تالاب های لرستان جاذبه منحصربه فرد گردشگری

به گزارش ایرنا ، استان لرستان با برخورداری از 14 تالاب که تالاب های 11 گانه پلدختر ، 'بیشه دالان' بروجرد و 'تنور' در دورود از شاخص ترین آنها هستند و همچنین بهره مندی از سدهای احداثی در سال های اخیر یکی از استان های حائز شرایط حضور پرندگان مهاجربوده است.
تالاب های لرستان بیش از 2 هزار هکتار وسعت دارند.
عمده پرندگان مهاجر کشور، گروهی پاییز و زمستان‌گذران هستند و از سیبری غربی و اروپای غربی به ایران مهاجرت کرده و بیشتر در استان‌های شمالی کشور دیده می‌شوند و حدود 65 درصد از پرندگان مهاجر را پرندگانی همچون قو، غاز، اردک، آبچلیک و کاکایی‌ها تشکیل می‌دهند.
به گفته کارشناسان تالاب ها از مولدترین محیط های کره زمین محسوب می شوند و به همین دلیل ادامه حیات در روی زمین به شدت وابسته به تداوم شرایط بوم شناختی این اکوسیستم های بی نظیر است.
تالاب ها از مهمترین محیط های طبیعی برای تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به ویژه سیلاب هستند.
این اکوسیستم های آبی در راستای تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زاید و تصفیه آب و برخورداری از چشم اندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونه های جانوری و گیاهی جایگاه ارزشمندی دارند.
براساس بررسی های زمین شناسی، تالاب های یازده گانه معروف پلدختر بر روی آهک های خرد شده لنداسلاید سیمره (چل جایدر) واقع شده اند که حدود ده تا یازده هزار سال پیش وقوع زلزله ای به بزرگی بیش از هفت ریشتر موجب رانش لایه های سنگی یال شمالی طاقدیس کبیر کوه و مسدود شدن رودخانه های سیمره و کشکان شده است.
تعداد تالاب های پلدختر بعد از وقوع لنداسلاید سیمره، بالغ بر 50 تالاب کوچک و بزرگ بوده که از زمان تشکیل تا 100 سال پیش تحت تأثیر عوامل طبیعی، بیشتر آنها خشک و منقرض شده اند و تنها تعداد 11 تالاب که از تغذیه بهتری برخوردار بوده باقی مانده اند.
وسعت این تالاب ها یا به اصطلاح 'گریها' بالغ بر 45 هکتار است که 'گری جمجمه' بزرگترین و 'گری سیه' کوچکترین آنها است و همگی به جز گرگر در همه فصول سال از طراوت قابل توجهی برخوردارند و هرگز خشک نمی شوند.
'گری پا به نار' و 'گری تاف' کنار هم قرار گرفته و 'گری کبود' حالتی شبیه جزیره به خود گرفته و 'گری جمجمه' به معنای جنبان که حالت تحرک دارد.
آب شیرین تالاب تنگ فنی و گیاهانی چون بلمک، نی، بلوط، پونه و بابونه در حاشیه همه تالاب های این منطقه مناظر دل فریب و چشم نوازی را به وجود آورده اند.
در جنوب شرقی شهرستان بروجرد نیز تالابی به نام بیشه دالان وجود دارد که زیستگاه پرندگان مهاجر و بومی است.
در شهرستان دررود نیز تالاب هایی وجود دارد که در زمان حاضر میزبان پرندگان مهاجری همچون فلامینگوست.
تغییر کاربری این ظرفیت های غنی طبیعی و گردشگری به اراضی کشاورزی در سال های اخیر ادامه دارد و این در حالی است که با وجود تکرار پدیده گرد و غبار تالاب ها به عنوان شریان های اصلی حیات در این استان مورد نیاز هستند.
خطر نابودی و خشک شدن تالاب های لرستان فعالان محیط زیست را نیز نگران کرده است و بیم آن می رود که این اکوسیستم های آبی به عنوان چشمه های تولید غبار در لرستان و غرب کشور برشمرده شوند.
این در حالی است که در سال های اخیر کاهش 70 درصدی وسعت تالاب های لرستان برای توسعه اراضی کشاورزی، صیفی کاری در تالاب بروجردی و تعرض اراضی کشاورزی به تالاب دورود مشکلات بزرگ زیست محیطی در این اکوسیستم های آبی ایجاد کرده است.

**تالاب ها و سدهای لرستان زیستگا های مناسب پرندگان مهاجر هستند
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: پرندگان مهاجر در فصل سرما با شروع پائیز و زمستان در عرصه های شمالی وارد تالاب ها و آبگیرهای کشور می شوند.
مهرداد فتحی بیرانوند افزود:استان لرستان به دلیل بهره مندی از تالاب ها و سدها و قرار گرفتن در مسیر کریدور پرندگان مهاجر،آبزی و تالاب زی زیستگاه های مناسبی برای پرندگان مهاجر به شمار می رود.
وی ادامه داد:در حال حاضر تالاب های 11 گانه پلدختر ، تنوردر دورود و بیشه دالان بروجرد سایت های پرنده پذیر لرستان هستند.
فتحی بیرانوند اظهار داشت: هم اکنون سدهای احداثی در لرستان نیز به عنوان یکی از بهترین زیستگاه پرندگان آبزی به ظرفیت تالاب های استان اضافه شده است.

**لرستان در تعداد گونه های پرندگان رتبه دوم کشور را دارد
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: طبق گزارش تحلیلی جمع بندی سرشماری پرندگان خشکی زی و حائز اهمیت ملی و بین المللی ایران در سال 1394 استان لرستان با بیش از 50 درصد گونه های پرندگان رتبه دوم کشور را از نظر تعداد گونه های پرندگان دارد.
فتحی‎ بیرانوند افزود: مجموع گونه ‎های پرندگان شمارش شده در سطح کشور 238 گونه و تعداد گونه های پرندگان در استان لرستان 135 گونه است.
وی با بیان اینکه بیش از 50 درصد گونه پرندگان کشور در استان لرستان وجود دارند، گفت: با توجه به شرایط اقلیمی استان لرستان نزدیک به پنج درصد گونه پرندگان، مهاجر هستند که معمولا در فصل‎های سرد به تالاب ‎های استان لرستان به ویژه تالاب ‎های پلدختر مهاجرت می ‎کنند.

**لرستان میزبان 8 درصد کل پرندگان آبزی و کنار آبزی دنیا است
معاون نظارت و پایش محیط‌زیست لرستان نیز گفت: امسال لرستان میزبان جمعیت بسیاری از پرندگان آبزی و کنار آبزی است.
الهام برنا اظهار داشت:داشتن آمار و اطلاعات از گونه های جانوری اهمیت بسیاری در برنامه ریزی حفاظت حیات وحش دارد.
وی ادامه داد: از آنجاییکه لرستان در کریدور پروازی پرندگان مهاجر قرار دارد هر ساله جمعیت پرندگان مهاجر سرشماری می شود.
وی اظهار داشت: به‌منظور دستیابی به جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی زمستان‌‌گذر هر ساله از 11 دی‌ماه به مدت یک‌ماه این سرشماری انجام می‌گیرد.
وی خاطرنشان کرد: در همین راستا همزمان با سراسر کشور در سطح مناطق تالابی و محل تجمع پرندگان در لرستان پایش سرشماری زمستانه توسط اکیپ‌هایی از استان صورت گرفت.
معاون نظارت و پایش محیط‌زیست لرستان با بیان اینکه استان میزبان 8 درصد کل پرندگان آبزی و کنار آبزی دنیا شد، افزود: مهمترین محل‌های تجمع پرندگان شامل تالاب 'بیشه دالان' بروجرد، تالاب‌های پلدختر، تالاب 'تنودر' و دریاچه‌های پشت سدهای استان همانند 'مروک'، 'ایوشان' و 'هاله' و همچنین آب‌راه‌های کنار رودخانه‌های هستند.
برنا تصریح کرد: لرستان یکی از کریدورهای پروازی پرندگان مهاجر است، ضمن اینکه استان لرستان امسال از نظر تنوع میزبان بیشترین جمعیت پرندگان از خانواده اردک‌ها بود.
وی گفت:مهاجرت پرندگان زمستان‌گذر به لرستان افزایش داشته است و به دلیل شرایط آب‌وهوایی مطلوب امسال از نظر کمی شاهد جمعیت بسیاری از پرندگان آبزی و کنار آبزی در استان بودیم.
7274/6060