دردسرهای سلفی با آقای داور تا همنشینی وزیرارشاد با مخاطبان

به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا اینکه برگزاری جشنواره‌های هنری در بهمن ماه و همزمان با ایام پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، جلوه ای خاص به فعالیت‌های فرهنگی-هنری در جامعه می‌بخشد، اصلی غیرقابل انکار است.
در حقیقت می‌توان برگزاری رخدادهایی مانند جشنواره فیلم فجر، جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، جشنواره هنرهای تجسمی و جشنواره بین‌المللی موسیقی را بهار هنرهای مختلف کشور در زمستان بدانیم؛ چرا که آغاز حرکت کاروان فعالیت‌های فرهنگی- هنری همواره از تاریخ برگزاری جشنواره‌های فجر برای بازه زمانی یک ساله پیش رو رقم می‌خورد.
هر چند متن اتفاقات و رویدادهای جشنواره محور فجر در حوزه فرهنگ و هنر در مواجهه مخاطبان با آثار ارائه شده در این رخدادها گره خورده است و همین امر مهم‌ترین بار بخش اخبار و اطلاعات را شامل می‌شود اما گاه برخی از حاشیه‌ها دامنه فعالیت جشنواره‌های هنری را متاثر می‌کند تا جاییکه گاهی حواشی، پر رنگ‌تر از متن اتفاقات جشنواره‌های هنری فجر خود را نشان می‌دهد.
سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر روزهای اول و دوم خود را (دوشنبه و سه شنبه 22 و 23 بهمن ماه) با کمترین حاشیه‌ها پشت سرگذاشت و همین مساله نویددهنده روزهای آرام در خلال برگزاری این رویداد بود، اما با گذشت روزهای بیشتر از جشنواره، آرام آرام حواشی این رخداد نیز سرعت وقوع و به رخ کشیدن شان را همسو با افزایش آمار مخاطبان افزایش دادند.
بعد از بازگو کردن حواشی ریز و درشت پنج روز نخست جشنواره سی و هفتم فجر در گزارش‌های پیشین گروه فرهنگی ایرنا، به مرور حاشیه‌های روزهای ششم و هفتم جشنواره طی دو روز گذشته (27 و 28 بهمن ماه) می‌پردازیم. جشنواره تئاتر فجر در این دو روز نیز حاشیه‌های متعددی را تجربه کرد که در مواردی پررنگ‌تر از متن این رخداد بود.

** دردسرهای سلفی با آقای داور
امیر جعفری به عنوان یکی از اعضای هیات داوران بخش «مسابقه ایران 2» در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با حضور در سالن‌های نمایش برای دیدن آثار، به محض پایان این نمایش‌ها با درخواست‌های متعدد مخاطبان برای گرفتن سلفی مواجه شد!
از یک سو با توجه به برنامه فشرده اعضای هیات داوران برای دیدن آثار حاضر در بخش‌های رقابتی جشنواره، زمان دارایی ارزشمندی برای هیات داوران به شمار می رود و از سوی دیگر همراهی امیر جعفری به عنوان یکی از هنرمندان مردمی برای جلوگیری از دل‌خوری مخاطبان در کنار پذیرفتن درخواست آنها برای گرفتن سلفی دردسر متفاوتی را برای خود به وجود آورد.

** داوری که خسته بود و میل دیدن نداشت
یکی از عجیب ترین حاشیه‌های جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش «دیگرگونه‌های اجرایی» درخواست عجیب یک عضو هیات داوران در مواجهه با یکی از آثار نمایشی بود. این عضو محترم هیات داوران زمانی که تنها دقایقی از اجرای نمایش گذشته بود به سایر همکاران خود گفت حال که همه اعضا متوجه شدند موضوع و مفهوم این نمایش بر چه محوری استوار است؛ برای رفع خستگی بهتر است که سالن نمایش را ترک کنند!.
البته این درخواست داور محترم با مخالفت دیگر همکاران او مواجه شد و آنها تاکید داشتند که برای برقراری عدالت در زمینه داوری باید تمام نمایش را ببینند.
چنین برخوردی از سوی یکی از اعضای هیات داوران در خلال جشنواره ای با قدمت و بین‌المللی می تواند بسیار عجیب باشد. البته با احترام به تلاش و زحمات تمامی گروه‌های داوری حاضر در جشنواره نام این داور محترم نزد خبرنگار فرهنگی ایرنا به امانت باقی می‌ماند.

** صندلی هایی که مخاطبان را کلافه کرده است
مساله توجه به زیرساخت‌ها و به‌روزکردن آنها در راستای تکریم مخاطبان همواره یکی از اصلی ترین برنامه‌های مدیران تالارهای میزبان جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بوده است. در این میان مخاطبانی که برای دیدن آثار نمایشی حاضر در جشنواره به سالن هایی مانند سالن اصلی مجموعه تئاترشهر، چهارسو و یا تالار حافظ می‌روند نسبت به کیفیت صندلی‌ها ابراز گلایه داشتند.
برخی از آثار ارائه شده در این سالن‌ها با زمان نسبتا طولانی بیش از 60 دقیقه اجرا می‌شود که به سبب کیفیت پایین صندلی‌ها باعث سختی و ناراحتی مخاطبان شده و این مقوله می‌تواند در ارتباط گیری آنها با اثر نمایشی خلل ایجاد کند.
امید که مسئولان جشنواره با پسوند بین‌المللی، که همواره نشان داده‌اند تکریم مخاطبان در رأس فعالیت‌های آنهاست هر چه سریعتر برای رفع این دست از آسیب‌ها اقدام کنند تا زمان اکران عمومی در سال آینده و نیز میزبانی سالن‌ها در جشنواره‌های مختلف کمتر شاهد بروز چنین حاشیه‌هایی باشیم.

** لطفا با ماسک وارد شوید!
شکی وجود ندارد که زحمات گروه نمایشی در کنار کارگردانی و بازیگری برای بهتر دیده شدن و انتقال درست معنی در قالب اجرای اثر تئاتری نیازمند مواردی چون نور، موسیقی، امکانات صحنه و دکور است. یکی از این دست امکانات به دستگاه «مِه ساز» برمی‌گردد. دستگاهی که با ماده خامی به نام «یخ خشک» در به‌وجود آوردن حالت ابر یا مه در راستای بازتاب مفاهیم برخی از نمایش‌ها کمک کننده است.
اما مساله اصلی اینجاست که استفاده کردن از ماده یخ خشک نامرغوب در کنار ایجاد حالت فضای مه و ابر، بوی نامطبوعی در سالن پخش می‌کند که نه تنها بر روی تنفس و اجرای بازیگران تاثیرگذار است بلکه موجبات ناراحتی و آزار مخاطبانی را که کمتر با چنین مواردی مواجه می‌شوند، فراهم می‌کند.
دور از ذهن نیست برخی از مخاطبان با خود فکر کنند که بهتر است پیش از ورود به سالن‌های نمایشی و برای اطمینان از در امان ماندن بوی بد دستگاه «مِه ساز» یک ماسک همراه خود داشته باشند!.

** دردسرهای خروج یک تُن نمک!
یکی از نمایش‌های حاضر در جشنواره بین‌المللی سی و هفتم تئاتر فجر در بخش مسابقه تئاتر «ایران یک»، «رومئو و ژولیت» به کارگردانی مسعود صفری کاری از هنرمندان خراسان رضوی -مشهد مقدس- است.
این نمایش براساس داستان آشنایی از نمایشنامه ای ماندگار به همین نام به قلم شکسپیر و اقتباس آزاد از آن و روایت کننده همان داستان بر بستر جغرافیایی متفاوت -کشور فلسطین- است.
به واسطه نگاه کارگردان برای ارائه مفهوم مدنظر در طراحی صحنه این نمایش، کف سالن بزرگ حافظ به شکل کامل با نمک پوشانده شد.
این مساله به خودی خود مشکلی ایجاد نمی‌کرد؛ اما به محض پایان دو اجرای «رومئو و ژولیت» و تخلیه اسباب و ادوات گروه برای سپردن این سالن به گروه بعدی که قرار بود روز بعد نمایش خود را در آن اجرا کند، تمامی کارگران و عوامل تالار حافظ به همراه دست اندرکاران تولید این اثر نمایشی را با مشکل بزرگی مواجه کرد.
چرا که نزدیک به یک تُن نمک (یکهزار کیلوگرم نمک) را که به خواست کارگردان در صحنه بزرگ تالار حافظ پخش شده بود باید جمع آوری می کردند! جمع‌آوری و خروج این میزان نمک دردسرهای بسیاری را با خود به همراه داشت که همه اینها یکی دیگر از حاشیه‌های ششمین روز جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را به خود اختصاص داد.

** افتتاح نمایش «زمان در حبس قصر» با داستان زندانی معروف سیاسی
در ششمین روز جشنواره تئاتر فجر (شنبه 27 بهمن ماه) نمایش «زمان در حبس قصر» با حضور عزت الله مطهری (عزت شاهی) زندانی و مبارز معروف رژیم ستمشاهی، آغاز شد.
این نمایش علاوه بر میزبانی از عزت الله مطهری در اجرای خود شاهد حضور چهره‌هایی چون مهدی طالقانی فرزند آیت الله سید محمود طالقانی، محسن سلیمانی فارسانی مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس، امیر نصیربیگی رئیس سازمان بسیج هنرمندان کشور، داود اسعدی خامنه و داود یزدانی از زندانیان سیاسی در کنار عموم مردم به عنوان مخاطبان این اثر نمایشی بود.
نمایش «زمان در حبس قصر» به شیوه تئاترکاربردی به مبارزات و مرارت‌های زندانیان سیاسی در بند رژیم طاغوت می پردازد. طبق آنچه در بروشور این نمایش آمده بود «دیدن این نمایش برای افراد کمتر از 12 سال و بیماران قلبی و عصبی ممنوع است».
«زمان در حبس قصر» از آثار حاضر در بخش ویژه چهل سالگی انقلاب اسلامی سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر است.

** انصراف گروه تئاتر سوئد به دلیل آسیب دیدگی بازیگر
یکی از آثار حاضر در بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر نمایش «بدن های عراقی» از کشور سوئد با کارگردانی و بازی «آنمار طاها» بود؛ اما در ششمین روز جشنواره این گروه با ارسال نامه‌ای انصراف خود را از حضور در این رخداد هنری عنوان کرد.
در متن این نامه که به شکل رسمی در اختیار دبیرخانه جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر قرار گرفته بود آمده است که: «گروه تئاتر نمایش بدن‌های عراقی در یکی از اپیزودهای آن، یعنی «ترحم؛ بخش اول» که با بازی «آنمار طاها» کارگردان این اثر نمایشی همراه است به دلیل آسیب دیدگی وی از ناحیه ستون فقرات و عدم فرصت لازم برای جایگزینی بازیگر، امکان حضور در جشنواره را ندارد و به این وسیله به شکل رسمی از برگزارکنندگان این جشنواره و مخاطبانی که برای دیدن این اثر بلیت تهیه کرده بودند عذرخواهی می‌کند.»
البته که هنر تئاتر به عنوان هنری زنده در خلال فراز و فرود فعالیت هنرمندان خود، گاه با چنین حاشیه‌هایی نیز مواجه می‌شود؛ اما وقوع چنین اتفاقی و عدم حضور گروه نمایشی سوئد با توجه به آثار محدود حاضر از کشورهای جهان در جشنواره و همچنین مشکلاتی که برای گروه نمایش «چیدمان» از فرانسه به سبب دیرشدن ترخیص اسباب صحنه آنها از گمرک پیش آمد و به عدم اجرای این گروه در سه روز نخست از برنامه اجرایی‌شان منتج شد؛ بار حاشیه‌های گروه‌های خارجی در بخش جشنواره تئاتر فجر را افزایش داد.

** هوای سرد و لذت دیدن نمایش توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همراه با مردم
اما مهمترین اتفاق حاشیه‌ای در خلال روزهای ششم و هفتم جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به حضور دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این رخداد برمی‌گردد.
با توجه به آنکه در روزهای نخستین جشنواره تئاتر فجر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دیدن آثار در این رخداد حاضر نشده بود پچپچه‌هایی مبنی بر تقویت شایعه استعفای وی از مقام وزارت آرام آرام میان جامعه رسانه‌ای، خانواده هنر و البته برخی از مخاطبان تئاتر ‌پیچید.
اما با رسیدن به میانه جشنواره (در ششمین روز این رخداد؛ شنبه 27 بهمن ماه) وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از پشت سر گذاشتن سفر کرمان و به فاصله کمی در بازگشت به تهران، با سرعت خود را به جشنواره تئاتر فجر رساند و در همان روز به دیدن نمایش «نامیرا» به کارگردانی امیرحسین شفیعی به عنوان یکی از آثار حاضر در بخش تئاتر خیابانی جشنواره نشست.
وی پیش از دیدن این نمایش با تکذیب شایعه استعفای خود به پارک دانشجو محل اجرای این نمایش رفت و بعد از پایان این نمایش از لذت همراهی و به تماشای این اثر نشستن در کنار مردم، گفت و تاکید کرد با چنین شور و حالی سرمای هوا جایی برای مطرح شدن ندارد.
همچنین سیدعباس صالحی به فاصله کمتر از 24 ساعت در هفتمین روز جشنواره (یکشنبه 28 بهمن ماه) بار دیگر با حضور در تئاترشهر، اینبار در سالن اصلی این مجموعه به تماشای نوبت اول نمایش «باغ خونی» به کارگردانی امیر بشیری کاری از هنرمندان استان خراسان رضوی -مشهد مقدس- نشست.
همچنین در این روز و در نوبت دوم اجرای نمایش «باغ خونی»، این اثر میزبان غلامعلی حدادعادل رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود.
نمایش «باغ خونی» به عنوان اثری حاضر در بخش‌های «مسابقه تئاتر ایران 2» و «چهل سالگی انقلاب اسلامی» سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد.
سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با سکان‌داری نادر برهانی مرند در 11 بخش مسابقه‌ای و جنبی که از بیست و دوم بهمن ماه آغاز شده تا چهارم اسفندماه در تهران ادامه خواهد داشت.
گزارش از امین خرمی
فراهنگ**9266**3009