اجراء اين تکنيک تقريباً مشابه تکنيک ساعد است با اين تفاوت که در پاس با ساعد، فرصت جاگيرى براى دريافت توپ بسيار است، ولى در اجراء تکنيک حاضر، زمان براى دريافت توپ به حداقل مى‌رسد. به کارگيرى اين مهارت بيشتر در نزديک و در سطح زمين انجام مى‌شود. معمولاً در مقابل تکنيک آبشار و يا جاخالى تيم حريف اين مهارت کارآئى دارد، بعضى مواقع فرصت اجراء اين مهارت به اندازه‌اى کوتاه و ناچيز است که حتى مجال استفاده از هر دو دست فراهم نيست، در اين حالت دريافت‌کننده توپ را با يک دست دريافت مى‌کند. در اکثر حالات خصوصاً در هنگام جاخالى که توپ فاصله زيادى با بازيکن دارد، دريافت توپ با شيرجه و غلت توأم مى‌شود.
انواع تکنيک‌هاى مقدماتى توپ‌گيرى
- توپ‌گيرى با يک دست (غلت):
هنگامى که براى دريافت توپ فرصت کافى نباشد و توپ در فاصلهٔ بيشترى نسبت به فراگير قرار داشته باشد، دريافت آن با يک دست صورت مى‌گيرد، زيرا همواره در اجراء چنين مهارتى طول يک دست بيشتر از طول دو دست کارآئى پيدا مى‌کند. از آن گذشته به‌دليل داشتن سرعت اوليه دريافت‌کننده، ممکن است اُفت به زمين با غلت زدن همراه شود. بنابراين لازم است براى اجراء صحيح اين مهارت، مرکز ثقل بدن تا سر حد امکان به زمين نزديک شود و سپس زانو روى محور انگشتان پا طورى چرخش کند که کاملاً وزن بدن را تحمل نمايد. در اين حالت است که توپ با ساعد دريافت‌کننده تماس پيدا مى‌کند و او پس از زدن ضربه به توپ، بلافاصله به پهلو چرخيده، روى تهيگاه خم مى‌شود تا افت کامل صورت گيرد و با غلت خوردن روى شانهٔ مخالف سريعاً به حالت اوليه برمى‌گردد. نکتهٔ مهم در اجراء صحيح اين فن، قوسى کامل است که بايد هنگام افت به زمين در قسمت پشت فراگير به‌وجود آيد. همچنين گفتنى است که تمرين اين فن در دو سمت (راست و چپ) اجراء مى‌شود (تصوير زير).
تمرينات توپ‌گيرى با يک دست (غلت)
۱. بدون توپ:
از فراگيران خواسته مى‌شود که در انتهاى تشک در يک صف بايستند. آنگاه به فرمان مربى يکى پس از ديگرى تکنيک غلت زدن را انجام دهند. اصلاح حرکات در اين مقطع از تمرينات، داراى اهميت بيشترى است (تصوير زير).
۲. با توپ:
مربى همراه فرد کمک‌کننده، نزديک تور در مقابل فراگيران قرار مى‌گيرد. سپس از آنان مى‌خواهد که يکى پس از ديگرى به روى تشک آمده، توپ‌هائى را که پرتاب مى‌شود به‌صورت غلت زدن دريافت نمايند. اين تمرين را مى‌توان پس از اجراء صحيح آن، بر روى زمين نيز انجام داد (تصوير زير).
حرکت به اطراف
۱. حرکت به سمت جلو (گام به جلو):
هنگامى که توپ در مقابل فراگير در حال فرود آمدن است، دريافت آن با گام به جلو صورت مى‌گيرد. تعداد گام‌ها، به مسافتِ محل استقرار فراگير تا محل فرود توپ بستگى دارد (تصوير زير).
۲. حرکت به سمت عقب (گام به عقب):
در اين حالت توپ در بالاى سر يا در پشت سر فراگير در حال فرود آمدن است. چنانچه فراگير بخواهد توپ را با ساعد دريافت نمايد، لازم است چند قدم به سمت عقب رفته تا توپ را با ساعد دريافت و ارسال کند (تصوير زير).
۳. حرکت به سمت راست (گام به راست):
فراگير هنگامى براى دريافت توپ به سمت راست حرکت مى‌کند که توپ در چند قدمى سمت راست او در حال فرود آمدن باشد. در اين وضعيت ابتدا پاى راست و سپس پاى چپ فراگير به‌صورت گام (پهلو) در مسير توپ برداشته مى‌شود. گاهى اوقات به لحاظ نزديک بودن توپ، تنها با انجام يک گام بلند نسبت به دريافت توپ اقدام مى‌شود (تصوير زير).
۴. حرکت به سمت چپ (گام به چپ):
هنگامى که توپ در سمت چپ فراگير فرود مى‌آيد با برداشتن چند گام (پهلو) در جهت مسير توپ، نسبت به دريافت آن اقدام مى‌شود (تصوير زير).
شيرجه
مسلم است که لازمهٔ يادگيرى صحيح و کوتاه مدت مهارت‌ها، در وهلهٔ اول به آمادگى بدنى مطلوب و قابل قبول بستگى دارد. داشتن فيزيک بدنى خوب نيز از جمله موارد مهم يادگيرى محسوب مى‌شود. بازيکن واليبال بايد بتواند سريع بدود، تغيير مسير ايجاد کند، پرش مناسب داشته باشد، براى کسب چابکى به يادگيرى مهارت‌هاى ژيمناستيک بپردازد و... . آمادگى عضلانى خصوصاً در اهرم‌هاى دست نيز يکى ديگر از موارد قابل توجه است که براى فراگيرى مهارت شيرجه الزامى به‌نظر مى‌رسد. به‌علاوه تمرينات تخصصى و متنوعى وجود دارد که به بازيکن کمک مى‌کند تا بتواند فن شيرجه را بهتر بياموزد. اجراء موفقيت‌آميز اين مهارت از سوى فراگيران، رفته رفته موجب ايجاد انگيزه قوى‌تر براى فراگيران بيشتر مى‌شود. آنان از اجراء اين فن لذت مى‌برند و بيشتر کوشش مى‌کنند تا مهارت را به نحو بهترى بياموزند. تمرينات شيرجه، اين امکان را براى فراگيران فراهم مى‌کند تا آنان بتوانند ويژگى‌هاى مشخصى را به نمايش بگذارند. نکتهٔ مهم ديگر اينکه در حد امکان لازم است از ساير ورزش‌هائى که بيشتر با مهارت‌هاى اين ورزش همخوانى دارد استفاده شود. اجراء اين تکنيک در قديم از وسعت و زيبائى خاصى برخودار بود و تماشاگر از ديدن چنين صحنه‌هائى به‌وجد مى‌آمد. ولى به همان نسبت، انجام اين فن به‌دليل نداشتن آمادگى لازم با خطر همراه بود. امروزه تکنيک پيشرفته آن ضمن داشتن زيبائى خاص خود تا حد قابل قبولى موجب شده تا صدمات احتمالى اين فن به حداقل برسد، زيرا اجراء آن در ارتفاع پائين و تقريباً هم‌سطح زمين انجام مى‌شود.
۱. نحوهٔ اجراء مهارت شيرجه:
براى اجراء اين فن، ابتدا بدن در حالت کاملاً خميده قرار دارد. پاها ضمن اينکه از هم فاصله دارند، يک پا جلوتر از پاى ديگر قرار مى‌گيرد. در حالتى که بدن خميده است با برداشتن يک گام بلند به سمت توپ و نزديک کردن بدن به سطح زمين، مقدمات شيرجه فراهم مى‌شود. هر قدر که در اين حالت بدن به زمين نزديک‌تر باشد، امکان اجراء صحيح و ساده‌تر اين مهارت بيشتر است. علاوه بر آن احتمال آسيب‌ديدگى کم‌تر مى‌شود. در هنگام اجراء اين تکنيک، وزن بدن با فشار پاى عقب به جلو منتقل مى‌شود و سپس قسمت سينه، عضلات ران و دست‌ها با زمين تماس پيدا مى‌کند. براى خنثى شدن فشار وارده، بدن در جهت مسير توپ روى زمين کشيده مى‌شود. در هنگام افت به زمين، پاى جلوئى از زانو خم شده، به سمت بيرون متمايل مى‌گردد. در اين حالت قسمت داخلى پا با زمين تماس دارد و با راست شدن (کشيده شدن) آن، بدن به سمت جلو هدايت مى‌شود. اين عمل باعث مى‌شود که فراگير با دست کاملاً کشيده بتواند در فاصلهٔ بيشتر، توپى را که در حال نزديک شدن به زمين است با پشت دست دريافت کند. بعضى مواقع فاصلهٔ توپ تا زمين به قدرى ناچيز است که اغلب، داوران در هنگام قضاوت با مشکل مواجه مى‌شوند (تصوير زير).
۲. تمرينات شيرجه:
- شنا با توپ:
از فراگيران خواسته مى‌شود هر يک توپى را در مقابل خود به زمين گذاشته، با قرار دادن دست‌ها بر روى آن و قرار گرفتن پاها در امتداد بدن، به حرکت شنا بپردازند. چنانچه شنا رفتن با انگشتان دست صورت گيرد، ضمن تقويت عضلات دست‌ها، موجب افزايش قدرت پنجه‌ها نيز مى‌شود (تصوير زير).
- ايستادن در مقابل ديوار و انجام حرکت افت:
از فراگيران خواسته مى‌شود که به فاصلهٔ يک دست در مقابل ديوار قرار بگيرند (در صورت عدم دسترسى به ديوار مى‌توان از سکوهاى اطراف زمين و... استفاده کرد). آنگاه در حالى که پاها در يک نقطه ثابت است به سمت ديوار حرکت افت را انجام دهند و سپس با وارد کردن فشار به ديوار به حالت اوليه برگشت نمايند. همين تمرين را مى‌توان رفته رفته بر روى يک سکو و يا نيمکت که ارتفاع کم‌ترى نسبت به ديوار دارد انجام داد و سپس با کسب آمادگى لازم در حالت افت کامل بر روى زمين، براى انجام آن اقدام نمود (تصوير زير).
- اجراء فن شيرجه با خم شدن کامل روى زمين:
از فراگيران خواسته مى‌شود ابتدا بر روى تشک ژيمناسيک و سپس بر روى زمين، فنّ شيرجه را با خم کردن کامل خود به سمت زمين انجام دهند. فراگيران در اين تمرين ابتدا يکى از پاها را جلوتر قرار داده، با گذاشتن دست‌ها به زمين، بدن را به سمت جلو مى‌کشند، آنگاه توپ فرضى را با پشت دست دريافت و ارسال مى‌کنند (تصوير زير).
- دريافت توپ‌هاى آويزان در زير توپ:
پس از آموزش شيرجه به‌صورت بدون توپ و تصحيح حرکات فراگيران، از آنها خواسته مى‌شود که با اجراء صحيح اين فن، توپ‌هاى آويزان در زير تور را دريافت نمايند. چنانچه بخواهيم تمام فراگيران به‌طور فعال‌تر به اين تمرين بپردازند، با آويزان کردن حداقل سه توپ در زير تور واليبال و تشکيل سه گروه مجزا به اين تمرين اقدام مى‌کنيم (توضيح اينکه توپ‌ها در داخل تورى خود، از زير تور به حالت آويز نصب مى‌گردد) (تصوير زير).
فراگيران در يک صف در داخل زمين به سمت تور و در تشک قرار مى‌گيرند. سپس آموزگار در حالى که توپ‌آويزى در دست دارد، از آنان مى‌خواهد تا با اجراء صحيح اين مهارت، توپ را دريافت کنند. اين تمرين پس از کسب آمادگى‌هاى لازم بر روى زمين نيز انجام مى‌شود (تصوير زير).
