هدف آمریکا از نشست ورشو عادی سازی روابط اعراب و اسرائیل است

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در جریان سفر منطقه ای اخیر خود به خاورمیانه از برگزاری نشستی تحت عنوان 'صلح و امنیت در خاورمیانه' در ورشو پایتخت لهستان خبر داد. انتشار خبر برگزاری چنین نشستی در لهستان با واکنش جدی دستگاه دیپلماسی کشورمان مواجه شد به طوری که وزیر امور خارجه از چنین نشستی به سیرک تعبیر کرد و سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه هم خاطره تاریخی حضور مهاجران لهستانی در جریان جنگ دوم جهانی را به مقامات این کشور متذکر شدند. اینکه هدف آمریکا از برگزاری چنین نشستی چیست و چرا لهستان میزبانی چنین نشستی را پذیرفته سوالی است که با پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل بین المللی در میان گذاشته ایم.

ایرنا: استراتژی آمریکا در خاورمیانه چیست چرا ترامپ نیروهای خود را از سوریه خارج می کند؟
ملازهی: واقعیت این است که آمریکا نمی خواهد به شکل مستقیم نیروهایش را درگیر کند. ترامپ بارها اعلام کرده نیروهای آمریکا را که از زمان بوش در منطقه خاورمیانه مستقر شده اند، خارج می کند که در این راستا آنها هم از عراق خارج کرده و هم از سوریه دارد بیرون می برد. نگاه ترامپ این است که کشورهای منطقه باید خود مسئول امنیتشان باشند و اگر آمریکایی ها کمک می کنند، کشورهای منطقه باید هزینه آن را بپردازند و این استراتژی البته برای متحدان اروپایی هم مصداق دارد. ترامپ معتقد است که چرا در ناتو باید متحمل هزینه سنگین شود و خود کشورهای اروپایی باید هزینه کنند و اگر لازم باشد آمریکا از ناتو بیرون می رود.

ایرنا: آمریکا در نشست ورشو چه اهدافی را دنبال می کند؟
ملازهی: آمریکا در نشست ورشو دو موضوع را در موازات هم دنبال می کند؛ یکی، عادی سازی مناسبات کشورهای عربی با اسرائیل و دیگری ایجاد تضاد بین ایران و اعراب. آمریکا می خواهد در نهایت، تضاد به وجود آمده بین اسرائیل و کشورهای عرب را برطرف کند و بگوید مشکل اتحاد و امنیت شما اسرائیل نیست، بلکه ایران است که با دیدگاه هایی مثل صدور انقلاب اسلامی و دخالت در کشورهای عربی مانند عراق و سوریه و متمرکز کردن نیرو در سوریه و همچنین هماهنگی شیعیان یمن و بحرین با ایران، امنیت منطقه را به خطر انداخته است.
اما استراتژی دوم ترامپ، ایجاد یک نوع اجماع بین المللی علیه ایران است؛ ترامپ در واقع با دعوت از 70 کشور مختلف آفریقا، حتی آمریکای لاتین و خاورمیانه سعی دارد اجماعی به وجود آورد که ایران را عامل بی ثباتی منطقه جلوه دهد؛ و اگر بتواند این اجماع را ایجاد کند دست وی برای حرکت های بعدی علیه ایران بازتر خواهد شد.

ایرنا: آیا قصد آمریکا تدارک دیدن اقدام نظامی علیه ایران است؟
ملازهی: آمریکا به دنبال این است حداکثر فشار را هم به لحاظ تبلیغاتی و روانی و هم به لحاظ اقتصادی بر جمهوری اسلامی وارد کند و فروش نفت ایران را به صفر برساند، طوری که لشکر گرسنگان به پا خیزند و علیه حکومت اعتراض کنند. آمریکا در این شرایط قصد دخالت نظامی به صورت مستقیم ندارد، اگرچه اسرائیل، عربستان و امارات برای حمله نظامی به ایران به آمریکا فشار می آورند، اما وحدت نظری در این رابطه در آمریکا وجود ندارد. با این حال، در هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه آمریکا در اعمال فشار روانی و اقتصادی بر ایران، وحدت نظر وجود دارد. آمریکایی ها از تجزیه ساختار قدرت در لیبی، عراق و افغانستان تجربه خوبی ندارند و می دانند که این موضوع می تواند در نهایت آمریکا و اروپا را تهدید کند چون تجزیه قدرت داخلی لیبی زمینه ساز مهاجرت مردم این کشور به کشورهای اروپایی و آمریکا شد.
آمریکایی ها می دانند ایران در شرایطی نیست که بخواهند حمله نظامی به این کشور داشته باشند و به راحتی بتوانند ایران را اشغال کنند، ایران کشور بزرگی است و به رغم اختلاف نظرهای سیاسی، مردم ایران ملی گرا هستند و در برابر دخالت خارجی یکپارچه خواهند شد بنابراین آمریکا می داند نمی تواند در ایران مانند افغانستان و عراق عمل کند.

ایرنا: نشست ورشو را چگونه می بینید؟
ملازهی: ارزیابی ها نشان می دهد طرح نشست ورشو شکست خورده است. البته خیلی ساده انگاری است که بگوییم کشوری در این نشست شرکت نمی کند؛ به هر حال آمریکا به دنبال یک سری اهداف است و به ساختار قدرت سوریه نگاه می کند که ایران و روسیه معادله را به هم زدند و اسد را حفظ کردند و وقتی آمریکا از منطقه بیرون می رود، فضا برای ایران و روسیه باز می شود و رژیم صهیونیستی از این موضوع نگران است. آمریکایی ها حداکثر فشار را روی ایران می آورند تا ایران را از سوریه بیرون کنند یا نفوذ آن را به پایین ترین حد برسانند و کشورهای عرب بتوانند سوریه را به دنیای عرب برگردانند. همه کشورهای عربی به دنبال رسمیت دادن به بشار اسد هستند تا او را به دنیای عرب برگردانند و این زمانی اتفاق می افتد که روابط ایران و سوریه مانند الان نباشد یا اقتدار این کشور کاهش یابد؛ ضمن اینکه آینده بشار اسد هم روشن نیست. نگاه آمریکایی ها این است که نظام فدرالی به وجود بیاید و سوریه به سه کشور عرب نشین، سنی نشین و کرد نشین تقسیم شود. ایران اما به دنبال حفظ دولت مرکزی است. روس ها حتی دیگر روی اسد تمرکز ندارند. اگر شرایطی به وجود بیاید که قانون اساسی سوریه تغییر کند و یک نوع توزیع قومی- مذهبی در سوریه ایجاد شود، یک انتخابات آزاد هم باید شکل بگیرد، معلوم نیست اسد برنده شود یا نه. سوریه الان در حد وسیعی تخریب شده و بازسازی این تخریب ها بدون کمک کشورهای عربی میسر نیست و ایران نمی تواند با توجه به تحریم هایی که خود با آن مواجه است، این بازسازی را انجام دهد. این کشورهای نفت خیز عرب هستند که می توانند این کار را انجام دهند و آنها هم زمانی این کار را انجام می دهند که نفوذ ایران کم شود.

ایرنا: معاون وزیر امور خارجه لهستان در دیدار با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه اعلام کرد قرار نیست در نشست ورشو ضد ایران عمل کنند نظر شما چیست؟
ملازهی: هر چند الان صحبت این نیست که در ورشو ضد ایران عمل کنند و در دیدار عراقچی و معاون وزیر خارجه لهستان طرف لهستانی تلاش کرد ما را قانع کند نشست موضع ضد ایرانی ندارد، اما آمریکا و لهستان تا حدی هماهنگ خواهند شد و بیانیه ای طراحی خواهند کرد. بیانیه هم طوری طراحی می شود که صلح خاورمیانه به عنوان بند اصلی و خط مشی اصلی تلقی می شود و اینکه ایران در منطقه دخالت نکند.

ایرنا: لهستان از برگزاری این نشست در خاک خود به دنبال چه چیزی است؟
ملازهی: لهستان هم مرز با روسیه است و سابقه تاریخی اشغال را از طرف روس ها دارد. الان اگر چه لهستان جزو اتحادیه اروپا است اما اگر در شرایط اضطراری روس ها بخواهند علیه لهستان موضع گیری کنند، اتحادیه اروپا نمی تواند از لهستان دفاع کند و این آمریکا است که می تواند دفاع کند. لهستان هزینه 2 میلیارد دلاری پایگاه نظامی را به آمریکا پیشنهاد داد چون نگران سیاست های پوتین است.از طرف دیگر پوتین به طریق دیگر قصد بازسازی قدرت شوروی سابق را دارد و لهستانی ها نمی خواهند دوباره شرایطی پیش بیاید که در سطح بین الملل مجبور به اطاعت از روسیه شوند. در واقع لهستان نگران مناسبات خود با روسیه است. فکر می کنم ترامپ به دلیل تاجر بودن، نسبت به آن 2 میلیارد دلار بی تفاوت نباشد. لهستان می تواند هرچند نه در حد انتظارات، اما تا حدودی موجب موفقیت سیاست ترامپ شود. چون یکی از اهداف آمریکایی ها در اروپا خنثی کردن قدرت برخی کشورهای اروپایی است. ترامپ تلاش کرد قدرت های مهم اروپایی ها مانند آلمان، انگلیس، بریتانیا و فرانسه را خنثی کند و بگوید با دو اروپای شرقی و غربی مواجه هستیم و در این زمینه هم تا حدی موفق شد.
سیام** 7329**1553*1834