تقابل مدرسه و خانواده با اجرای طرح «ثبت نام در محدوده سکونت»

خبرگزاری مهر، گروه استان ها - عاطفه قلعریز: ثبت نام دانش آموزان در محدوده سکونت از نظر وزارت آموزش و پرورش یک طرح کاملا کارشناسی و با اهداف مشخصی است و چنان با قوت این طرح هر ساله به اجرا در می آید که حتی کار به حضور بازرسین در خانه دانش آموز ثبت نامی هم می رسد تا بدانند اتاق کودک کجاست، پدر و مادر کودک در زمان بازرسی کجا هستند و پرونده هزار برگ می‌گیرند که بدانند این منزل واقعا منزل دانش آموز است یا خیر.

همه این بازرسی های موشکافانه و از طرف دیگر سندسازی تقلبی، ایجاد اجاره نامه های ساختگی از سوی والدین و عزیمت برخی والدین برای مدتی کوتاه به خانه اقوام نزدیک برای ثبت نام فرزند خود در مدرسه مد نظراشان در حالی است که قرار بود مدرسه سبب نزدیکی والدین و مسئولان مدرسه شود نه اینکه پایه رابطه این دو نهاد از همان ابتدا کج بنا شود.

این طرح طی این سال ها نه تنها خانواده و مدرسه به عنوان دو رکن اساسی تربیت فرزندان را نتوانسته به هم نزدیک کند، بلکه باعث شده که با اتمام امتحانات خرداد، فصل تابستان آغاز پرتنشی هم برای والدین و نیز مدیران باشد و شاهد کلنجار رفتن و گلایه مدیران و والدین و اتلاف وقت زیاد بازرسان آموزش پرورش برای اجرای این طرح باشیم.

تعیین محدوده سکونت از سوی آموزش و پرورش نتوانست همراهی خانواده ها را با خود داشته باشد و تنها بهانه ای به دست برخی مدیران مدرسه برای دریافت پول‌های آنچنانی داده است و از سوی دیگر خانواده ها با کمک گرفتن از هر فرد و ابزاری اقدام به ثبت نام فرزند خود در مدرسه مدنظر می کنند.

اگرچه فلسفه اجرای این طرح خوب است اما آنچه باعث سر و صدای خانواده ها شده این است که عده ای از مدیران از این فرصت استفاده و با دریافت هزینه های هنگفت از خانواده ها اقدام به ثبت نام دانش آموزانی که در محدوده نیستند، می کنند

حبیب الله عسگری، رئیس اداره ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در گفت و گو با مهر اگر چه با صراحت در خصوص فلسفه اجرای این طرح، کمبود تعداد مدارس را دلیل اجرای این طرح عنوان نکرد، اما توزیع مناسب جمعیت دانش آموزی بین مدارس و اجرای عدالت را هدف اصلی طرح دانست و افزود: اگر این طرح به اجرا در نمی آمد شاهد سرریز شدن جمعیت در یک مدرسه بودیم به طوری که فرصت ثبت نام از دانش آموزی که در نزدیکی مدرسه زندگی می کرد گرفته می شد و از سوی دیگر شاهد خالی بودن صندلی های مدرسه ای هستیم که مدیر نمی داند چگونه تعداد دانش آموزان را به حد نصاب برساند که بتواند کلاس ها را دائر کند.

به گفته مسئولان امر آموزش و پرورش این طرح برای کاهش بار ترافیکی سطح شهر اجرایی شد و اگرچه فلسفه اجرای این طرح خوب است اما آنچه باعث سر و صدای خانواده ها شده این است که عده ای از مدیران از این فرصت استفاده و با دریافت هزینه های هنگفت از خانواده ها اقدام به ثبت نام دانش آموزانی که در محدوده نیستند، می کنند یا شاهد ثبت نام دانش آموزانی هستیم که با آشنا و فامیل در مدرسه خارج از محدوده ثبت نام می کنند.

بسیاری از خانواده ها معتقدند که اگر به همان میزانی که مدیر می خواهد پول داشته باشند یا دانش آموز دارای نمرات خوبی باشد، هیچ مشکلی در ثبت نام وجود ندارد اما امان از اینکه یا جیب پدر خالی یا اینکه فرزند کمی بازیگوش باشد، آن وقت است که پای قانون ثبت نام در محدوده جغرافیای به میان می آید.

اگر چه مسئولان آموزش و پرورش اصفهان هر بار پس از طرح این نوع سوالات و گلایه مردم با صدای بلند اعلام می کنند چنین مسائلی مطرح نیست و اگر هم باشد به جد با این مدیران برخورد می کنیم اما دریافت پول از دانش آموزان امر غیر قابل انکاری است که به راحتی از سوی مسئولان آموزش و پرورش انکار می شود و حتی برای اثبات گفته خود خبر از برخورد شدید با این نوع مدیران می دهند.

رئیس اداره ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان، زمانی گلایه های مردم را مورد قبول می داند که همراه با سند و مدرک باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که وقتی یک مادر برای ثبت نام فرزند خود به مدرسه مراجعه و از وی n میلیون تومان پول طلب می کنند، چگونه می تواند این سخن و گفته که بین والدین و مدیر رد و بدل شده است را مستند و به عنوان سند به شما ابلاغ کند تا مورد بررسی و پیگیری قرار بگیرد، فقط سکوت کرد!.

دلهره مردم برای شکایت از آموزش و پرورش

عسگری در حالی خبر از بازرسی ها در سطح مدارس داد که اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان نیز همچون سایر ادارات با کمبود نیروی بازرسی مواجه است و به طور قطع این محدودیت بازرسی ها منجر به بروز تخلفاتی می شود و نمی توان تمام مدارس را به شکل دقیق و موشکافانه مورد بررسی قرار داد. بنابراین اکتفا به میزان شکایات مردمی، آن هم مردمی که وقتی به میانشان رفتیم و آنها را از حق قانونیشان مطلع کردیم که شما می توانید به هنگام درخواست پول در زمان ثبت نام به اداره بازرسی آموزش و پرورش شکایت کنید با ترس و لرز گفتند «آخر پای بچه ما در میان است و می ترسیم در ثبت نامش با مشکل مواجه شویم»، راهکار چندان موثری برای پیشگیری از تخلفات نیست.

مینا صالحی که دارای سه فرزند است و فرزند اولش در مقطع متوسطه دوم درس می خواند و دو فرزند دیگرش در مقطع ابتدایی اول گفت: در منطقه ۱۳ زندگی می کنیم و به هنگام ثبت نام دخترم در مقطع دوم متوسطه در یکی از مدارس دولتی از ما هزینه ۶۰۰ هزار تومان می خواستند که به خاطر اینکه شوهرم کارگر است توان پرداخت این مبلغ را نداریم. مسئولان مدرسه گفتند اگر تحت پوشش خیریه ای هستید دلیل شما برای عدم پرداخت حق الزحمه توجیه پذیر است وگرنه باید این مبلغ را پرداخت کنید که در صورت عدم پرداخت، کارنامه دخترتان را به شما نمی دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا دختر شما در محدوده ثبت نام کرده است، گفت: بله و مدرسه چه در محدوده باشد چه در محدوده نباشد این هزینه اولیه برای ثبت نام دانش آموزان دریافت می شود.

علی قدمی یکی دیگر از والدین، دو فرزند شامل یک دختر و پسر دارد که هر دو در مقطع متوسطه اول تحصیل می کنند و در مورد ثبت نام فرزندانش به مهر گفت: مجبورم به خاطر اوضاع اقتصادی نامناسبی که دارم به شکل قسط بندی تا پایان سال این مبلغ را بپردازم.

مسئله دریافت پول از والدین در مدارس به پارلمان شهر هم کشیده شد

وی بیان داشت: با وجودی که تنها دو فرزند دارم اما درآمدم کفاف زندگیم را نمی دهد و این طرح باعث شده که جلوی فرزندان شکسته و ضعیف نشان داده شوم و این باعث خجالت و شرمندگیم شده است.

البته این گفته والدین در حالی است که عضو شورای اسلامی شهر اصفهان به شکل علنی در تذکرات سی و ششمین جلسه شورای شهر مطرح کرد که «خانواده هایی که تمکن مالی ندارند را در امور مالی مدارس شرکت ندهید».

علیرضا نصر اصفهانی بیان داشت: با توجه به آغاز ثبت نام مدارس لازم است که مدیران مدارس شفاف سازی کنند و از آنها می‌خواهیم، شرایط اقتصادی خانواده‌ها را درک کنند و از مشارکت مالی خانواده‌هایی که تمکن مالی ندارند، خودداری کنند.

این فرهنگ نادرست نیز در بین مردم هم وجود دارد که براساس اصطلاحا چشم و هم چشمی تمایل دارند، فرزند خود را در مدرسه ای که در نقطه خوب شهر واقع شده، ثبت نام کنند و مدارس ضعیف و پایین شهر را علی رغم سکونت در آن، مناسب برای تحصیل نمی دانند

وی ادامه داد: لازم است که شرایط آموزش رایگان برای مردم فراهم شود.

اگرچه این گفته وی نیز مورد تاکید مدیران و مسئولان اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان است اما اینکه چرا در عمل شاهد اجرای این قانون صریح نیستیم جای تامل دارد.

رئیس اداره ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان بیش از نیمی از شکایات مردمی را به دلیل مستند نبودن، واقعی و منطقی ندانست و افزود: هنگامی که یک محله A داریم و یک محله B و والدین اصرار دارند که فرزند خود را از محله A به محله B ببرند، این شکایت غیرواقعی است.

وی در حالی این مثال را برای توجیه غیر واقعی بودن مطالبه والدین مطرح کرد که باید بررسی شود چرا مدرسه ای که در محله A  وجود دارد کسی تمایل ندارد، فرزندش در آن تحصیل کند یا چرا همه افراد بیشتر تمایل دارند که در مدرسه B ثبت نام کند و این شاخص های تمایل و عدم تمایل به هر نحوی باید مورد پایش قرار بگیرد.

هر چند این فرهنگ نادرست نیز در بین مردم هم وجود دارد که براساس اصطلاحا چشم و هم چشمی تمایل دارند، فرزند خود را در مدرسه ای که در نقطه خوب شهر واقع شده، ثبت نام کنند و مدارس ضعیف و پایین شهر را علی رغم سکونت در آن، مناسب برای تحصیل نمی دانند.

بالاترین میزان شکایات مردمی از دریافت هزینه است

عسگری با بیان اینکه بالاترین میزان شکایات مردمی از دریافت هزینه است، بیان داشت: مدیران مدارسی که به ازای ثبت نام خانواده را مجبور به دریافت پول کنند، بازخواست، توبیخ و حتی عزل خواهند شد.

وی بیان داشت: با توجه به اینکه در حال حاضر زمان ثبت نام دانش آموزان مقطع ابتدایی است، بیشترین میزان شکایات مردمی از این مقطع بوده و حال که فرم انتخاب رشته برای مقاطع متوسطه آمده احتمال دارد که تا پایان تابستان آمار شکایات در این حوزه هم بالا برود.

رئیس اداره ارزیابی عملکرد اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان اظهار داشت: در سال گذشته گزارشاتی مبنی بر پرداخت اجباری پول به مدرسه داشتیم که پس از پیگیری و صحت گزارش، حتی مدیر مدرسه را بازخواست و عزل کردیم.

احضار ۱۵ مدیر مدرسه در اصفهان

وی از برخورد با تعدادی از مدیران در سال جاری نیز خبر داد و افزود: سال گذشته نزدیک به ۴۰۰ مورد بازدید از نحوه ثبت نام مدارس توسط ناظران صورت گرفت و در پی این نظارت ها ۱۵ احضار داشتیم.

خانواده ها باید به صورت کاملا داوطلبانه در امور مدرسه مشارکت داشته باشند و مدارس موظف هستند که برای والدین به ازای پول دریافتی، شفاف سازی مالی کنند و آن را به صورت لیست ثبت و به دیوار مدرسه نصب کنند

وی دریافت پول به ازای بیمه و کتاب از والدین را جزو قوانین خواند و اظهار داشت: در قانون اساسی تحصیل باید رایگان باشد اما این به معنای ممنوعیت مشارکت داوطلبانه نیست.

رئیس اداره ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان اعلام کرد: ثبت‌نام دانش آموزان در محدوده اسکان باید بدون شرط معدل انجام شود.

مشارکت اجباری مردم در امور مالی مدارس و رشد بی سوادی

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار با بیان اینکه سیاست آموزش پرورش بر این است که بهترین مدارس، نزدیکترین مدارس است، ادامه داد: مدارس ما در سه حوزه عادی، هیئت امنایی و غیر دولتی تقسیم بندی می شود که در مدارس عادی و هیئت امنایی ثبت نام دانش آموزان بر پایه محدوده و در مدارس غیر دولتی بر پایه گرفتن آزمون و مصاحبه با خانواده و دانش آموز است.

وی با اشاره به اینکه خانواده ها می توانند مشارکت مالی داشته باشند نه اینکه ثبت نام آنها با اجبار دریافت پول باشد، گفت: ثبت نام مدارس نمونه دولتی دوره اول متوسطه باید در محدوده سکونت باشد و در صورت وجود ظرفیت با شرط معدل و مصاحبه ثبت نام کنند.

رحیم محمدی بیان داشت: خانواده ها باید به صورت کاملا داوطلبانه در امور مدرسه مشارکت داشته باشند و مدارس موظف هستند که برای والدین به ازای پول دریافتی، شفاف سازی مالی کنند و آن را به صورت لیست ثبت و به دیوار مدرسه نصب کنند.

وی تصریح کرد: متاسفانه در سالی که گذشت نتوانستیم حمایت مالی از مدارس کنیم و سرانه‌ای به آنها اختصاص نیافت.

مشارکت به ظاهر اختیاری اما در عمل اجباری مردم در امور مالی مدارس و حتی تامین حقوق کارکنان و معلمان حق التدریس از جیب والدین نه تنها سبب کیفی سازی تحصیل طی این سال ها نشده است و تنها کادر ارتباطات والدین و مدرسه را محدود به مراودات مالی کرده و آنقدر والدین از یک سو برای پرداخت شهریه مدارس و از سوی دیگر مدیران برای وصول این مطالبات سرگرم شده اند، که دیگر وظیفه «تعلم» مدرسه در کنار دغدغه های تعلیم آن هم به شرط پول رنگ باخته است و به نظر می رسد، تربیت نسلی که بیشترین ساعات عمر خود را در ۹ ماه از سال در محیطی غیر از خانه می گذراند، با چالش های جدی روبرو شده است و باید با رفع مشکلاتی که بر سر راه آموزش و پرورش قرار گرفته است، دیدگاه دانش آموز و والدین به مدرسه و رابطه مدیران مدارس با والدین را متحول کرد و به جایگاه اصلی خود بازگرداند.