عضویت 13 هزار آزمایشگاه در سامانه جدید شاعا با خدمات بیشتر

وجود آزمایشگاه‌های پیشرفته و استاندارد یکی از نیازهای اساسی برای پیشرفت‌های علمی است. همچنین رعایت موارد مختلف در آزمایشگاه‌ها مانند ایمنی، بهداشت و محیط زیست برای محققانی که ساعات زیادی از عمر خود را در آنها می گذرانند، اهمیت دارد.
از این رو نهادهای متولی حوزه علم و توسعه پژوهش مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه آزاد اسلامی از مدت‌ها قبل به فکر ایجاد شبکه‌ای متشکل از آزمایشگاه‌های علمی افتادند که نیاز محققان را به بهترین و سریع‌ترین شکل رفع کند.
شبکه آزمایشگاه‌های علمی کشور (شاعا) وابسته به وزارت علوم، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی (لَبزنت) وابسته به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سامانه آزمایشگاه‌های همکار آزاد (ساها) وابسته به دانشگاه آزاد بر اساس همین نیاز هر کدام مجموعه‌ای از آزمایشگاه‌های علمی را گردهم آورده‌اند و به شکل برخط خدمات و تجهیزات این آزمایشگاه‌ها را به اطلاع کاربران می‌رسانند.
شبکه شاعا که اطلاعات آن در نشانی اینترنتی shaa.msrt.ir در دسترس است، در سال 1389 با توجه به سیاست‌های وزارت علوم شروع به کار کرد و در سال 1393 نرم‌افزار مدیریت جامع تجهیزات و خدمات آزمایشگاهی تهیه شد. همچنین نسخه ارتقا یافته این نرم‌افزار باردیگر در هفته گذشته (سه‌شنبه 30 بهمن) در نشست یک‌روزه مدیران آزمایشگاه‌های علمی دانشگاه‌ها وابسته به شاعا رونمایی شد.

***عضویت 13 هزار آزمایشگاه علمی در شبکه شاعا
معاون فنی دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و قائم مقام شبکه آزمایشگاه‌های علمی ایران در مورد نسخه ارتقا یافته سامانه شاعا روز جمعه به خبرنگار علمی ایرنا گفت: سامانه شاعا را در سال 93 اولین بار رونمایی کردیم و بعد از چند سال متوجه شدیم به امکاناتی نیاز دارد که باید در سامانه جدید دیده شود.
«محمدصادق علیایی» در مورد تعداد آزمایشگاه‌هایی که در این سامانه عضو هستند، افزود: اکنون 167 دانشگاه و موسسه وابسته به وزارت علوم، پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های خصوصی همچنین آزمایشگاه‌های دستگاه‌های اجرایی و در مجموع قریب به 200 نهاد علمی عضو این شبکه هستند.
وی ادامه داد: بر این اساس بیش از 13 هزار آزمایشگاه و حدود 7 هزار کارگاه تخصصی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در شاعا عضو هستند و اطلاعات آنها در این سامانه ثبت شده است.
علیایی در مورد خصوصیات این سامانه توضیح داد: در این سامانه رتبه‌بندی آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌ها با همکاری پایگاه استنادی جهان اسلام را به صورت هدفمند و ساختارمند انجام می‌دهیم.
وی اظهار داشت: در نظر گرفتن بحث ایمنی، بهداشت و محیط زیست در این سامانه وجود دارد تا ببینیم وضعیت ایمنی آزمایشگاه‌ها چطور هست؛ با توجه به اطلاعاتی که آزمایشگاه‌ها می‌دهند همچنین بازرس‌های خود ما هم گزارش‌گیری می‌کنند و همه این موارد در سامانه ثبت و اطلاع‌رسانی می‌شود.
به گفته علیایی رتبه‌بندی شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات آزمایشگاهی نیز در این سامانه لحاظ شده و این رتبه‌بندی در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد، تعمیر و نگهداری تجهیزات از دیگر موارد جدید سامانه است؛ ضمن اینکه افزودن دانشگاه‌های دیگر و خدمات بیشتر در نسخه‌های روزامد شده این سامانه وجود دارد.

***در حال رایزنی با معاونت علمی برای هم‌افزایی هستیم
با اینکه خدمات شبکه شاعا کمک مهمی برای محققان است، وجود شبکه‌های لبزنت به نشانی labsnet.ir و ساها saha.iau.ir نیز به نوعی موازی‌کاری به نظر می‌رسد و این پرسش را به ذهن می‌آورد که آیا امکان تلفیق این شبکه‌ها و خدمات‌رسانی بهتر برای محققان در این زمینه وجود ندارد؟
مدیرکل دفتر حمایت و پشتیبانی امور پژوهش و فناوری وزارت علوم در این مورد به خبرنگار علمی ایرنا گفت: به دنبال این امر هستیم تا با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به توافقی برسیم، اما موازی‌کاری در کشور به طور کلی زیاد است.
«عبدالساده نیسی» افزود: همه این شبکه‌ها باید ذیل شبکه شاعا باشند بنابراین در حال رایزنی در این زمینه هستیم تا اطلاعات آزمایشگاه‌های علمی کشور در این شبکه قرار گیرند.
وی با اشاره به رعایت موارد ایمنی سایبری در سامانه این شبکه اظهار داشت: می‌دانیم بسیاری آزمایش‌ها محرمانگی دارد و نباید تا مرحله مختلف اطلاع‌رسانی شود، بر همین اساس تمام موارد امنیتی در شبکه شاعا مد نظر قرار گرفته و در نسخه فعلی لحاظ شده است.
نیسی ادامه داد: این سامانه مانند همه سامانه‌های دیگر با گذشت زمان و افزوده شدن موارد جدید ارتقا پیدا می‌کند و به طور مرتب روزامد می‌شود، گاهی هم موارد جدیدی مانند گرنت‌هایی که اخیرا برای آزمایشگاه‌ها در نظر گرفته‌ایم یا تجهیزات یا خدمات تازه آزمایشگاه‌ها به آن اضافه می‌شود.
علمی**9157**1440 ** 1055