واسطه بدى محصول در دلتاى رودخانه سرخ و ترانگ‌بو شمالى قحطى به‌وجود آمد. حالتى‌که حتى در بخش توليد طبيعى در اين منطقه فقط ۲۵۰ کيلوگرم، يعنى کمتر از حداقل مورد نياز امور معاش مردم مى‌باشد. در سال ۱۹۸۹ اصلاحات کشاورزى صورت پذيرفت که شامل آزادسازى و عدم کنترل قيمت‌ها بود که نتيجه آن توليد موادغذائى با رشد روبه‌رو گرديد و به سطح ۴/۲۱ ميليون تن رسيد. در همين سال ويتنام مقدار ۴/۱ ميليون تن برنج را صادر نمود و بدين ترتيب در رديف سومين کشور صادر کننده برنج در دنيا پس از تايلند و ايالات متحده قرار گرفت. توليد مواد غذائى به سقف ۵/۲۱ ميليون تن در ۱۹۹۰ و صادرات برنج به ۶/۱ ميليون تن رسيد. از آنجائى که توسعه نواحى زير کشت در حال حاضر، به‌طور عمده معطوف به محصولات صادراتى براى تأمين هزينه‌هاى واردات کشور مى‌باشد، بنابراين افزايش بيشتر توليدات مواد غذائى بستگى به توسعه ظرفيت بالاى بازدهى دارد که اين امر به نوبه خود دسترسى به وسائل و ادوات پيشرفته و امکاناتى نظير کود، بذر اصلاح شده، بهبودى سيستم آبيارى و غيره را مى‌طلبد. در حالى‌که متأسفانه سياست توسعه صنايع براى تقويت کشاورزى کمتر موفقت‌آميز بوده است.

جدول محصولات عمده کشاورزى (مقياس ۱۰۰۰ متريک تن)

(۱) . آمارهاى غيررسمى

(۲) . آمارهاى فائو