دراماتورژی روی متن برشت/ چگونه با نه گفتن حقمان را بگیریم

هومن رهنمون کارگردان نمایش «آنکه گفت آری، آنکه گفت نه» که در حوزه هنری روی صحنه است درباره اجرای این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: این نمایش تا ۲۹ تیرماه در تماشاخانه ماه حوزه هنری روی صحنه است و خوشبختانه تا امروز بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان دریافت کرده ایم.

وی درباره رویکردی که به متن برتولت برشت داشته است، توضیح داد: در اجرای این اثر نمایشی اصلا وفادار به متن عمل نکردم اما در عین حال هم خیلی به متن وفادار بودم به این مفهوم که وقتی متنی را کار می کنیم که مثلا ۶۰ سال قبل نوشته شده است طبیعتا اگر بخواهیم آن را امروز با یک زبان و جغرافیای دیگر و به شکل نعل به نعل اجرا کنیم از آنچه که خود متن قصد انتقالش را داشته است نیز فاصله می گیریم پس در چنین وضعیتی باید روی متن دراماتورژی صورت گیرد و کارگردان فهم خودش را به موضوع اضافه کند و جغرافیای جدید در اجرا مستتر شود تا به مفهوم اصلی حرف نویسنده برسیم.

رهنمون ادامه داد: حرفی که برشت در این نمایشنامه مطرح می کند در زمان ها و جغرافیاهای مختلف کاربرد دارد و امروزه هم این مساله بسیار جدی در جامعه ما مطرح و مورد نیاز است و همین موضوع انگیزه اصلی من از رفتن به سراغ چنین اثری بود. موضوع نه گفتن و داشتن تحلیل مشخص از شرایط زندگی مساله ای است که ما باید نسبت به آن دقیق باشیم و مورد توجه قرار دهیم. ما اول باید بدانیم حقمان چیست و سپس بلد باشیم چگونه حقمان را بگیریم نه اینکه بخواهیم حقمان را با فریاد و اعتراض و تخریب بخواهیم. اگر جامعه، خانواده، نظام آموزش و پرورش و ... به مردم یاد بدهند که چگونه نه بگویند و این مساله را از ابتدا مذموم ندانند و راهش را به آنها یاد دهند در آینده مردم می دانند راه گرفتن حقشان چیست.

این بازیگر و کارگردان تئاتر درباره شیوه اجرایی نمایش بیان کرد: مخاطب شاهد دیدن یک نمایش اپیک بر مبنای فاصله گذاری برشت است که معتقدم با شکل های اجرایی که از آثار برشت از دهه ۴۰ تا ۷۰ دیده ایم، متفاوت است. چون در سال های قبل معرفی آثار برشت به شکل اجراهای شعارزده و خشک صورت می گرفت در حالی که برشت از قصه های عامیانه در آثارش بهره می برده و با مردم از زبان مردم صحبت می کرده است به همین ترتیب در این نمایش نیز تلاش شده به این مسایل توجه شود و اینکه مخاطب در این کار شاهد ۲ جنس از روایت است. در بخش «آنکه گفت آری» قدری سر به زیر و کلاسیک هستیم اما در بخش «آنکه گفت نه» رنگ، سازها و نواهای تازه ای به نمایش اضافه می شود. 

وی در پایان صحبت هایش متذکر شد: متاسفانه این روزها اتفاقاتی که در تئاتر بدنه ما می افتد از دید خیلی از مدیران و اهالی تئاتر دور مانده است. من بسیار علاقه مندم که هنرمندان و مدیران ما به دیدن این نمایش بنشینند اما باید حتما آنها را رسما دعوت کنیم و در غیر این صورت خودشان علاقه ای به دیدن آثار روی صحنه ندارند در حالی که هنرمند تئاتر نیازی به دعوت ندارد. البته شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در روزهای اول اجرا به دیدن نمایش آمد که امیدوارم بقیه هنرمندان و مدیران ما نیز رویه او را پیش بگیرند.

فاطمه اللهویرنی، بهار پاسبان، نازنین تاجیک، امیرحسین تاری، زهرا تاک، پریسا ترابی، مهسا ترابی، غزاله چیذری، نریمان حکانی، مونا حیدری، بهار خسروی، زینب خسروی، ‌ زهرا درخشان، کیمیا درخشان، لادن دماوندی، کیمیا دهقانی، زهرا زاهدی مهر، سجاد زنگی، صبور سعیدی، امیرحسین شیخی، حانیه صالحی، آرزو صراف رضائی، اسما صوری غیاثوند، عطیه عبداله‌بیگی، صدرا عظیمی، فربد عقیده‌مند الهی، محمدمهدی غریب‌زاده، بهنام غلام نیا، امیرحسین فاتحی، متین فتاحی، مهتا فرزام نیا، فریده فکری، سارا قدری، کیاوش قربانی، لیلا کاریزنوی، میثم کاریزنوی، مرتضی کریمیان، مهتاب کیوان‌جو، داوود گراوند، صبا گراوند، مائده محسنی، مهسا مشهدی عباسی، سحر مغنی شناس، حسین ملکیان، آیناز سادات میرحسینی، حسین نصیری، رضا همتی بازیگران این اثر نمایشی هستند که تا ۲۹ تیرماه ساعت ۱۹ در تماشاخانه مهر حوزه هنری روی صحنه است.