آبشار آسياب خرابه، جلفا
آسياب خرابه يکى از زيباترين مناظر ديدنى آذربايجان شرقى است، قبلاً در اين محل يک باب آسياب آبى وجود داشت که با استفاده از اين آبشار کار مىکرد، اما در حال حاضر خرابهاى بيش از اين آسياب باقى نمانده است. به همين دليل به نام آسياب خرابه معروف شده است.
در حال حاضر برنامههايى به منظور بازسازى اين آسياب توسط ميراث فرهنگى و با همکارى سازمان جهانگردى در دست تهيه است که اميد مىرود در آينده با اجراى اين طرح بر زيبايى اين محل افزوده گردد.
اين تفرجگاه در حدود ۲۷ کيلومترى علمدار گرگر (هادى شهر) قرار دارد و در نوار مرزى ايران و جمهورى آذربايجان در ۵ کيلومترى روستاى منجنآباد در حاشيه رود ارس واقع شده است.
آب اين چشمه زيبا و زلال از کوه کيامکي، يکى از کوههاى بلند بين منطقه ديزمار غربى ارسباران و شهرستان مرند و بخش زنوز سرچشمه مىگيرد. در مظهر چشمهٔ اين آسياب درختان انجير بسيار روييده و آب به صورت آبشارى زيبا به سمت دره جريان مىيابد. تمام سطوح ديوارهٔ آبشار پوشيده از خزه و گياهان آبزى است و مناظر دلانگيزى را پديد آورده است.
اين فضا در صورت توجه مسئولان مىتواند به يک گردشگاه بزرگ و پرجاذبه براى مسافران و اهالى استان، به ويژه در فصل تابستان تبديل شود.
جنگلها و بيشهها
علاوه بر پوشش گياهى متنوعى که درفضاهاى جلگهاي، درهاى و کوهستانى استان وجود دارد، جنگلهاى متراکمى نيز نقاط مختلف استان را پوشانده است.
در شمال ارسباران دهر ارس و بخش ورزگان شهرستان اهر، کوههاى قازانداغي، و قندرانباشى واقع شده است که پوشيده از درختان جنگلى و مراتع کوهستانى است.
کوههاى گؤيچه بئل پوشيده از درختان نيمه جنگلى و مراتع سرسبز و خرم است و در جنوب غربى اهر واقع شده است. اين مکان کوهستانى محل ييلاق ايلات قرهخانلو و مددلو است. بيشترين گونههاى درختى که در جنگلهاى اهر مشاهده مىشود، بلوط و ممرز است.
جنگلهاى شهرستانهاى مراغه و هشترود نيز از نظر درجه اهميت در مرتبه بعدى قرار دارند. اين جنگلها که از وسعت کمترى نسبت به جنگلهاى ارسباران برخوردار است عمدتاً از درختچه گز تشکيل شده است.
کوهها و قلهها
آذربايجان از نظر تيپولوژى کوههاى ايران از اهميت خاصى برخوردار است؛ سه رشته مهم و اصلى ايران يعنى البرز، زاگرس و مرکزى در اين منطقه به هم پيوستهاند و فلات کوچک و مرتفعى را پديد آوردهاند.
مهمترين ارتفاعات استان آذربايجان شرقى که داراى زيبايىهاى خاص طبيعى و امکانات ورزش کوهنوردى است عبارتند از:
۱. رشته کوه سهند در ۵۰ کيلومترى جنوب شهرستان تبريز که بلندترين قله آن جامداغى به ارتفاع ۳۷۵۰ متر است.
۲. کوهستان بزقوش در جنوب کوهستان سبلان و شمال غربى ميانه قرار گرفته است. بلندترين قله آن ۳۳۰۴ متر ارتفاع دارد.
۳. کوهستان کمتال از جالبترين کوههاى ارسباران است و ۳۱۰۰ متر ارتفاع دارد.
۴. کوه قوشاداغ از ارتفاعات قابل توجه و زيباى ارسباران به حساب مىآيد.
۵. کوه کيامکى در منطقه جلفا واقع شده است.
۶. کوه سلطان سنجر در ۱۵ کيلومترى شرق زنوز واقع شده است.
۷. کوه سلطانداغى در شمال غربى کوهستان سهند نزديک شهر اسکو قرار گرفته است.
۸. کوه ميشو در شمال درياچه اروميه است و جلگه مرند را از جلگه شبستر و درياچه اروميه جدا مىکند.
۹. کوه موروداغ در ۳۶ کيلومترى غرب تبريز از ارتفاعات شمالى صوفيان به طرف تبريز کشيده شده است که به گردنه شبلى منتهى مىشود.