قوانين دوهاى نيمهاستقامت و استقامت
استارتر
معمولاً دوهاى نيمهاستقامت و استقامت با فرمان شخصى آغاز مىشود که استارتر يا آغازگر ناميده مىشود. در دوهاى نيمهاستقامت و استقامت چون شروع (استارت) مسابقه بهحالت ايستاده انجام مىگيرد تنها دو فرمان بهکار برده مىشود: بهجاى خود، رو (صداى طپانچه) در حالىکه در دوهاى سرعت که شروعِ نشسته بهکارمىرفت از سه فرمان بهجاى خود، حاضر، رو استفاده مىشد. استارتر بايد هم از لحاظ جسمانى و هم از لحاظ ذهنى سالم باشد و داراى عکسالعمل و توانائى ديد خوبى باشد. او بايد بتواند فرمانها را با صدائى رسا، واضح و خوب اداء کند.
دوندگان بايد کاملاً گوش به فرمان استارتر باشند و قبل از آخرين فرمان وى حرکت نکنند زيرا چنانچه دوندهاى قبل از فرمان رو حرکت کند يا پاى خود را روى خط شروع بگذارد خطا محسوب مىشود و دو خطاى متوالى در شروع (استارت) منجر به اخراج دونده از دور مسابقه مىشود. در مواد هفتگانه و دهگانه سه خطاى متوالى منجر به اخراج دونده مىشود.
داوران وقتنگهدار
بهرغم اينکه استفاده از ابزارهاى تعيين وقت تمام خودکار الکتريکى در مسابقات بزرگ معمول شده است، ولى بهدليل مشکل بهکارگيرى آنها در مسابقات معمولى و در حين تمرينات، توصيه مىشود که بيشتر از وقتنگهداران براى تعيين وقت با زمانسنجىهاى دستى استفاده شود. از اينرو، شخصى که بهعنوان داور وقتنگهدار در جريان مسابقات انجام وظيفه مىکند بايد تا سرحد امکان تجربه داشته باشد تا بتواند زمان مسابقهٔ هر دونده را بهدرستى و با دقت اندازهگيرى و تعيين کند.
وقتنگهدار بايد هوشيار باشد و بلافاصله پس از آنکه دوندگان بهطرف خطوط خود يا بهطرف خطّ شروع مسابقه حرکت کردند نگاه خود را متوجّه استارتر کند.
توجه او بايد فقط روى بهکار انداختن بهموقع زمانسنج متمرکز باشد. موقعىکه استارتر، طپانچهٔ خود را بلند مىکند، وقتنگهدار بايد آماده شود و بهمحض ديدن نور يا دود طپانچه زمانسنج خود را بهکار اندازد. وقتنگهداران نبايد در حالىکه دوندگان به خط پايان نزديک مىشوند آنها را زيرنظر بگيرند، بلکه بايد در طول چند متر آخر توجّه خود را روى خط پايان متمرکز کنند. وقتنگهداران بايد در امتداد خط پايان و حتىالامکان روى سکوى بلندى که به همين منظور درنظر گرفته شده است بهصورت ستونى بنشينند و بايد به محض آنکه هر قسمت از بالاتنه دوندهٔ موردنظر آنها (بهجزء دستها و سر و گردن) يعنى ترجيحاً سينه از صفحهٔ عمودى خط پايان عبور کرد زمانسنج خود را متوقّف کنند. در پايانِ مسابقه، وقتنگهدار زمان ورزشکار دوندهٔ خود را با اعلان شمارهٔ سينه به سرداور يا سروقتنگهدار گزارش مىکند.
عوامل برگزارکننده دوها
براى برگزارى دوها به يک سرداور، تعدادى داور قوس، داور دورشمار و يا دورشماران، تعدادى داور وقتنگهدار و يکنفر موسوم به فلشى دوها نياز است.
قوانين کلى دوها
الف. عمل هر دوندهاى که در طول مسابقهٔ دو باعث سدکردن و جلوگيرى از پيشرفت دوندهٔ ديگر بشود خطا محسوب مىشود و دوندهٔ سدکننده بايد از مسابقه اخراج گردد.
ب. در مسابقاتى که دونده بايد در خط بدود و يا قسمتى از دو را بايد در خط خود بدود چنانچه در جريان مسابقه خط خود را عوض کند از دور مسابقه اخراج مىگردد (قسمتى از ۸۰۰ متر).
ج. اگر دوندهاى تحت فشارِ ساير دوندگان از خط خود خارج شود و از اين عمل سودى نصيب او نشود، اخراج نخواهد شد.
د. چنانچه دوندهاى در جريان مسابقه، خود را متوقف کند و به ارادهٔ خود مسيرِ مسابقه را ترک کند اجازه ادامهٔ مجدد مسابقه را نخواهد داشت.
ه. اگر دوندهاى در دور مقدماتى شرکت نکند نمىتواند در دور نهائى شرکت کند.
و. کليهٔ دوندگان بايد در طول مسابقات از دو شمارۀ دادهشده به آنها در جلو و عقب بالاپوش استفاده کنند.
ز. کفشهاى دوندگان بايد با قوانين و مقررات فدراسيون بينالمللى دووميدانى بهويژه از لحاظ تعداد ميخها انطباق داشته باشد.
ح. چنانچه سرداور برابر گزارش داور يا کمک داور يا مسئولان ديگر قانع شد که شرکتکننده عمداً از خط خود خارج شده است مىتواند او را از مسابقه محروم کند.
نحوهٔ برگزارى دوهاى نيمهاستقامت و استقامت
دو ۸۰۰ متر
در مسابقات رسمى معمولاً دوندگان ۸۰۰ متر بايد در خط خود بدوند و به همين دليل بهصورت نردبانى در خطوط قرار مىگيرند که پس از طى قوس اول مسير مسابقه، مىتوانند به خط يک حرکت کرده، مسابقه را در خط يک تمام کنند. البته در برخى از مسابقات مىتوان از خطّ شروعِ قوسىشکل استفاده کرد. در اينصورت همهٔ دوندههاى ۸۰۰ متر مىتوانند بلافاصله پس از شروع مسابقه، بهطرف خط يک حرکت کنند.
اگر در مسابقات رسمى تعداد شرکتکنندهها بين ۹ تا ۱۶ دونده باشد و از سيستم خطى استفاده گردد، يک دور مقدماتى برگزار مىشود و از هر گروه ۳ نفر که مجموعاً ۶ نفر مىشوند بهاضافهٔ دو نفر ديگر که بهترين زمان را دارند براى دور نهائى انتخاب مىشوند.
اگر تعداد شرکتکنندگان بين ۱۷ تا ۲۴ نفر باشد، آنها را در سه گروه مىدوانند و از هر گروه دو نفر اوّل و دوم بهاضافهٔ دو نفر ديگر را که بهترين زمان را دارند براى دور نهائى انتخاب مىکنند.
دو ۱۵۰۰ متر
مسابقات ۱۵۰۰ متر بهصورت گروهى و از روى خط شروع قوسى شکل که در فاصلهٔ ۱۰۰ مترى در محلّ شروع قرار دارد برگزار مىشود. اگر تعداد دوندگان بين ۱۶ تا ۲۴ نفر باشد، مسابقهٔ مقدماتى در دو گروه انجام مىشود و از هر گروه چهارنفر اول بهاضافهٔ چهار دونده ديگرى که بهترين زمان را دارند براى دور نهائى انتخاب مىشوند. بهعبارت ديگر تعداد دوندگان مجاز براى دور نهائى بايد ۱۲ نفر باشد.
دو ۵۰۰۰ متر
دو ۵۰۰۰ متر نيز بهصورت گروهى برگزار مىشود و خطّ شروع آن خطّ شروع ۲۰۰ متر است که در آنجا خط شروع قوسى شکل ترسيمشده و دوندگان از پشت آن مسابقه را شروع مىکنند و مجاز هستند که خود را بلافاصله براى ادامهٔ مسابقه به خط يک برسانند. اگر تعداد دوندگان کمتر از ۱۵ نفر باشد (در مسابقات بينالمللي) مسابقه بهصورت نهائى برگزار مىشود ولى اگر اين تعداد بين ۲۰ تا ۳۸ دونده باشد در دو گروه مىدوند و از هر گروه ۵ نفر اوّل تا پنجم بهاضافهٔ ۵ نفر ديگر که بهترين زمان را دارند براى مرحلهٔ نهائى انتخاب مىشوند.
دو ۱۰۰۰۰ متر
اين دو نيز بهصورت گروهى برگزار مىشود و خط شروع آن خط شروع ۴۰۰ متر است و دوندگان مسابقه را از پشت خطّ قوسىشکل شروع مىکنند. اگر تعداد دوندهها در مسابقات بينالمللى کمتر از ۲۰ نفر باشد مسابقه بهصورت نهائى برگزار مىشود ولى اگر اين تعدد بين ۲۸ تا ۵۴ نفر باشد مسابقه بهصورت مقدماتى و نهائى برگزار مىشود به طورىکه دوندهها به دو گروه تقسيم مىشوند و از هر گروه ۸ نفر (نفرات اول تا هشتم) بهاضافهٔ ۴ نفر ديگر که بهترين زمان را دارند (يعنى مجموعاً ۲۰ نفر) مسابقهٔ نهائى را برگزار مىکنند.
گفتنى است که در مسابقات سطح پائينتر، از جمله مسابقات استانى و محلى و حتى کشورى الزامى نيست که حتماً براى دوهاى ۱۵۰۰ متر و ۵۰۰۰ متر و ۱۰۰۰۰ متر مسابقه مقدماتى برگزار شود بلکه مىتوان اين رشتهها را بهصورت نهائى برگزار کرد.