نماینده دادستان: افشاگری خواهیم کرد

شاید در یک صبح زمستانی که نم نم باران طراوت ویژه ای به شهر تهران می دهد، هیچ کاری بهتر از پیاده روی در فضای دل انگیز در خیابان های پایتخت نباشد، اما برگزاری سومین جلسه دادگاه متهمان بانک سرمایه در شعبه سوم دادگاه ویژه جرایم اقتصادی، خبرنگاران و تصویربرداران رسانه ها و خبرگزاری ها را واداشت تا قبل از ساعت 9 شال و کلاه کرده و به سمت خیابان معلم به راه بیافتند و فقط دقایقی در هوای پاک تهران، تنفسی مطبوع داشته باشند.
به این راحتی نمی توان فضای سنگین و سرد دادگاه، آن هم محاکمه مسئولان سابق بانک سرمایه با حضور مستشاران دادگاه، وکلا و اصحاب رسانه را که بیش از دو ساعت و نیم به طول انجامید، را از تن به در کرد ولی اصحاب رسانه به ویژه عکاسان و خبرنگاران قضایی همه توان و تلاش خود را به کار می بندند تا گزارش تصویری و خبری کاملی از روند برگزاری دادگاه ارائه کنند.
رئیس دادگاه هفته پیش اعلام کرده بود که در جلسه بعد یعنی امروز آخرین دفاعیات از متهمان گرفته می شود و خبرنگاران امیدوار بودند که شاهد برگزاری آخرین جلسه دادگاه هستند ولی نماینده دادستان تهران در جلسه امروز از پنج مطلع و شاهد رونمایی کرد و از آنها خواست تا با حضور در جایگاه، اطلاعات خود را در جمع متهمان و حاضران بیان کنند.

* ای کاش مسافرکشی می کردم
سلمانی اعلایی یکی از مطلعانی بود که مسئولیت اعتبارسنجی شرکت های کارتن خواب را به عهده داشت و پس از بیان مطالبی گفت که اگر می دانستم چنین سرنوشتی در انتظار من است، هیچوقت وارد بانک نمی شدم و حتی حاضر بودم مسافرکشی کنم.
حسامی مدیر دفتر بخشایش هم پس از بیان نکاتی گفت که مساله محرمانه ای وجود ندارد و تاکید کرد: من دروغ نمی گویم. دنیای ما که رفته حداقل آخرتمان را حفظ کنیم.
یاسر ضیایی از کسانی بود که در این پرونده به عنوان شاهد حضور یافته بود ولی در جایی دیگر به عنوان متهم باید پاسخگوی دادگاه باشد.

* مهره چنیی از آبدارچی تا مدیرعامل
رسول امیرقهرمانی نماینده دادستان تهران پس از اظهارات شاهدان سخن از مهره چینی در بانک سرمایه گفت که چگونه از آبدارچی تا مدیرعامل دست نشانده بودند و بخشایش نیز گفت که هر کسی که با او تماس می گرفت پس از مدتی از بانک اخراج می شد و از شخصی به نام ترابی یاد کرد که مسئولیت آی تی را در بانک داشت ولی او را عزل کردند.

یک امضا
یکی از دلایل طولانی شدن جلسه امروز دادگاه را می توان پاسخ های نماینده دادستان به اظهارات علی بخشایش مدیرعامل سابق بانک سرمایه و وکلای او دانست. چون هر بار که حمیدرضا محمدی وکیل بخشایش از اطلاع نداشتن موکلش و نبودن امضای بخشایش در پای برخی از ضمانت نامه های بانک سرمایه سخن می گفت، نماینده دادستان اسامی برخی از شرکت ها مانند جهان گستر پژواک، فنل کژال، کالای پاسارگاد، باران تجارت و دیگر شرکت ها را اعلام می کرد و محمدی بر بی گناهی متهم در امضای برخی از اسناد این شرکت ها تاکید می کرد.
قاضی دادگاه در نهایت گفت که تمامی مستندات شرکت ها و گزارش های کمیته اعتباری در پرونده وجود دارد و وظیفه وکیل مطالعه آنهاست. البته نماینده دادستان نیز تایید کرد که ممکن است امضای متهمان در پای چند ضمانت نامه نباشد ولی بیشتر این ضمانت نامه ها به تایید آنها رسیده است.

* افشاگری خواهیم کرد
مباحث حقوقی نیز میان وکلای متهم ردیف اول و نماینده دادستان از یک سو و رئیس دادگاه از سوی دیگر مطرح شد ولی هنگامی که سخن از اتهامات برخی دیگر از متهمان این پرونده به میان آمد، نماینده دادستان تهران وعده داد که پرونده 29 متهم دیگر این پرونده به زودی مطرح می شود و کیفرخواست آنان صادر می شود.
امیرقهرمانی گفت: «اجازه بدهید کیفرخواست سایر متهمان ارائه شود و آن زمان افشاگری خواهیم کرد» که محمدی وکیل بخشایش گفت «ای کاش دادگاه همه متهمان این پرونده با هم برگزار می شد».
در آخرین دقایق جلسه امروز قاضی از حقوق یک و نیم میلیاردی متهم پرده برداشت و به او گوشزد کرد: این دستمزد و پاداش ها در قبال انجام وظیفه حقوقی و اخلاقی بوده و می توانستید همان زمان استعفا بدهید یا حداقل به مقامات بالاتر گزارش کنید.

کنایه رئیس دادگاه
شاید مسعودی مقام قصد رفع خستگی حاضران را داشت که در ادامه به طعنه گفت: «مسئولانی که در دادگاه محاکمه می شوند از افراد ضعیف جامعه هستند» که کنایه رئیس دادگاه با خنده حاضران همراه شد.
قاضی دادگاه گفت: ما به انگیزه شما کاری نداریم ولی از مدیر انتظار این است که در قبال انجام وظایف خود پاداش و حقوق بگیرد.

یک مشکل اساسی
در اینجا مسعودی مقام به یک مشکل اساسی اشاره کرد و گفت: در سیستم های اداری این مشکل وجود دارد که بالادستی مسائل و مشکلات را به پایین دستی حواله می دهد و پایین دستی به بالادستی احاله می دهد ولی هیچکدام نمی توانند مسئولیت خود را به دیگری حواله کنند.
ممکن است حضور مدیران اجرایی در چنین جلسه ای باعث توجه بیشتر آنان به مسئولیت و امضای آنان پای برگه های اداری باشد. چون مدیران سابق بانک سرمایه نیز تصور نمی کردند که روزی باید اینگونه برای تک تک امضاها و دستورات خود پاسخ بدهند.

وکیل: به دنبال تطهیر متهم نیستم
اگرچه قاضی را به عنوان رئیس دادگاه می شناسیم که گاهی چکشی به دست دارد و برای حاکم کردن نظم جلسه از آن استفاده می کند ولی در این دادگاه نه از چکش خبری هست و نه از همهمه حاضران که بیشتر در فیلم ها می بینیم.
گاهی ما نیز در مقام قضاوت قرار می گیریم. امروز هنگام بیان وکلا یا متهمان شاهد قضاوت یکی از حاضران بودم که چگونه قبل از صدور حکم قاضی، کمر به قتل متهم بسته و چشم بسته حکم نهایی را صادر کرد.
به همین دلیل می گویند یک طرفه به قاضی نروید. از همین منظر مسئولیت وکلا نیز سنگین است. گاهی پذیرفتن وکالت یک متهم باعث می شود تا دیگران قضاوتی دیگر از او داشته باشند و بگویند چگونه وکالت چنین متهمی را قبول کرده است.
یکی از وکلای متهمان این پرونده با اشاره به ساختار جرم خیانت در امانت به خبرنگار ایرنا گفت: جرم خیانت در امانت مقید به نتیجه است. یعنی متهمان باید سود کلانی دریافت کرده باشند و به عبارت دیگر از روی علم و عمد چنین کاری را انجام دهند، تا جرم محقق شود.
این وکیل دادگستری گفت: به دنبال تطهیر متهمان نیستم بلکه به یک بحث حقوقی می پردازم. برخی حقوقدانان می گویند سیستم عدالت کیفری در این زمینه با ضعف دلایل قانونی مواجه است. زیرا هیچ دلیل قوی میان تبانی مشتریان و مدیران وجود ندارد. در هر جلسه ای، دلایلی جدید ارائه می شود در حالی که طبق قانون، کیفرخواست بسته شده است.
البته شاید بتوان پاسخ برخی از این اظهارات را در سخنان رئیس دادگاه در این سه جلسه پیدا کرد. مثلا قاضی مسعودی مقام در جلسه امروز گفت: سوء نیت خاص در جرم خیانت در امانت عبارت است از قصد ایراد ضرر و نتیجه آن خارج کردن مال از حیطه تصرف قربانی جرم است.
سومین جلسه دادگاه نیز تمام شد و حاضران که گرمی مباحث مطرح شده میان وکلا و قاضی و نماینده دادستان باعث شده بود تا سرمای بهمن ماه را حس نکنند به امید برگزاری آخرین جلسه، دادگاه را ترک کردند ولی مسعودی مقام پس از محاکمه نیز ایستاد و به سوالات تک تک حاضران پاسخ داد.
گزارش از محمدرضاجعفرملک
اجتمام*1003*1193