بیشتر ببینید: قبر محمدرضا پهلوی کجاست؟
آخرین خبر از مومیایی رضا شاه!
اظهارنظرهای جستهگریختهای هم که در این باره منتشر شده، هنوز نتوانسته تکلیفی برای این مومیایی مشخص کند. شواهدی که از همان ابتدا ارائه شد، این جسد را منسوب به پهلوی اول میکرد. اما انتشار این خبر چندان بار سیاسی یافت و پایِ اظهارات پراکندهی سیاسی چه از سوی نهادهای رسمی و چه از سوی طبقات مختلف اجتماعی را به میان آورد، که راه را بر هرگونه مباحث علمی-تاریخی بست.
به نوشته ایلنا، ابتدا تلاش کردیم با مصیب رحیم زاده، رئیس اداره میراث فرهنگی شهر ری دربارهی سرانجامِ این مومیایی صحبت کنیم. او با اشاره به اینکه اطلاعی در این خصوص ندارد و این موضوع به میراث فرهنگی شهر ری مربوط نمیشود، از ما خواست تا خبر را از ادارهی میراث فرهنگی استان تهران پیگیری کنیم!
وقتی با دلاور بزرگنیا، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران تماس گرفتیم، وی با اظهار بیاطلاعی از این موضوع گفت: این مسئله در حیطهی میراث فرهنگی نیست، و" ادارهی فرهنگ و ارشاد اسلامی" قرار شده تصمیم نهایی را دربارهی این مومیایی اعلام کند!
در نهایت سعی کردیم با هدایتالله جمالیپور، فرماندار شهر ری صحبت کنیم. او در ابتدای گفتگو با اشاره به اینکه موضوعات مهمتری هست که خبرنگار میتواند به آن بپردازد، گفت: مردهای بوده که پیدا شد و حالا هم دفن شده دیگر. الان یک ماه است که از این مسئله گذشته. این موضوع را باید از طریق تولیت حرم پیگیری کنید.
او در پاسخ به این سؤال که این مومیایی در حال حاضر کجاست، افزود: تا آنجایی که من اطلاع دارم آن را در جای مناسبی دفن کردهاند.
جمالیپور در پاسخ به این سؤال که این جسد کجا دفن شده، اظهار بیاطلاعی کرد و گفت: ما که وقت نداریم یک مردهای که حالا پیدا شده را آنقدر پیگیری کنیم. این همه هر روز در کشور میمیرند. ضرورتی ندارد که من جستوجو کنم که قبر هر کدام کجاست. این جسد هم مثل مردگان دیگر است و هیچ فرقی نمیکند.
سیدمحمد بهشتی، پژوهشگاه میراث فرهنگی، سیداحمد محیط طباطبایی، مشاور رئیس پژوهشگاه و بهروز عمرانی، سرپرست پژوهشکده باستانشناسی و معاون پژوهشگاه، هیچکدام به تماسهای ما پاسخ ندادند. درواقع موضوعی که بهنظر ارتباطی مستقیم با پژوهشگاه میراث فرهنگی دارد با سکوت کامل این نهاد دولتی مواجه شده است.
جنازه مومیایی رضا شاه دفن شد؟
یک کانال تلگرامی چندی پیش درباره سخنان منابع محلی نوشت: «به گفته یکی از منابع محلی، پریروز عصر، مراحل حفاری برای توسعه بخش غربی حرم حضرت عبدالعظیم در جریان بود و تیم حفاری در محل مقبره تخریبشده رضاشاه، مشغول برداشتن بقایای نخالههای حاصل از تخریب مقبره در دل خاک بودهاند.
درهمین حین، کارگران و ماشینآلات حفاری به سطحی بتنی میرسند که برای عبور از آنکه استحکام زیادی داشته، به یک پیکور مکانیکی متوسل میشوند. در نهایت، موفق میشوند سطح بتنی را بشکنند اما بر اثر شدت ضربات واردشده، جنازه مومیایی از چند نقطه دچار شکستگی شده و بنا به گفته یکی از کارگران، مومیایی درحالی پیدا شده که سهتکه شده بود. به گفته این منبع آگاه محلی، سلفی معروف یکی از شهروندان در کنار مومیایی رضاشاه هم کار یکی از رانندگان ماشینهای مکانیکی حاضر در
صحنه بوده.»
یک منبع محلی به «روزآروز» گفته که پس از خروج مومیایی از محفظه بتنی، آن را در یک محفظه فلزی قرار داده و در همان محدوده حرم حضرت عبدالعظیم مجددا دفن کردهاند.
همچنین گفته میشود که اداره تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی از دوشنبه دستور داده عملیات حفاری و توسعه بخش غربی ادامه پیدا کند و حتی صبح دیروز از ورود کارشناسان میراث فرهنگی به محوطه و بررسی موضوع جلوگیری کرده است.
کشف جنازه مومیایی در حرم حضرت عبدالعظیم
«روابط عمومی آستان حضرت عبدالعظیم، خبر کشف جسدی مومیایی در این آستانه در شهرری که آن را به رضا شاه پهلوی نسبت میدهند را یک شایعه میداند.»
به گزارش ایسنا، به تازگی خبری تائید نشده مبنی بر پیدا شدن جنازهای مومیایی شده در بخش غربی آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در شهرری به دنبال اجرای طرح گسترش و توسعه این بخش از آستان منتشر شد.
برخی از مردم که شاهد این عملیات بودند، گفتهاند که تیغهای بیلمکانیکی در محل مقبره تخریب شده رضا شاه، به طور اتفاقی به جنازهای برخورد کرد که گویا مومیایی شده بود.
حتی در اخبار منتشر شده به نقل از یکی از اعضای روابط عمومی آستان حضرت عبدالعظیم، اعلام شده است که از روز گذشته –یک شنبه دوم اردیبهشت- حفاریها متوقف شده و ما نمیدانیم دقیقا از کدام بخش مثلا شورای تامین، امنیت ملی، اطلاعات یا بسیج ولی از افرادی در آن محل حاضر شدهاند و عملیات را متوقف کردهاند.
مصطفی آجرلو، مدیر کل روابط عمومی آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در این زمینه به ایسنا میگوید: این منطقه در اطراف حرم حضرت عبدالعظیم، قبلا قبرستان بوده است، بنابراین کشف جسد در این منطقه و در طرح توسعهی آستانه یک چیز طبیعی است.
او در ادامه با بیان اینکه در طرحِ در دست انجام، هیچ حفاری انجام نشده است، تاکید میکند: فقط با توجه به اجرائی شدن طرح توسعه، بخشهایی از زمین کنده شدهاند، بنابراین در این شرایط و در چنین پروژههایی معمولا پیش میآید که با بقایای اجساد مواجه شویم.
وی بیان میکند: جسد کشف شده نیز باقی مانده از یک جسد طبیعی است، هیچ جسد مومیایی در این منطقه به دست نیامده است، حتی چهره آن قابل تشخیص نبوده و شایعه پخش شده در خصوص بقایای این جسد صرفا ساخته شده فضای مجازی است.
به نظر میرسد این اظهارات بیشتر در راستای حذف این شایعه است تا تائید یا نقض این خبر.
عکس جسد رضاشاه
عکس مومیایی منسوب به رضا شاه
محمدرضا نعمتی، مدیر اداره باستانشناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران در گفتوگو با ایسنا با اظهار بیاطلاعی از کشف جسد مومیایی کشفی، میگوید: اگر چنین اتفاقی بیفتد، قطعا باید نخست میراث فرهنگی استان تهران را در جریان بگذارند تا از این طریق تیم کاوش و مطالعه برای بررسی محوطه وارد عمل شود.
امیر مصیب رحیمزاده، مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرری نیز در این زمینه به ایسنا میگوید: این خبر را هنوز از منبع موثقی نشنیده است و هنوز از سوی متولیان استان حضرت عبدالعظیم (ع) به این اداره اطلاعاتی داده نشده است.
او همچنین در پاسخ به این پرسش که متولیان آستان حضرت عبدالعظیم (ع) برای اجرائی کردن طرح توسعه از میراث فرهنگی استعلام گرفتهاند، یا خیر؟ می گوید: چیزی به دست اداره میراث فرهنگی شهرری نرسیده است، اما شاید استعلام از مقاطع بالاتر انجام شده است که ما اطلاعی از آن نداریم.
این صحبتها در حالی مطرح میشوند که خلیلآبادی، رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران در مورد این اتفاق در گفتوگو با ایسنا نه تنها از کشف مومیایی در حرم حضرت عبدالعظیم خبر داده، همچنین گفت: «این جنازه مومیایی شده در پی حفاری در قسمت غربی صحن شاهعبدالعظیم حسنی پیدا شده است.» و احتمال داده است که این جسد متعلق به رضا شاه باشد.
وی با بیان اینکه حفاری به دلیل پیدا شدن این جنازه مومیایی متوقف شده تا مسولان مرتبط بتوانند بررسی دقیقتری داشته باشند، توضیح داد: برخی احتمال میدهند که جنازه متعلق به پهلوی اول باشد که به صورت مومیایی شده به تهران آورده شده و در حرم عبد العظیم حسنی دفن شده است.
وی با بیان اینکه جنازه متعلق به هر کسی که باشد به دلیل اینکه مومیایی شده جنبه میراثی دارد و باید حفظ شود گفت: البته نظر نهایی را باید کارشناسان میراث و پزشکی قانونی بدهند که ببینیم که این جنازه متعلق به چه کسی است.
به دنبال گسترش و توسعه بخش غربی آستان حضرت عبدالعظیم شهرری، تجهیزات مکانیکی به طور اتفاقی به جنازهای برخورد کرده که به گفته منابع محلی در محل آرامگاه رضاشاه قراردارد و احتمال دارد متعلق به شاه اسبق ایران باشد.
یک شاهد محلی در منطقه حفاری به روزآروز گفته که جنازه پیدا شده، مومیایی شده بوده است. البته هنوز هیچ منبع رسمی این خبر را تایید نکرده است.
رضاشاه در سال ۱۳۲۴ غربت و تبعید ژوهانسبورگ مرد و جنازه مومیایی شده او چهار سال بعد، به ایران آورده شد و جنازه رضاشاه را در مقبره بزرگی در شهرری دفن کردند.
در روز ۲۴ دیماه ۱۳۵۷ و مدت کوتاهی قبل از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ جنازه وی بار دیگر به همراه جنازه پسرش علیرضا پهلوی توسط محمدرضاشاه، ابتدا به لوس آنجلس و سپس به مسجد رفاعی مصر منتقل شد. اما در مستند از تهران تا قاهره فرح پهلوی ،شایعه خارج کردن جسد رضا شاه از ایران را تکذیب کرد.
آیت الله صادق خلخالی، حاکم شرع معروف اوایل انقلاب در اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ با جرثقیل به سراغ قبر رضاشاه در جوار حضرت عبدالعظیم(ع) رفت و آن را تخریب کرد، بعد از تخریب معلوم شد که اساسا جنازه رضاشاه در این مقبره وجود ندارد. خلخالی در خاطرات اش می نویسد:”هرچه قبر رضا خان را کندند، حتی استخوان های او هم به دست نیامد. بعداً معلوم شد که شاه به هنگام فرار، استخوان های پدرش را برداشته و با خود به قاهره برده است و حالا هم در یک جای امن، در لوس آنجلس، نگهداری می شود. این استخوان ها را در کنار جنازه فرزند اشرف، شهرام شفیق، به امانت نگاه داری می کنند تا به اصطلاح، در یک فرصت مناسب، در ایران، دفن کنند.”
امیر مصیب رحیمزاده، مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرری نیز در این زمینه به ایسنا میگوید: این خبر را هنوز از منبع موثقی نشنیده است و هنوز از سوی متولیان استان حضرت عبدالعظیم (ع) به این اداره اطلاعاتی داده نشده است.
او همچنین در پاسخ به این پرسش که متولیان آستان حضرت عبدالعظیم (ع) برای اجرائی کردن طرح توسعه از میراث فرهنگی استعلام گرفتهاند، یا خیر؟ می گوید: چیزی به دست اداره میراث فرهنگی شهرری نرسیده است، اما شاید استعلام از مقاطع بالاتر انجام شده است که ما اطلاعی از آن نداریم.
جنازه مومیایی در شاه عبدالعظیم کیست؟
این صحبتها در حالی مطرح میشوند که خلیلآبادی، رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران در مورد این اتفاق در گفتوگو با ایسنا نه تنها از کشف مومیایی در حرم حضرت عبدالعظیم خبر داده، همچنین گفت: «این جنازه مومیایی شده در پی حفاری در قسمت غربی صحن شاهعبدالعظیم حسنی پیدا شده است.» و احتمال داده است که این جسد متعلق به رضا شاه باشد.
وی با بیان اینکه حفاری به دلیل پیدا شدن این جنازه مومیایی متوقف شده تا مسولان مرتبط بتوانند بررسی دقیقتری داشته باشند، توضیح داد: برخی احتمال میدهند که جنازه متعلق به پهلوی اول باشد که به صورت مومیایی شده به تهران آورده شده و در حرم عبد العظیم حسنی دفن شده است.
وی با بیان اینکه جنازه متعلق به هر کسی که باشد به دلیل اینکه مومیایی شده جنبه میراثی دارد و باید حفظ شود گفت: البته نظر نهایی را باید کارشناسان میراث و پزشکی قانونی بدهند که ببینیم که این جنازه متعلق به چه کسی است.
جنازه رضاشاه کجاست؟
به دنبال گسترش و توسعه بخش غربی آستان حضرت عبدالعظیم شهرری، تجهیزات مکانیکی به طور اتفاقی به جنازهای برخورد کرده که به گفته منابع محلی در محل آرامگاه رضاشاه قراردارد و احتمال دارد متعلق به شاه اسبق ایران باشد.
یک شاهد محلی در منطقه حفاری به روزآروز گفته که جنازه پیدا شده، مومیایی شده بوده است. البته هنوز هیچ منبع رسمی این خبر را تایید نکرده است.
رضاشاه در سال ۱۳۲۴ غربت و تبعید ژوهانسبورگ مرد و جنازه مومیایی شده او چهار سال بعد، به ایران آورده شد و جنازه رضاشاه را در مقبره بزرگی در شهرری دفن کردند.
در روز ۲۴ دیماه ۱۳۵۷ و مدت کوتاهی قبل از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ جنازه وی بار دیگر به همراه جنازه پسرش علیرضا پهلوی توسط محمدرضاشاه، ابتدا به لوس آنجلس و سپس به مسجد رفاعی مصر منتقل شد. اما در مستند از تهران تا قاهره فرح پهلوی ،شایعه خارج کردن جسد رضا شاه از ایران را تکذیب کرد.
آیت الله صادق خلخالی، حاکم شرع معروف اوایل انقلاب در اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ با جرثقیل به سراغ قبر رضاشاه در جوار حضرت عبدالعظیم(ع) رفت و آن را تخریب کرد، بعد از تخریب معلوم شد که اساسا جنازه رضاشاه در این مقبره وجود ندارد. خلخالی در خاطرات اش می نویسد:”هرچه قبر رضا خان را کندند، حتی استخوان های او هم به دست نیامد. بعداً معلوم شد که شاه به هنگام فرار، استخوان های پدرش را برداشته و با خود به قاهره برده است و حالا هم در یک جای امن، در لوس آنجلس، نگهداری می شود. این استخوان ها را در کنار جنازه فرزند اشرف، شهرام شفیق، به امانت نگاه داری می کنند تا به اصطلاح، در یک فرصت مناسب، در ایران، دفن کنند.”
نظر شما چیست؟
لیست نظرات
نظری ثبت نشده است