مانکن‌هایی که راوی سرنوشت انسان‌ها شده اند/ نگاهی به فلسفه خلقت

خبرگزاری مهر-گروه هنر-زهرا منصوری: این روزها فیلم مستند «مانکن های قلعه حسن خان» ساخته سام کلانتری در گروه «هنر و تجربه» در حال اکران است؛ فیلمی که سرنوشت چند مانکن پلاستیکی از زمان ساخت تا زمان رفتن آنها به پشت دوربین در یکی از کارگاه های دورافتاده در تهران را نشان می دهد که به گفته کارگردان، سرنوشت آنها چندان بی شباهت به زندگی انسان ها نیست.

سام کلانتری می گوید همواره یکی از دغدغه هایش این بوده که از کجا آمده ایم و به کجا می رویم و در زمانی که در این عالم خاکی هستیم چه کاری می کنیم و ایده اصلی «مانکن های قلعه حسن خان» نیز در مورد تولد و عاقبت ما انسان ها است؛ اینکه به دنیا می آییم و هر کداممان یک عاقبت و یک انتهای خاص خودمان را داریم.

شرح بیشتر گفتگو را در زیر بخوانید:

*مستند «مانکن های قلعه حسن خان» از زمان عدم تا تولد چند مانکن پلاستیکی را به تصویر می کشد و زندگی آنها چندان بی شباهت به زندگی ما انسان ها نیست. چرا به روایت چنین مساله ای با چند مانکن پلاستیکی پرداختید؟

-فکر می کنم همه ما می خواهیم بدانیم از کجا آمده ایم، به کجا می خواهیم برویم، در طول این مسیر کارهایی کرده ایم مفید بوده اند یا نه، سرنوشتمان چه می شود و ...  و شاید در این میان پرسش هایی از این دست برای کسانی که با مقوله هنر سر و کار دارند پررنگ تر و مهمتر باشد. من هم به عنوان کسی که کار و حرفه ام در این زمینه است از این امر مستثنی نیستم و همواره یکی از دغدغه هایم این بوده که بدانم از کجا آمده ایم و به کجا می رویم و در زمانی که در این عالم خاکی هستیم چه کاری می کنیم.

درواقع ایده اصلی مستند «مانکن های قلعه حسن خان» در مورد تولد و عاقبت ما انسان ها است؛ اینکه به دنیا می آییم و هر کداممان یک عاقبت و یک انتهای خاص خودمان را داریم.

* چرا مانکن ها را انتخاب کردید؟

-مانکن ها را برگزیدم چراکه بستر اصلی این مستند بر اساس تولد و خلقت چند مانکن پلاستیکی در یک کارگاه دورافتاده و توجه به عاقبت و سرنوشت آنها است. اگر بخواهم داستان ۲ خطی این مستند را بگوییم باید عنوان کنم که «مانکن های قلعه حسن خان» درباره تولد و عاقبت تعدادی از مانکن های پلاستیکی در شهری است که ما انسان ها در آن زندگی می کنیم.

*پرسوناژهای اصلی این مستند چند مانکن پلاستیکی هستند که حتی در برخی از نماها داستان از چشم آنها روایت می شود و گویی جان گرفته اند. این کار سخت نبود که چند مانکن بی جان بار روایت قصه اصلی را به دوش بکشند؟

-کسانی که این مستند را دیده اند از یک جایی به بعد متوجه شده اند که این مانکن ها جان می گیرند و متولد می شوند و از همان جا نماهایی به فیلم اضافه می شود که نشانگر زنده بودن و جان بخشی به آنها است. ما از قبل به این موارد فکر کرده بودیم و می خواستیم نقطه عطفی در فیلم وجود داشته باشد و از نظر من این نقطه عطف، جان بخشی به این مانکن ها است.

*این روزها در حال نوشتن فیلمنامه یا فیلم جدیدی هستید؟

- در حال حاضر مشغول ساخت مستندی به تهیه کنندگی حامد شکیبانیا هستم که در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید می شود و تاکنون ۷۰ درصد از آن فیلمبرداری شده است. این فیلم درباره تیم ملی هاکی بانوان ایران و اتفاقاتی است که برای آنها رخ می دهد. حدود ۳۵ درصد از فیلمبرداری این فیلم باقی مانده که زمان می برد چون یک سری مباحث روانکاوی در آن رخ می دهد که ما منتظر نتایج آن هستیم.

این مستند یک فیلم روانکاوانه ورزشی و اجتماعی است یعنی هر کدام از مباحثی که درباره آن در فیلم صحبت می شود یک وزنی دارند و یک تئوری روانکاوی خاص هستند البته یک سری مسایل مربوط به تیم هم ه تصویر کشیده می شود. مسایل اجتماعی مربوط به ورزش بانوان یک قسمت دیگری از این فیلم است که البته صرفا روی آنها فوکوس نمی شود. از طرف دیگر مشغول انجام تحقیقاتی برای ساخت مستندی درباره فرهنگ خورد و خوراک ایرانی هستیم.