موقعيت خاص سرزمين هلند، به لحاظ واقع بودن در کنار درياى پر رفت‌و‌آمد شمال و قرار داشتن بخشى از آن در دلتاى رودهاى راين، ماس و شلدت، دسترسى آسانى را به راه‌هاى وسيع آبى داخلى و دريايى که تا آن سوى سرزمين‌هاى پرجمعيت اروپايى ادامه مى‌يابد، امکان‌پذير ساخته است. اين موقعيت موجب گرديده که از ديرباز کشتيرانى در آب‌هاى پرگستردهٔ اطراف آن و نيز اقصى‌نقاط جهان صورت‌گيرد و با سرزمين‌هاى دور به‌سهولت ارتباط برقرار سازد، و گاه به برکت اين موقعيت، هلند، رهبرى دريايى جهان را در دست گيرد و به مستعمرات وسيعى دست‌ يابد و امپراتورى خود را در جهان بگستراند و زمانى ديگر نبض اقتصادى کشورهاى بزرگ صنعتى اروپا را در دست داشته باشد و دروازهٔ اروپا لقب گيرد و تجارت و صنعت را در جهان تحرک و رونق بخشد.



وجود بنادر مهم و مجهز و پيشرفته‌اى چون روتردام و آمستردام و نيز شبکهٔ وسيع حمل‌ونقل و ترانزيت کالا، حساسيت موقعيت استراتژيکى آن را فزونى مى‌بخشد زيرا اين بنادر همه‌ساله امکان جابجايى ميليون‌ها تن کالا و مواد سوختنى و معدنى را فراهم مى‌آورد.


صنايع کشتى‌سازي، دريانوردي، کشاورزى و ماهيگيرى و جزء اينها، همه به جهت موقعيت جغرافيايى اين سرزمين پديد آمده و رونق چشمگير يافته است. آب‌وهواى مرطوب و درياى هلند، کشتزارهاى مناسبى را براى دامپروري، کشاورزى و پرورش گل فراهم آورده که در پاره‌اى شهرت جهانى را نيز نصيب اين مرز‌وبوم ساخته است.


فزون بر آنها، رونق هنر بويژه نقاشى را نيز مى‌توان تا حدى تحت تأثير موقعيت جغرافيايى آن دانست. زيرا از آغاز قرن هفدهم ميلادى که صنعتگران و مبتکران بسيارى به هلند روى آوردند، در پيدايش صنايع جديد و ابتکار و خلاقيت هنرى اثرات برجسته‌اى برجاى گذاردند.


هجوم آب دريا به اين سرزمين که پى‌آمدى از موقعيت خاص جغرافيايى آن است و مبارزه هلنديان با آن، در شکل‌گيرى شيوه زندگي، بيان و انديشه و احساس و ابتکار آنان اثرات مشهود و ملموسى را برجاى گذاشته که در لابلاى آثار مکتوب و منقوش قابل ملاحظه است.


تاريخ هلند، همانند بسيارى از ديگر کشورها نيز ساخته و پرداخته موقعيت جغرافيايى آن است. زيرا از آن هنگام که با سپاس از دريا تجارت در آنجا رونق يافت و صنعت پاگرفت، توجه جويندگان ملک و قدرتمندان بدان جلب گرديد و از آن پس جنگ‌ها و کشمکش‌ها و دادوستدهاى سياسى آغاز شد و همانند هجوم مداوم آب دريا به اين سرزمين، آن را به‌طور مداوم مورد نفوذ و شستشو قرار داد. اما هلنديان خستگى‌ناپذير، همانگونه که آب دريا را مهار کردند و سرزمين‌هاى حاصلخيزى از آن يافتند، از آن ميدان‌ها نيز سرفرازانه بيرون آمدند.


به‌طور کلي، موقعيت مناسب جغرافيايى اين کشور، تأسيسات زيربنايى گسترده و ظرفيت‌هاى فيزيکى کارآمدى را براى آن فراهم آورده که بر اهميت نقش آن در منطقه مى‌افزايد.