عملکرد HunSoter
در سرتاسر کشور مجارستان مىتوان دامنه وسيعى از خاکها را در مراحل مختلف رشد يافت. اين کشور همچنين فرسايش خاکهاى مختلفى را بهوسطهٔ عوامل طبيعى و فعاليتهاى انسانى تجربه کرده است. از جمله فرسايش باد و آب، اسيدى شدن، شور شدن، آلکانى شدن، آلودگى خاک و مسموميت خاک. اين موارد با اهميت چندوجهى که دارند و همچنين تأثير افزايش جمعيت (به واسطهٔ سکونت و فعاليتهاى صنعتى زراعي) باعث مرحلهٔ شکلگيرى خاک مىشوند. فرسايش خاک با نرخ تهديدکنندهاى در سرتاسر جهان در حال افزايش است، اما هنوز هم مدلسازى و مشخصکردن ميزان شدت و فرسايش و زوال شيميائى و فيزيکى خاک مشکل است. زوال معمولاً روند پيچيدهاى است که با چند عامل مختلف و قابل تشخيص درگير است. اين باعث افت بارورى (حاصلخيرى بالقوه) و ظرفيت بارآورى خاک، محدوديت عملکرد خاک نرمال يا حتى از بين رفتن کامل خاک و زمين مىشود.
جلوگيرى از فرسايش خاک
زوال خاک پىآمد غيرقابل اجتنابى نيست. در غالب فرآيندها شدت آسيب قابل کنترل، پيشگيرى و حذف هستند. با يکى کردن دادههاى اصلى HunSoter با يک GIS مناسب مىتوان بهسادگى نواحى در حال نابودى را مشخص کرد.
اين امر به نوبه خود مىتواند به افزايش آگاهى در سطح ناحيهاى از ماهيت بالقوه، شدت و ميزان تخريب خاک در کشور مجارستان کمک کرده محلهائى را مشخص کند که در آن احتمال بروز تأثيرات ناگهانى يا مؤخّر آلودگى وجود دارد. يکى از موارد اصل که بخش زراعى در اقتصاد تازه اصلاح شده اروپاى مرکزى با آن درگير است ارزيابى و سنجش بارورى و بارآوردن زمين است. سيستم ارزيابى زمين، در کشور مجارستان از مقادير اصلاح خاک استفاده مىکند، که بر طبق نوع خاک تشريح شده و عوامل محدودکننده مختلفى مانند مقدار PH، بافت خاک، ميزان و وضعيت کربناتهاى خاک و حجم مواد اُرگانيک تعديل مىشود. مقدار ۱ معرّف پائينترين ميزان بارورى و بارآورى و مقدار ۱۰۰ معرّف بالاترين آن است. دادههاى HunSoter نيز در تأييد مدلسازى ارزيابى زمين و فرآيندهاى تصميمگيرى در سرتاسر کشور مجارستان بسيار مفيد هستند. اين مثالها نشان مىدهند که چگونه دادههاى HunSoter ابزار علمى با ارزشى است و در دامنهٔ وسيعى از خاکها و پروژههاى محيطى کاربرد دارد.
دادههاى اصلى Soter
- واحد Soter يک واحد نقشه مجزا است که ترکيب يگانه و الگوئى از عوارض زمين و خصوصيات خاک را شامل مىشود. واحدهاى Soter دادههاى اصلى هستند و تنها عناصرى هستند که برروى نقشههاى Soter وجود دارند (مثل پليگونهاى دوبعدي)، زيرا تمايز اجزاء مختلف عوارض زمين و خاک در اين مقياس بسيار پيچيده است.
- هر جزء از عوارض زمين محدودهاى است که در واحد Soter الگوى مشخصى از شکل سطح، شيب، ناهموارى متوسط و بافت را نشان مىدهد.
- هر جزء خاک محدودهاى است که در آن عوارض زمين با الگوى مشخصى از خاک پوشيده شده و بر طبق سيستم طبقهبندى در خاک مورد استفاده و تشريح قرار مىگيرد.
- هر جزء خاک با يک پروفيل خاک معرف از سرى دادههاى مجزّا ارتباط دارد. اين پروفيلها با مختصات توپوگرافيک دقيق کاملاً تشريح و آناليز مىشوند.
- دادههاى افق با پروفيلهاى خاک مرجع مرتبط است. هر افق در دادههاى اصلى با دو ويژگى مشخص مىشود: دادههاى تک مقدارى متعلق به پروفيل خاک معرف و مقادير حداقل و حداکثر هر ويژگى عددى که از تمامى پروفيلهاى مرجع موجود گرفته شده است.
بروز عوارض مربوط به زمين بر روى نقشههاى Soter در رأس پليگونهاى داراى منحنى تراز نشان داده نمىشود. به هرحال به واسطه اين که پروفيلها به موقعيتهاى (محلهاي) دقيقى مربوط مىشوند، اطلاعات نقطه را مىتوان بر روى نقشهها نشان داده و مىتوان از آنها براى خلق نقشههاى برجسته استفاده کرد. دادههاى خاص در فايل سلسله مراتبى سازگار شده با ساختار چندسطحي، تشريح شده و در اينجا ذخيره مىشوند. فايلها و حوزههاى مختلف ذخيرهکننده دادههاى کُدگذارى شده در کتابچهٔ راهنماى Soter ارائه شده توسط مرکز اطلاعات ملى خاک واقع در Wageningen کشور هلند تشريح شدهاند.