رؤساى قبايل

زامبيا کشورى با هفتاد و سه نژاد است که از نظر برابرى اجتماعى چند نژادى محسوب مى‌گردد. نژادها که در قبايل مختلف متشکل شده‌اند هريک نفوذ سياسى و اقتصادى بيشترى را در کشور جستجو مى‌کند. رقابت اصلى بين قبايل نيانجا، بمباولوزى مى‌باشد. در زامبيا رؤساى قبايل که اصطلاحاً چيف خوانده مى‌شونداز نفوذ معنوى خاصى در بين قبيله خود برخوردار مى‌باشند و مقامات دولتى حتى رئيس‌جمهور در صورت ملاقات با رؤساى قبايل مى‌بايست در مقابل آنان زانو بزند و احترام نمايد. به دليل فوق دولت‌ها و احزاب زامبيا سعى دارند جهت کسب حمايت‌هاى قبايل با رؤساى آنان روابط حسنه‌اى داشته باشند. اگرچه سيستم سياسى زامبيا جمهورى بوده و قانون اساسى آن براساس معيارهاى غربى نگاشته شده است اما حکومت‌هاى سنتى قبايل کماکان نقش و نفوذ خود را در پشت پرده سياست حفظ کرده‌اند. بنابراين از روساى قبايل مى‌توان به عنوان گروه‌هاى نفوذ نام برد.

سنديکاها و اتحاديه‌هاى مردمى

سنديکاها و اتحاديه‌هاى اقتصادي، علمى ، مطبوعاتى ، دانشجوئى ، هنري، کارگرى و... نيز به دليل توانائى در بسيج پيروان خود نقش مهمى در تعيين خط مشى سياسى کشور دارند. در دوران انتخابات رياست جمهورى و مجلس، اتحاديه بازرگانى به رياست آقاى چيلو با نقش مهمى در جذب جناح‌هاى اقتصادى داشت تا حدى که رئيس آن متعاقباً به رياست جمهورى کشور انتخاب گرديد. اتحاديه‌هاى کارگرى به‌ويژه کارگران معدن نيز مى‌توانند در مقاطع بحرانى با اعتصابات خود اقتصاد کشور را فلج کنند. باتوجه به وجود آزادى‌هاى نسبى در زامبيا خبرنگاران از جايگاه ويژه‌اى برخوردار هستند و در يک کلام مطبوعات در ايجاد يا تدبير بحران‌هاى مختلف نقش اصلى را ايفا نموده اند.