اعتکاف؛ فرصت تفکر و خودسازی

به گزارش روز جمعه گروه فرهنگی ایرنا ، ایام اعتکاف ماه رجب سال 1440 هجری قمری از شامگاه چهارشنبه (29 اسفند 1397/13 رجب 1440) و همزمان با نوروز 1398 خورشیدی آغاز شد و معتکفان در جست وجوی وصال به خانه‌ های خدا پناه ‌بردند، از ظهر امروز (جمعه/ دوم فروردین) با انجام اعمال ام داود تا هنگام مغرب پایان می یابد و معتکفین با بهره از برکات آن به استقبال ماه های مبارک شعبان و رمضان می روند.
حجت الاسلام مجید باباخانی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا، در مورد اعتکاف اظهار داشت: ماه رجب یکی از بزرگ ترین و بافضیلت ترین ماه های خداست؛ نگین این ماه نیز ولادت حضرت علی (ع) و همزمانی این ولادت با «ایام البیض» است.
مدیرکل تشکل‌های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به نقش سنت حسنه اعتکاف را در ساخت ابعاد وجودی و شخصیتی انسان و از طرفی معنویت و تهذیب روحی و فکری افراد؛ به ویژه قشر جوان و نوجوان مهم دانست و اظهار داشت: معتقدیم ایمان مردم با آماده سازی قلب آنها تقویت خواهد شد، از این رو اعتکاف قلب های مردم و معتکفین را آماده می کند.
به گفته وی سنت حسنه اعتکاف باعث پاک شدن قلب ها و از سویی تذکر دائم به انسان های آماده پذیرش است که از یاد، نیایش و ذکر خداوند متعال غافل نشوند.
وی به چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: در سال های گذشته افراد معدود و بیشتر سالمندان در مراسم اعتکاف شرکت می کردند؛ اما امروز در اقصی نقاط کشور شاهد حضور گسترده و وصف ناپذیر اقشار مختلف جامعه به ویژه دانشجویان، دانش‌آموزان و افراد میانسال همراه با دیگر اقشار جامعه در محافل اعتکاف هستیم.
مدیرکل تشکل‌ های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی همچنین با اشاره به اینکه اعتکاف فرصت تفکر و توبه را برای انسان فراهم می‌کند، خاطرنشان کرد: امسال نیز همچون سال‌های گذشته سازمان تبلیغات اسلامی در 31 استان و حدود چهار هزار و 600 مسجد برای بیش از 400 هزار نفر با ثبت نام از آنها از مدت ها قبل برنامه ریزی کرده است.
حجت الاسلام بابا خانی خاطرنشان کرد: طبق ارزیابی های سال گذشته بیشترین آمار شرکت کنندگان در مراسم معنوی اعتکاف مربوط به بانوان خانه دار و پس از آن طلاب، دانش آموزان و دانشجویان و در شهرستان ها نیز کارگران و کشاورزان است.
این استاد حوزه علمیه درباره رایج‌ شدن اعتکاف‌ های دانش ‌آموزی و دانشجویی طی سال‌های اخیر در ایران و برگزاری کلاس‌های تقویت درسی در آنها، خاطرنشان کرد: امسال به طور ویژه و خاص پنج استان قم، همدان، اصفهان و قزوین این سنت حسنه را میزبانی کردند.
حجت الاسلام باباخانی در عین حال با اشاره به نیاز نظرسنجی و اعلام آمار حضور معتکفین درمراسم هر سال، اظهار داشت: باید تعداد شرکت کنندگان در این مناسبت و مراسم معنوی را به همگان اطلاع رسانی کرد تا دیگران به ویژه کساینکه خارج از این مرزها قرار دارند بدانند گرایش ملت مسلمان ایران اسلامی به اخلاق و معنویات بسیار فراوان تر از آنی است که آنها در اذهان دیگران می پرورانند.
مدیرکل تشکل‌های دینی و مراکز فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی در خاتمه از تشکیل ستاد اعتکاف در این سازمان خبر داد و گفت: تلاش می کنیم با آزاد کردن ظرفیت ‌ها و هماهنگی با نهادهای بالادستی برای مردمی شدن این سنت حرکت کنیم.
به گفته حجت الاسلام باباخانی در این راستا با راه ‌اندازی بانک ایده‌ ها نظر، ایده‌ ها و ابتکارات عموم مردم برای برگزاری هرچه بهتر اعتکاف جذب می شود.

** سنت اعتکاف در یک نگاه
به گزارش ایرنا، اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص (دست‌کم سه روز) همراه با روزه است. ارکان این عبادت، ماندن در مسجد و روزه است و هیچ عبادت یا عمل خاص دیگری برای آن تعیین نشده است. با این حال، مُعتَکِفان بیشتر وقت خود را صرف انجام اعمال عبادی می‌کنند. نحوه اقامت یا خروج از مسجد، احکام و شرایطی دارد که در کتاب‌های فقهی، در باب اعتکاف بیان شده است.
اعتکاف زمان مخصوصی نیز ندارد، ولی در روایات بهترین زمان برای اعتکاف ماه رمضان، به‌ویژه دهه سوم آن بیان شده است. در ایران، از سال‌های نخست دهه هشتاد شمسی، گرایش به اعتکاف در ماه رجب گسترش یافته و در ایام البیض (13، 14 و 15) این ماه در اکثر شهرها و مساجد بزرگ این مراسم برگزار می‌شود. با توجه به اهمیت اعتکاف، کتاب‌هایی نیز به صورت مستقل درباره آن نوشته شده است.
اعتکاف بر دو نوع است. اعتکاف واجب که در این صورت شخص باید حتماً روزه‌دار باشد و اعتکاف مستحب که فرد بدون نذر یا عهد و قسم خود اقدام به این عمل بکند که در این صورت اگر تا سحر روز سوم در اعتکاف باشد، ادامه دادن آن تا آخر روز سوم واجب است و در صورت ترک آن، بر شخص واجب است که بعداً به جای آن معتکف شود.
اعتکاف دارای احکام مخصوص به این سنت است که در توضیح المسائل مراجع تقلید تشریح شده است.
اعتکاف از عبادات مستحب است که به واسطه نذر، عهد، قسم و مانند اینها واجب می‌شود، اعتکاف شرعی آن است که فرد در مسجد به قصد قربت، توقّف و اقامت کند و احتیاط مستحب آن است که اقامت به قصد انجام اعمال عبادی مانند نماز یا دعا باشد.
فراهنگ ** 1355 **9157**