اوکراین همواره با نگاهی بیطرفانه و منصفانه برای پیشرفت مناسبات با ایران تعامل کرده است

 به گزارش ایسنا ، اکبر قاسمی در نشستی با تعدادی از دانشجویان روابط بین‌الملل در پاسخ به سوالی مبنی بر این شما در اوکراین چندسال حضور مستقیم داشتید نگرش مردم وحاکمیت اوکراین رانسبت به ایران  چگونه می‌بینید و چشم‌انداز پیشرفت مناسبات دوکشور را درچه عرصه هایی موفق‌تر می‌دانید و از دیگر سو  دلایل عقب‌گرد تراز تجاری دو کشور نسبت به پنچ سال قبل و تنزل آن به میزان یک پنجم چیست؟ گفت: مردم و حاکمیت اوکراین در طی بیست و پنج سال برقراری مناسبات بین دوکشور ، نگرش بسیار مثبتی به ایران دارند و ایرانیان را برخوردار از تاریخ و تمدن غنی و بزرگ می دانند ضمن اینکه عمده اوکراینی ها از سطح فرهیختگی و مناعت طبع و کاردانی بالایی برخوردار هستند و این را به ضرس قاطع می‌شود گفت که  کمتر اوکراینی را می‌شود دید که ایران و جایگاه تمدنی ایرانیان رابه دیده نیک و پسندیده یاد نکند.

سفیر پیشین ایران در اوکراین ادامه داد: اوکراینی‌ها همواره با نگاه بی‌طرفانه و منصفانه و به تعبیر ساده‌تر با نگرش غیر سیاسی در جهت  پیشرفت مناسبات دوکشور در طول سه دهه گذسته با ایرانیان تعامل کرده و در شرایط سخت محدودیت‌ها نیز با نگاه مثبت ، تحولات و مراودات با ایران را تعقیب  کرده‌اند . مردم و دولت اوکراین با نگرش مثبت مایل هستند که همکاری‌های خود را در حوزه‌های  اقتصادی، صنعتی ، علمی و فرهنگی با ایرانیان ارتقا و افزایش دهند.

 وی در ادامه توضیحات خود در پاسخ به پرسش مطرح شده افزود: بنابراین یکی از دلایلی که باید به خاطر آن تلاش‌های خود را برای گسترش مناسبات دو کشور افزایش دهیم ، همین روحیه سازنده و سوابق مبثت کشور اوکراین با ایران است. البته ضروری است  که در این جا به تلاش‌های صورت گرفته از سوی سفرای دو کشور برای ایجاد جهش در ارتقای مراودات هیئت‌های مقامات عالیرتبه سیاسی و اقتصادی و پارلمانی بین ایران و اوکراین اشاره کنیم ولیکن در مرحله فعلی می‌بایست با کارشناسی علمی و دقیق‌تری ، سازوکارهای جدی را برای افزایش ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور به سطح کمی و کیفی در شان پتانسیلهای واقعی دو ملت به کار گیریم .

این کارشناس ارشد حوزه مطالعات قفقاز و اروپای شرقی خاطرنشان کرد: بنده دلیل این عامل کاهش تراز تجاری را در مولفه‌های چندگانه؛ از جمله توجه صرف به مسائل شکلی ، امضاکردن پروتکل‌های زائد که عدد آن طی بیست وپنج سال مناسبات فیمابین  به بیش از ۱۳۰ موافقتنامه و پروتکل رسیده و فقدان ایجاد سازوکارهای جدی در فرایندهای حوزه‌های صادرات و واردات مطلوب دو کشور ، نبود ارزیابی ونظارت مستمر برخلاءهای موجود در مناسبات فیمابین ، نواقص در سازکارهای موثر  بانکی و تسهیلات روان روادیدی در زمینه تحرک تجار و صاحبان صنایع و گردشگری وهمچنین ضرورت ایجاد کمیته نمایندگان تام الاختیار با حضور سفرای دو کشور و معاونین وزارتخانه‌های مسئول کمیسیون اقتصادی و نمایندگان تام الاختیار حوزه های بانک مرکزی  و سازمان سرمایه گذاری و سازمانهای دارای ظرفیت مراودات فراوان وازهمه مهمتر تشکیل جلسات درفرصت های کوتاه زمانی هرسه ماه یکبار برای رفع موانع وتعیین سازوکارهای پیشبرد کار می بینم و این‌ها ازجمله مسائل ضروری است که می بایست بطور جدی دربرنامه ریزی های دو کشور برای ارتقاء روابط مورد توجه قرار بگیرد .

وی تاکید کرد : همچنین برگزاری منظم کمیسیون مشترک دو کشور به صورت منظم  ازجمله راه حل های موثر برای تحرک بخشیدن به مناسبات تهران وکی یف است.

قاسمی در این جلسه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که شما در آغاز شروع بحران اوکراین درنوامبر  2013در این کشور حضور داشتید به نظر جنابعالی آیا این امکان وجود نداشت که بین حکومت وقت و جناحهای داخلی فرایندی به شیوه مسالمت‌آمیز شکل می گرفت که به حوادث خونین بار بعدی منجر نمی‌شد ؟ تصریح کرد: همیشه رخدادهای اجتماعی و سیاسی معلول و نتیجه علل مولفه‌های چندگانه  و برون داد های مشخصی از طیف‌های ناسازگار با خواست‌های بنیادین مردم است که به یکباره دست به دست همدیگر می‌دهند و رخدادهای پرمخاطره را به شکل برق آسا شکل می دهند . در 21 نوامبر رئیس جمهور وقت اوکراین اقای «یاناکوویچ» باید در اجلاس «همگرایی اروپایی شراکت شرقی» در لیتوانی حضور پیدا می کرد  و مجموعه اسنادی را امضا می‌کرد ولی درهفته اول نوامبر زمزمه‌های تغییر ناگهانی شیفت پارادایمی دولت اوکراین از زبان آقای« ازروف » نخست وزیر وقت اوکراین مبنی بر اینکه این کشور برای اینکه بتواند در اجلاس لیتوانی شرکت و اسناد را امضا کند می بایست 70 میلیارد دلار جهت تغییر ساختارهای صنعتی خود از سیستم شرقی به سیستم غربی از اتحادیه اروپا دریافت کند ، مطرح شد این امر موجب شد تا دولت اقای یاناکوویچ که به مدت بیش از چهار سال ، راهبرد همگرایی را مطرح کرد دربرابر افکارعمومی با یک ابهام و سئوال لاینحلی مواجه شود و زمینه های ناآرامی ها  همزمان  با اعلام خبر امضای تمدید موافقتنامه بین  اوکراین و روسیه  باامضای  پوتین و یانکوویچ که «کیف» با دریافت سه میلیارد دلار به عنوان وام بلاعوض ، امتیاراتی را به مسکو واگذار می‌کرد  ، همچون بشکه باروتی  موجب انفجارات اجتماعی واعتراضات سراسری  سیاسی معارضین در 19 فوریه 2014 شد واین منازعه گرم باعث کشته شدن بیش از 80 تن از معترضین شد و متعاقب آن رئیس‌جمهور از کشور فرار کرد و اوکراین را با  خلاءقدرت روبرو ساخت ، سپس پارلمان این کشور نیز ، سرپرست این نهاد قانون‌گذاری آقای «تورچینوف» را به عنوان کفیل ریاست جمهوری تا برگزاری انتخابات جدید رئیس جمهوری اوکراین برگزید  .      

وی در پاسخ به این پرسش که اگر در آن زمان رهبران و عقلای سیاسی اوکراین پخته‌تر عمل می کردند ، این امکان وجود نداشت که این بحران به سطح مخاصمه خونریزی منتهی نشود واجازه داده می‌شد تا یانا کوویچ که کمتر از یکسال از دوره ریاست جمهوری‌اش باقی نمانده ، دوره‌اش را تمام و گروه‌های مخالف و طرفدارانشان از طریق صندوق‌های آرا جایگزین او را انتخاب می کردند ؟ گفت :  پاسخ این سئوال خیلی سخت و پیچیده است ، چرا که در عالم نظریه رئالیست ها و آرمانگرایان ، همیشه مرزهای منازعه ومناظره شان بطور ظاهری به اندازه یک سر مو به هم نزدیک و شباهت داشته اند  ولیکن مجموعه مولفه ها و برون‌دادهای نامرئی آن‌ها ، موتور محرکه اصلی رخدادها هستند و  به گونه ای دیگر سرنوشت را شکل و رقم می‌زنند. 

[p]

این کارشناس ارشد حوزه مطالعات قفقاز و اروپای شرقی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که  بحران اوکراین در چارچوب فرایند نورماندی و تفاهم مینسک و مذاکرات نمایندگان ویژه روسیه و امریکا چه مسیر ی را طی می نماید و چرا گره های آن قابل گشودن نیست؟ اظهارکرد: بحران «کریمه» و «دنباس» اوکراین تاکنون بیش از سه هزار کشته و ده هزار مجروح و یک میلیون و ششصد هزار نفر آواره به همراه داشته است و فقط از مرحله تفاهم مینسک که از سه سال پیش شکل گرفته تا کنون حدود نهصد نفر کشته به بار آورده است که نشانگر دامنه وابعاد کشمکش  و منحنی خسارت جانی  بین طرفهای منازعه است، بطورکلی راهبرد حکومت اوکراین ، حل مسائل امنیتی ناشی از تفاهم مینسک شامل ، «تخلیه تسلیحات سنگین ومتوسط توسط شورشیان از مناطق مسکونی و کنترل مرزهای توسط حکومت اوکراین و تبادل اسرای دوطرف در قالب پیشنهاد استقرار نیروهای صلحبان بین المللی» است . شورشیان و مقامات خود خوانده  در دنباس نیز حل مسائل سیاسی را در چارچوب وضعیت جاری و اجرای انتخابات محلی برای انتخاب مقامات خودگردانی ورسمیت دادن به حقوق خود دنبال می کنند که عملا شکاف بین مسائل  مورد مجادله را زیاد  کرده است . تاکنون سه دور مذاکرات بین نمایندگان ویژه  آمریکا و روسیه ( والکر  و سورکوف ) بعد از توافق آقایان تیرسلون و لاوروف در شهرهای  بلگراد و دوبی انجام  شده  که آنان نیز  همچنان در صددیافتن مخرج  مشترک پیرامون سازوکارهای قابل اجماع  بین طرفین بوده و عملا ادامه  مذاکرات را به بعد از برگزاری و نتایج انتخابات روسیه در 18 مارس احاله ساخته اند  .                                                                                                                           

قاسمی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که کارشناسان ادعا می کنند که مسئله اوکراین به منازعه بین تقسیم منافع بازیگران بین المللی گره خورده است و اساسا مقوله همگرایی اروپایی که تحت عنوان خاستگاه اکثریت مردم اوکراین مطرح است مبنا و پایه واقعی ندارد ؟ آیا شما این تحلیل را قبول دارید ؟ گفت : اغلب مردم اوکراین بعد از فروپاشی شوروی ، خاستگاه اراده خویش را بر مبنای گرایش و علاقه‌مندی به همگرایی اروپایی گذاشته اند و این مقوله یک امر واقعی و دارای قرائن و شواهد متعددی است ، اول اینکه افکارسنجی‌های مستقل گواه این است که  نزدیک به 70 درصد از جمعیت اوکراین  خواهان همگرایی به عنوان ایده ای که استعدادها و ظرفیتهای بالقوه اوکراین را می‌تواند با پیوستن به همگرایی اروپایی به سوی توسعه و رفاه به پیش ببرد یک امر قطعی وغیرقابل انکار تلقی می‌کنند ، دوم اینکه اظهارات خود اقای یاناکوویچ  بعد از خروج از حکومت  اوکراین هم گواه این موضوع است چرا که وی در همان  زمان در اظهارات مستندی تصریح کرد که من به درستی نتوانستم در قضیه همگرایی ، گزینه‌ها و شیوه‌های توجیهی شایسته‌ای برای افکار عمومی در نوامبر سال 2013  برگزینم و همین امر از ضعف‌های مدیریتی‌ام  بود که اعتراضهایی را به همراه داشت . سوم اینکه اکثر احزاب و فراکسیون‌های پارلمانی در اوکراین نیز  در تمامی دوره ها حتی معارضین نیز بر اصل همگرایی اروپایی به عنوان یک شعار  تاکید داشته‌اند ، بنابراین تمامی مولفه‌ها دال بر این است که قاطبه مردم ، احزاب و نخبگان اوکراین خواهان پیوستن به همگرایی اروپایی بوده‌اند و این پدیده  یک امر روشن و تردید ناپذیر است .

وی در پاسخ به پرسش دانشجوی دیگری مبنی بر این که برخی متخصصین و کارشناسان بین‌المللی براین اعتقاد هستند چهار  بحران بزرگ شامل بحران اوکراین در منطقه اروپای مرکزی و شرقی و بحران کره شمالی  درجنوب شرق آسیا و بحران سوریه  و همچنین بحران صلح فلسطین و اسرائیل  در خاورمیانه ، سرنوشت توازن بازیگران بزرگ بین المللی و منطقه ای را در راستای چگونگی ایجاد موازنه قوا در محیط  چند قطبی  جهان درسال  ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ تعیین خواهند کرد و بازیگران برای شکل دادن  به سامانه های اقتصادی ، امنیتی و دیپلماسی خود ناگزیرند در قرن 21  این چهار بحران را به سرانجام برسانند واز دیگر سواین کارشناسان بر این باور هستند که روسیه و آمریکا به علت برخورداری از مولفه های تسلیحات راهبردی اتمی و قدرت موازنه قوا در اولویت حل منازعه خود در سال 2018  بحران اوکراین را در دستور کار جدی دارند تا متعاقب آن بتوانند در چارچوب منافع مشترک ، بقیه بحرانهای فوق الاشاره را در افقی میان مدت ، کنترل و مدیریت کنند و آیا شما این تحلیل را قابل اجرا و واقعی می پندارید ؟ اظهار کرد: حل بحران اوکراین به سه اراده بستگی مستقیم دارد اول اراده رهبری سیاسی اوکراین و مصالح کلان آن‌ها ، دوم اراده حامیان اصلی اروپایی اوکراین که آلمان و فرانسه هستند  و سوم اراده مشترک روسیه و آمریکا که چگونه بخواهند این بحران را حل کنند ، به نظر بنده به لحاظ جنس و ماهیت شناختی  ، موضوع حل بحران اوکراین ، دارای زمینه‌های اشتراک منافع در مقایسه با سه بحران دیگر است ، چراکه سه بحران دیگر به لحاظ ساختارهای  سیاسی و اقتصادی و امنیتی  کاملا در کانتکس دیگری بوده که مولفه تبلور منافع مشترک بازیگران بین المللی در آنها ضعیف و کم است درحالی که موقعیت  وجایگاه اوکراین به لحاظ هارتلندی ، ژئو پلیتیک ، ژئو اکونومیک و نهایتا ژئو استراتژیک ، دارای اهمیت بزرگ و مهمی برای سه قطب روسیه و آمریکا و اروپا برای نظم بخشیدن  بر بسترهای محیط هم‌گرا و منافع مشترک است و به همین دلیل ، چون از منظر راهبردهای آمریکا و اروپا و روسیه نیز منافع و اهمیت آن بر همگان روشن است ، بنابراین این دیدگاه که هر میزان بازیگران اصلی در جهت  کمک به حل  بحران  اوکراین که دارای منافع مشترک در این موضوع بوده ، گام نهاده و حرکت  به سوی  وابستگی متقابل و مشترک را در این حوزه فزونی بخشند  این اقدام آنها می تواند آثار و پیامدهای گسترده‌ای بر محیط خودی و بر دیگر مناطق  مورد اشاره به همراه داشته باشد و لذا پیش‌بینی می‌شود که چشم‌انداز تحولات آینده بحران اوکراین بعد از انتخابات روسیه در چارچوب دیپلماسی فرایند نورماندی و به موازات آن مذاکرات نمایندگان ویژه آمریکا و روسیه فعال شود ودر راستای خسته شدن طرفهای منازعه و نیاز شدید برای تحقق دستاوردهای صلح و خروج از بحران  و عوارض منفی تحریم‌ها  ، روند حل منازعه اوکراین به سمت پیشرفت و یافتن راه حل‌های مرضی الطرفین قوت گیرد.

 انتهای پیام