پوشاک عشاير بلوچ، يادآور پوشاک باستانى ما در دوران پيش از اسلام است. اين نوع پوشاک به تبعيت از رسم و تأثير سرزمين‌هاى همجوار، معمولاً پوشاکى است که در سراسر منطقه جنوب‌شرقى و بلوچ‌نشين ايران چون سيستان و خراسان مورد استفاده قرار مى‌گيرد. در زير به توصيف برخى از پوشاک زنان و مردان بلوچ مى‌پردازيم:
پوشاک و زينت‌آلات زنان
سربند بانوان بلوچ داراى سربندى از پارچه معمولى يا مخمل مى‌باشند که معمولاً به‌صورت کلاهى نيم‌تاج است. آنان اين پوشش را بر بالاى پيشانى و روى سر قرار داده و دو گوشه آن را در پشت سر گره مى‌زنند. قسمت جلوى سربند را سکه‌دوزى مى‌کنند و زيورهائى نيز بر دو طرف صورت از آن مى‌آويزند.
پيراهن = جامک jamak
پيراهن زنان بلوچ معمولاً از پارچه‌هاى تيره انتخاب مى‌شود و داراى پهنائى نسبتاً گشاد و قدى بلند است. برش آن راسته و آستين آن در حوالى مچ‌دست تنگ‌تر مى‌شود و در قسمت جلوى سينه چاک دارد گريبان زى zayi سر دست و قسمت سينه و جلوى دامن پيراهن را اغلب سوزنه‌دوزى مى‌کنند.
شلوار يا پاجامه pajama
شلوار بانوان بلوچ، نظير شلوار زنان بندرى است. با اين تفاوت که دمپاى شلوار را تنگ گرفته و بر آن سوزن‌دوزى و زرى‌دوزى مى‌نمايند. معمولاً پارچه شلوار را از جنس مرغوب و لطيفى انتخاب مى‌کنند.
قبا
قباى زنان بلوچ، نتيجه سليقه، دقت، پشتکار و ذوق آنان است. شکل عمومى آن طرحى راسته و ساده، با آستين‌هاى بلند و يقه گرد مى‌باشد. جلوى قبا به‌صورت راست به پائين مى‌آيد و در جلوى گردن و کمر به‌وسيله دو دکمه نخى بسته مى‌شود.
چادر
زنان بر روى همه پوشاک خود، چادرى نيز به‌کار مى‌برند که مستطيل‌شکل مى‌باشد و از جنس پارچه‌هاى تورى و نازک است. در گذشته زنان بلوچ از ابريشم نيز پارچه‌هائى به نام مهنا muhanna= مقنعه يا سريک sarik يا گشان gusan مى‌بافتند که براى چادر زنان به‌کار مى‌رفته است. چادر بانوان مسن از پارچه‌هاى سياه و چادر زنان جوان از پارچه الوان دوخته مى‌شود.
کفش
زنان عشاير بلوچ علاوه بر کفش بومى خود به نام سواس sivas که از ليف درخت صحرائى به نام پورگ purg ساخته مى‌شود، دو نوع کفش ديگر نيز دارند. يکى از نوع صندل و چرم و ديگر کفشى با پاشنه چرمى و رويه زربافت و گلدوزى شده که به آن کوش KAVS مى‌گويند.
گوشواره
گوشواره‌هائى که بانوان بلوچ به گوش مى‌آويزند اشکال مختلف دارد و همه از جنس طلا است و به نام‌هاى در dur، نالک naluk، دربجه durbaja، چلمب culumb، تک Tak، بارى bariy و والى Valiy ناميده مى‌شود.
قيد = کيد
Kayd و غيره کيد، حلقه طلائى است که در موى سر فرو مى‌کنند و يک سر آن به گوشواره وصل مى‌شود. گپکو نيم‌کره‌هائى از طلا مى‌باشد که بر قطعه‌اى پارچه مى‌شود دوخته و آن‌را به گردن مى‌آويزند. گاهى نيز با دانه‌هاى فيروزه و يا ياقوت آن‌را تزئين مى‌کنند. پور، گنبد و وهار از طلا ساخته مى‌شود و زنان آنها را به گردن خود آويزان مى‌کنند.
- مودى مودي، استوانه‌اى نقره‌اى است که در موى بافته سر نهاده و به پشت مى‌اندازند.
- چلا Calla چلا، انگشترى است که مندريک نيز ناميده شده و از نقره و يا طلا ساخته مى‌شود.
- سنگه Sanga سنگه (=النگو)، معمولاً بيشتر از نقره ساخته مى‌شود که در جوف آن سنگ‌ريزه مى‌گذارند تا هنگام حرکت دست‌ها به صدا درآيد.
- پاديک Padik پاديک، مچ‌بند نقره‌اى است که به مچ پا مى‌بندند و هنگام راه رفتن صدا مى‌دهد.
- پلوه puluh پلوه، به شکل بيضى و از طلا و فيروزه ساخته مى‌شود. زنان آن‌را در وسط بينى نصب مى‌کنند.
زنان بلوچ، علاوه بر زينت‌آلات مذکور از پلک pullak، شمشکى sumsuki، مهر muhr جزع jazzi گوماب، دلربا، نمرد، مزيبرى mozeibery يا باهوبند نيز استفاده مى‌نمايند.
زينت‌آلات کودکان
کودکان و دوشيزگان بلوچ در گذشته از زينت‌آلاتى نظير، تلمل talmal، جوک juvak، گروه يا گره guruh۷ تائيت tayit، تائيتک tayitak، و لانتى tanti و کرى karri استفاده مى‌کردند.
زينت‌آلات مذکور در بعضى مواقع بين زنان و اطفال مشترک بوده و به‌ندرت به‌کار مى‌رفته است.
پوشاک مردان
سربند
سربند يا لانکى lanki (لنگى longi، لنگوته languti، پاک pak) پارچه‌اى است، تقريباً به طول دو تا سه متر که معمولاً ساده و نازک مى‌باشد و آن را همانند عمامه به دور سر مى‌پيچند. بلوچ‌هاى مکران آن‌را روى دوش هم مى‌اندازند و در هنگام نماز خواندن، سر خود را با آن مى‌پوشانند. هنگام نشستن آن‌را دور کمر و پاهاى خود مى‌بندند که آن‌را کمرزاني و به شوخى صندلى بلوچى مى‌نامند.
پيراهن
مردان بلوچ از دو نوع پيراهن يا جامک jamak استفاده مى‌کنند. يک نوع آن داراى آستين بلند و مچ و يقه برگردان است که چاکى نسبتاً بلند در دوپهلو دارد و نوع ديگر با آستين کوتاه سه‌ربعى و يقه بدون برگردان مى‌باشد. بر اين پيراهن‌ها معمولاً جيبى نيز تعبيه مى‌کنند. جنس پارچه آن از کتان و بيشتر به رنگ‌هاى سفيد، کرم و طوسى است. در گذشته گريبان مردم فقير دکمه‌اى از جنس خود پارچه و پيراهن ثروتمندان از طلا يا نقره داشته که از چپ به راست بر روى شانه راست بسته مى‌شده است.
شال
شال، نوعى سردارى بوده که از پارچه پشمى محلى تهيه مى‌شده است.
سرين بند Sarin band
سرين‌بند، پارچه‌اى است که در جاهاى ديگر، کمربند ناميده مى‌شود.
شلوار
مردان بلوچ همانند مردان کرد، شلوار گشاد با دمپاى تنگ دارند. کمر آن از ليفه‌هاى حدود پنج متر ساخته مى‌شود. بلوچان بر اين باور هستند که شلوار آنان همانند شلوار مردان اشکانى است.
کفش = پاوزار pavzar
مردان بلوچ سه نوع کفش دارند:
- کفش بافته شده از برگ درخت پرک purg که ويژه مردان بلوچ و بيابانگرد و مردان بندرى است.
- کفش از نوع صندل که با چرم ساخته مى‌شود.
- کفش‌هاى مجلل و زيبا که با نخ‌هاى ابريشمى الوان روى آن‌را نقش‌بندى و تزئين مى‌کنند.