اکران فیلم آشغال های دوست داشتنی، طلسمی که شکسته شد

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، سرانجام و پس از انتظاری 5 ساله، پروانه نمایش فیلم آشغال های دوست داشتنی صادر شد و این فیلم در برنامه اکران زمستانی قرار گرفت.
این فیلم که در ساله 1391 ساخته شد از همان زمان تولید محور انتقادات و حواشی زیادی قرار گرفت به صورتی که مجوزی برای اکران به آن داده نشد. در طی این سال ها کارگردان فیلم «محسن امیر یوسفی» هر ساله این فیلم را برای جشنواره می فرستاد و هربار پس مقابله و مخالف با اکران، سرنوشت آن به آینده موکول می شد.
این طلسم سرانجام امسال شکسته شد و اگرچه فیلم باز هم امکان اکران در جشنواره را پیدا نکرد اما پس از جشنواره قرار پروانه اکران آن صادر شد و از چهارشنه 24 بهمن 97 به نمایش درآمد.

**درباره فیلم
این فیلم با یک حادثه شروع می شود؛ ورود و پنهان شدن معترضینی از دست نیروهای امنیتی در جریان حوادث 88 به خانه ی یک پیرزن و پس از آن شایعه ی قرار گرفتن آن خانه در لیست خانه هایی که قرار است مورد بازرسی و پاسخگویی قرار گیرند. به پیرزن خبر می دهند که قرار است در روزهای آینده برای گشتن خانه اش به سراغش بیایند پس اگر چیز مشکوکی دارد بهتر است پنهان یا سربه نیستش کند.
این جرقه بهانه ای است برای ورود به داستان و جریان فیلم؛ جریان خانه ای که روی دیوارش عکس سه شخصیت نصب شده است؛ عکس سه مرد که هرکدام به نوعی به پیرزن ارتباط دارد؛ پسرش که در جنگ ایران و عراق به شهادت رسیده است، برادری که در جریان رخدادهای دهه ی 60 به جرم عضویت در سازمان مجاهدین خلق اعدام شده است و همسرش که او هم فوت شده و البته از طرفداران مصدق بوده که در جریان کودتای 28 مرداد حادثه ای برایش رخ داده است.
گفت وگوهایی که هر یک از این سه نفر در شبی که پیرزن خیال می کند که قرار است فردایش نیروهای امنیتی برای گشتن خانه اش بیایند، دستمایه ای می شود تا مضامینی که فیلم تلاش در بیان آنها دارد از خلال آن طرح شوند. مضامینی با نگرش و رویکردی سیاسی-تاریخی.

**منع قانونی نمایش
این فیلم پس از ساخت، دچار حواشی فروانی شد که از لغو مجو نمایش تا استعفای «شهاب حسینی» از سمت دبیری جشنواره سی و چهارم به عنوان بازیگر فیلم و به دلیل آنچه توهین به این فیلم تلقی شد، را شامل می شود. در واقع این فیلم به دلیل اشارات و نگاه هایی که به حوادث 88 داشت و به دلیل آنچه «فیلم های مرتبط با فتنه» نامیده شد برای نیم دهه کنار گذاشته شد.
به صورتی که در مهر 1393، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه‌ ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار عدم صدور مجوز اکران این فیلم و 7 فیلم دیگر شد که از آن ها با عنوان «فیلم‌ های مرتبط با فتنه» نام برده شده بود. به گفته احمد سالک از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس «برخی فیلم‌ها با این که مجوز فیلمنامه و تولید دریافت کرده‌اند، اما در هنگام ساخته شدن، به حاشیه رفته‌ اند و نمایش آن ها به مصلحت نظام نیست».
تلاش برای کسب پروانه نمایش برای این فیلم در حالی در سال 96 به نتیجه رسید که این فیلم به رغم برخورداری از پروانه نمایش بار دیگر امکان اکران و حضور در جشنواره سی و ششم را پیدا نکرد و با عنوان آنچه «منع قانونی نمایش» خوانده شد از اکران عمومی این جشنواره نیز بازماند.
پس از این اتفاق‌ها، هیات مدیره مجمع فیلمسازان، در نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان سینمایی، محمدمهدی حیدریان، جلوگیری از ظلم مضاعف در حق فیلم آشغال‌های دوست‌‌داشتنی و فیلمسازش را خواستار شد. در این نامه آمده بود: «در چهار دوره گذشته جشنواره، این فیلم به بهانه‌های مختلف هر بار از شرکت در جشنواره فیلم فجر بازماند، اما امسال با صدور پروانه نمایش در شهریورماه گذشته، امتناع از نمایش آن برای هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر، غیرقابل قبول است».

**پایان حواشی گذشته یا شروع حواشی جدید؟
به رغم این مقاومت و مخالفتی که نسبت به اکران این فیلم وجود داشت اما بسیاری از سینماگران، دست‌اندرکاران و هنرپیشگان این فیلم نیز بیکار ننشستند و مراتب اعتراض خود را با نوشتن بیانیه، نامه و انتشار پست‌هایی در فضای مجازی به گوش رساندند. شهاب حسینی، صابر ابر و حبیب رضایی از جمله بازیگران این فیلم بودند که در این مدت دست به عکس العمل هایی انتقادانه نسبت به روند در پیش گرفته شده در مورد این فیلم زدند. واکنش هایی که گله مندانه خواستار رویکردی عادلانه نسبت به فیلم بودند.
به رغم همه ی این اتفاقات اما این فیلم تا همین روزهای اخیر در وضعیت بلاتکلیف گذشته خود بود تا این که بالاخره اجازه اکران را بدست آورد و اکران آن آغاز شد.
اکرانی که حالا و پس از نیمه دهه حواشی متعددی که پیش از اکران عمومی به همراه داشت احتمالا باید منتظر حواشی جدیدی پس از اکران آن باشیم.
محسن امیریوسفی کارگردان فیلم در اولین روز اکران فیلمش در جمع اولین تماشاگران در پردیس ارگ تجریش گفت: «همه اتفاقات تلخ را فراموش کنید، فکر کنید این فیلم همین امروز ساخته شده است».
پژوهشم.س.ب