گران شدن دلار
سیر صعودی قیمت ها در بازار طلا و ارز درحالی ادامه دارد که از صبح دیروز رکوردهای تازه ای برای دلار و سکه در این بازار به ثبت رسیده است.
قیمت دلار که چند ماهی است نجومی شده و در شهر های مختلف ایران هر روز و بعضاً هر ساعت رکورد جدیدی را به ثبت می رساند دیروز از ۵۶۰۰ تومان عبور کرد.
افزایش قیمت دلار موجب شده تا قیمت سکه نیز رشد چشم گیری داشته باشد؛ افزایش قیمت سکه درحالی است که تنها طی روز گذشته بانک مرکزی ۱۵ هزار قطعه سکه از طریق حراج وارد بازار کرد.
ولی افزایش عرضه هم ظاهراً نتوانسته مانع افزایش قیمت سکه شود چراکه هم اکنون سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در بازار سبزه میدان با قیمت یک میلیون و ۸۲۰ هزار تومان فروخته می شود.
سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با قیمت یک میلیون و ۷۵۱ هزار تومان، نیم سکه با قیمت ۸۶۳ هزار تومان، ربع سکه ۵۶۱ هزار تومان و سکه گرمی با قیمت ۳۵۳ هزار تومان در بازار آزاد فروخته می شود.
ضمن آنکه طلای ۱۸ عیار ۱۶۷ هزار و ۳۰۰ تومان در بازار طلا نرخ گذاری شده و معامله می شود. در بازار جهانی نیز هر اونس طلا ۱۳۳۴.۴ دلار قیمت خورده است.
در صرافی ها نیز قیمت دلار حداقل ۵۴۴۰ تومان، یورو ۶۴۲۰ تومان و درهم نیز ۱۴۵۰ تومان قیمت گذاری شده و فروخته می شود.
علت گران شدن دلار
مصطفي خانزاده، کارشناس بازار ارز، درباره نوسانات بازار ارز با بيان اينکه دقيقا نميدانيم چه اتفاقي در بازار ارز رخ داده است، به«شرق» ميگويد؛ بههرحال نرخ دلار در بازار روند افزايشي داشته است. البته تا روز شنبه خريدار زيادي براي دلار نبود؛ اما ديروز مردم زيادي براي خريد آمده بودند؛ يعني روند افزايشي دلار روي خريد مردم تأثيرگذار بوده است. در واقع وقتي دلار از پنجهزارو صد به پنجهزارو ٦٠٠ تومان رسيد، اغلب آنهايي که خريد داشتند، به سمت بازار روانه شدند. او با بيان اينکه واقعا اتفاقي در بازار ارز نيفتاده، اضافه کرد؛ شايد ارز مسافرتي از سوي بانک مرکزي افزايش يافته باشد. دراينصورت ميتواند در بازار آزاد تأثيرگذار باشد. به گفته اين کارشناس ارز؛ البته امکان دارد عرضه دلار از سوي بانک مرکزي محدود بوده باشد و همين موضوع در افزايش نرخ دلار مؤثر بوده باشد. به نظر ميرسد بانک مرکزي بايد در بازار ارز دخالت کند. او با بيان اينکه چنين وضعيتي در بازار ارز طبيعي نيست، ميگويد؛ دلار آزاد ديروز به پنجهزارو ٦٠٠ تومان رسيد.
یک دلال توضیح می دهد؛
علت افزایش قیمت دلار
در اولین روزهای کاری بعد از تعطیلات طولانی نوروز دلار جهشی تقریبا ۵۰۰ تومانی داشت؛ اتفاقی که علاوه بر شگفتآور بودنش اما همه بحثها را تقریبا به این پرسش ختم کرد که در پشت پرده بازار ارز چه خبر است؟ پرسشی که اینبار برای شنیدن پاسخ آن به سراغ یک دلال کهنهکار بازار ارز رفتیم.
افزایش لجام گسیخته ارزش دلار در بازار ارز در کنار عدم پاسخگویی شفاف مسئولان باعث شده تا حساسیت ها نسبت به اتفاقات رخ داده در این بازار بیش از پیش افزایش پیدا کند. اما اینکه در این بازار واقعا چه خبر است و چه چیزی باعث می شود تا قیمت ها به این شکل ناپایدار و افزایشی باشد سوالی است که شاید فعالان غیر رسمی این بازار بهتر بتوانند به آن پاسخ بدهند؛ مخصوصا که اگر قرار باشد نام و هویت افراد هم محفوظ باشد. در این باره به سراغ یکی از دلالان کهنه کار بازار ارز رفته و نظر او را به عنوان کسی که بیش از ۳۰ سال گرم و سرد چشیده این بازار است جویا شدیم و از زوایای دیگری موضوع را بررسی کردیم که حاصل این گفت و گو در ادامه آمده است.
در ساعات پایان روز کاری یکشنبه _۱۹ فروردین_ از شما می خواهیم ما را در جریان آخرین نرخ ارز بگذارید؛ دلار چند است؟
این روزها ارز قیمت معینی ندارد؛ شما به هر کاسبی که زنگ بزنید، یک قیمت به شما میدهد و جالب اینکه هیچ کدام هم دروغ نمیگویند؛ چرا که حالا وضعیت نرخ ارز به صورت یکطرفه و رو به بالا شده است. همین موضوع باعث میشود هیچ قیمتی شگفتانگیز نباشد. در حال حاضر (یکشنبه عصر) که با شما صحبت میکنم، نرخ دلار ۵۶۸۰ تومان است اما ممکن است تا چند ساعت دیگر این نرخ متفاوت باشد.
آیا کاسبان بازار ارز عامل گرانی دلار نیستنند؟
ببینید ما داستانی را با همین مضمون سوال شما قبل از عید داشتیم که می گفتند دلالان، بازار ارز را آشفته کرده اند؛ با همین استدلال قبل از عید با ادعای کنترل بازار ارز آمدند و به صورت ضربتی یکسری از کسبه بازار را که در حوزه خرید و فروش ارز فعالیت میکردند را پراکنده و حتی دستگیر کردند؛ چرا که اعتقاد بر این بود که آنها بازار ارز را متلاطم کردهاند اما من یک سوال میکنم و آن اینکه آیا حالا و بعد از جمع کردن کاسبان ارزی از بازار، قیمت ارز کنترل شد؟ مسلما با افزایش ۵۰۰ تومانی قیمت ارز در روز اول کاری بعد از تعطیلات پاسخ این سوال منفی است.
واقعیت این است که اساسا تاثیر دلالان و کاسبان ارز روی قیمتها در ابعاد کلانتر بسیار ناچیز است. علت هم این است که یک دلال در بازار ارز نهایتا تا ۲۰۰۰ دلار در دست دارد که میتواند آن را به افرادی که نیاز خیلی فوری به ارز دارند بفروشد و از آن سودی اندک به دست آورد، در حالی که تعیین نرخ ارز در ابعاد کلان با فروختن ۲۰۰۰ دلار توسط یک دلال صورت نمیگیرد
علت این افزایش ناگهانی نرخ ارز چیست؟
یک علت جهش نرخ دلار برمیگردد به کاهش سود بانکی توسط بانکها که از آنجایی که ما در کشور حوزهای سودآورتر از حوزه ارز و سکه نداریم، همین کاهش سود بانکی باعث شد تا سرمایهها به بازار ارز سرازیر شود. از طرفی با مطرح شدن شایعه ورشکسته شدن برخی از بانکهای خصوصی و صندوقهای سرمایه گذاری، مردم اساسا به سرمایهگذاری در بانکها بدبین شدهاند. همه اینها در مجموع باعث می شود تا سیل سرمایهها به سمت بازار ارز میل کند.
مگر بانک مرکزی به بازار ارز تزریق نمی کند؟ چرا با اینکه بانک مرکزی از کانال صرافی ها در حال رساندن ارز به بازار است باز هم قیمت ها بالا می رود؟
بانک مرکزی برای اینکه جلوی افزایش قیمت دلار را بگیرد، به برخی از صرافیها مقداری دلار میدهد اما واقعیت این است که این مقدار دلار آنقدر کم است که کفاف بازار را نمیدهد. تصور کنید در جلوی یک صرافی ۲۰۰ نفر صف بستهاند؛ وقتی سقف اعطای دلار را ۲۰۰۰ تا اعلام میکنند، جمع نسبی این مقدار ارز با افراد متقاضی نشان میدهد که بانک مرکزی تنها ۴۰۰ هزار دلار به آن صرافی دلار داده است؛ در حالی که آن صرافی یک میلیون دلار ظرفیت برای توزیع ارز دارد اما از آن استفاده نمیشود. من فکر میکنم شاید حتی عزمی برای کنترل نرخ ارز واقعا وجود ندارد. دولت باید دلار زیادی به بازار عرضه کند و از طرف دیگر اجازه دهد تا کاسبان و دلالان کار خود را انجام دهند چرا که به لحاظ روانی حضور واسطهها در بازار میتواند هراس نبود ارز در بازار را از بین ببرد؛ به این معنی که حداقل، دلالان تقاضاهای خرد را پاسخ میدهند.
یک اصل اقتصادی بسیار بنیادین اصل تعادل عرضه و تقاضا است. زمانی که تقاضا با عرضه مساوی باشد، بازار در حالت تعادل قرار دارد اما وقتی که عرضه کمتر از تقاضا میشود، قاعدتا قیمتها صعود میکند؛ مخصوصا که بسیاری از کسب و کارها و فعالیتها به دریافت ارز بستگی دارد. این وضعیت عدم تعادل با قلدری یا بگیر و ببند و جریمه کنترل نمیشود؛ چرا که بازار اجبار را نمیپذیرد. تنها کاری که دولت میتواند در این برهه انجام دهد، تزریق ارز به بازار به اندازه نیاز واقعی بازار است.
افزایش قیمت دلار تا کجا پیش می رود؟
بانک مرکزی نرخ تورم را بالای ۱۰ درصد اعلام کرده است، در حالی که من به شما اثبات میکنم که نرخ واقعی تورم بیش از اینها است. تصور کنید زمانی که قیمت یک محصول غذایی مانند تخممرغ از سال گذشته تا حالا به میزان حداقل ۴۰ درصد گرانتر شده است، بنابر این تورم واقعی ما هم در همین حدود سیر میکند. به این، افزایش قیمت دیگر محصولات را هم اضافه کنید.
در این شرایط است که دیگر مردم به وعدهها و صحبتهای مسئولین دولتی بیاعتماد میشوند؛ مخصوصا که وقتی میگویند نرخ دلار تثبیت میشود اما عملا در اولین روز کاری سال ۱۳۹۷ دلار ۵۰۰ تومان گران میشود.
اگر وضعیت به همین منوال پیش برود و افزایش قیمتها همانطور که امروز وجود دارد ادامه یابد، دلار تا ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان هم میتواند افزایش پیدا کند. ینکه بانک مرکزی بخواهد با یکسری نمایشهای رسانهای مقدار کمی ارز را به بازار تزریق کند، نمیتواند کاری از پیش ببرد. تنها چاره، پاسخ واقعی به تقاضای واقعی بازار است. اینکه بگوییم مردم دلار نخرند، علاوه بر اینکه تاثیری ندارد، اساسا ما حق نداریم به مردم بگوییم که پولشان را کجا خرج کنند یا نکنند؛ همان طور که نمیتوانیم به کاسبان بازار بگوییم دلارشان را چقدر بفروشند. مهم این است که سیاستمداران تقاضا را در بازار پایین بیاورند تا قیمت نیز کاهش پیدا کند.
تزریق مقطعی و بدون پشتوانه دلار به بازار نمیتواند حجم عظیم تقاضا را کنترل کند. اینکه خریداران را مجبور کنیم با کارت ملی و پاسپورت دلار دریافت کنند، هیچ گاه چاره واقعی حل معضل افزایش نرخ ارز نبوده و نخواهد بود؛ چرا که خریدار با خود می گوید حتما قرار است خبری شود که اینقدر در دادن دلار سخت گیری می شود!
گران شدن دلار، علت گرانی سکه
عضو هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران از افزایش ۶۶ هزار تومانی قیمت سکه تمام از دیروز تا امروز خبر داد و گفت: افزایش تقاضا و بالا رفتن نرخ دلار مهمترین تاثیر را در جهش قیمت سکه داشته و تورم به وجود آمده، باعث شده مردم نقدینگی خود را به طلا و سکه تبدیل کنند.
قیمت طلا و سکه در روزهای گذشته با جهش قابل توجهی همراه شده است، به طوری که قیمت سکه به بیش از یک میلیون و ۸۳۰ هزار تومان و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۱۷۰ هزار تومان رسیده که هر دو نرخ بی سابقه هستند.
محمد کشتیآرای در گفتوگو با ایسنا، درباره دلایل این جهش قیمت اظهار کرد: از روز گذشته افزایش قیمت سکه هم زمان با تقاضایی که در بازار به وجود آمد باعث افزایش شدید قیمت سکه شد؛ به طوری که امروز برای اولین بار قیمت سکه به یک میلیون و ۸۳۰ هزار تومان رسیده است.
در بازار فروشنده نیست ولی خریدار چرا!
وی ادامه داد: در اصل از دیروز تا امروز قیمت سکه تمام ۶۶ هزار تومان افزایش پیدا کرده است و بزرگترین عامل این افزایش قیمت، بالا رفتن نرخ دلار است که باعث شده قیمت سکه به این شکل در آید و از طرفی هر گرم طلای ۱۸ عیار هم به ۱۷۰ هزار تومان برسد.
عضو هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران افزود: پیش فروش سکه تاثیرچندانی بر بازار نداشته اما متقاضی را بیشتر کرده است. کسانی هستند که اکنون در حال تبدیل نقدینگی به طلا و ارز هستند و التهاباتی که در جهت افزایش قیمت ارز دامن زده شده است، جو روانی را به وجود آورده و تقاضا را در بازار افزایش داده است.
به گفته کشتیآرای، در حال حاضر فروشنده نیست ولی خریدار وجود دارد. مردم با توجه به اینکه تورمی را در سال جدید شاهد هستند باعث شده نقدینگیشان را به طلا و سکه تبدیل کنند.
گران شدن دلار در بهمن 96
شهروند نوشت: بازار ارز ٣ قفله شد . روی تابلوی بسیاری از صرافیهای قیمتی دیده نمیشود و برخی دیگر که حال و حوصله سوالهای مکرر مشتریان را ندارند با چسباندن نوشتهای روی شیشه مغازه خود تحتعنوان «خریدوفروش نداریم» زحمت پاسخ دادن را هم از سر خود کم کردهاند. حالا صفهایی طولانی در مقابل صرافیهایی که عرضه ارز همچنان در آنها ادامه داشت، تشکیل شده است. صرافیهایی که تعدادشان به انگشتان دست هم نمیرسد، برای اینکه دلارهای منتخب را به دست مردم برسانند، از آنها کارت ملی و بلیت سفر و ویزا و پاسپورت هم میخواستند و در نهایت، تا سقف ۵هزار دلار به هر مشتری میدهند. البته همه این مراحل منوط به این است که کسی بتواند ساعتها در صفهای طولانی منتظر بماند.
اما عرضه ارز در بازار تهران درحالی متوقف شده که رکوردزنیهای دلار و یورو همچنان ادامه داد. دلار که دیروز توانست رکورد ٤٧٠٥ تومانی را ثبت کند در لحظه تنظیم گزارش (ساعت ١٨) به قیمت٤٦٦٠ تومان و یورو به قیمت ٥٨٠٠ تومان معامله میشد. کلاهی، فعال بازار ارز در اینباره به «شهروند» میگوید: چند روزی است که عرضه ارز از طرف بانک مرکزی محدود و به اذعان فعالان بازار به یک دهم کاهش پیدا کرده است. او که معتقد است تلاطمهای بازار به قدری عجیب است که حتی فعالان بازار هم نمیتوانند پیشبینی در رابطه با فردای آن داشته باشند، ادامه داد: صرافیها ارزی ندارند که بخواهند عرضه کنند. افزایش قیمت ارز برای جبران کسری بودجه دلیل تکراری گرانی دلار در ماههای پایانیسال است که کارشناسان بازار ارز آن را مورد اشاره قرار میدهند. میثم رادپور با اشاره به افزایش قیمت ارز در ماههای پایانی سال، ادامه داد: دولت برای جبران کسری بودجه خود چارهای جز استقراض از کشورهای دیگر و افزایش نرخ ارز ندارد.
هادی قوامی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم در اینباره توضیح میدهد: نرخ محاسباتی ارز در بودجه سال ۹۶، ۳هزار و ۳۰۰ تومان بود، اما اکنون نرخ مبادلهای ۳هزار و ۸۰۰ تومان است، بنابراین حداقل ۱۰هزارمیلیارد تومان از مابهالتفاوت نرخ ارز تا پایانسال عاید دولت میشود که به نوعی بخشی از کسری بودجه را جبران میکند.
اما دلایل گرانی ارز به همین موارد ختم نمیشود. اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده از ابتدای سال ٢٠١٨ در دوبی حالا تأمین ارز برای صرافیهای ایران را مختل کرده و معاملات چمدانی بار دیگر از سر گرفته شده است. عامل دیگری که به این موضوع دامن زده، وضع تجارت خارجی است که طی ۹ ماه گذشته منفی بوده است. این بدین معنا خواهد بود که خروج ارز و تقاضا برای ارز وارداتی بیشتر از ارز صادراتی بوده، بنابراین به عدم تعادل در بازار دامن میزند.
سیف حرف زد دلار ٢٠٠ تومان گرانتر شد
همین چند روز پیش بود که ولیالله سیف، رئیسکل بانک مرکزی در تلگرام خود افزایش قیمت ارز در ماههای پایانیسال را امری طبیعی اعلام کرد و از کاهش آن ظرف دو ماه آینده خبر داد. درحالی انتظار میرفت که گفتههای متولی نظام پولی و مالی کشور به آرامش بازار ارز کمک کند، اما فعالان بازار از تأثیر معکوس این گفتهها بر قیمتها میگویند. کلاهی یکی از فعالان بازار در اینباره گفت: بانک مرکزی اگر توانایی کنترل قیمتها را داشت خود وارد عمل میشد، اما وقتی اقداماتشان تنها به صحبت کردن ختم میشود، یعنی اینکه دولت توانایی کنترل بازار را ندارد. به گفته او، بعد از وعده و وعیدهای سیف، دلار ٢٠٠تومان گرانتر شد. کلاهی میگوید: تعداد زیادی از شهروندان ایرانی با تبدیل تومان به ارز (عمدتا دلار و یورو) و طلا به دنبال حفظ ارزش دارایی خود هستند.
قوانین بازار ارز ضمانت اجرایی ندارد
اما درحالیکه دولت اعلام میکند كه به دنبال ساماندهی بازار ارز است، برخی کارشناسان به ضعف قوانین موجود در این رابطه اشاره کرده و معتقدند با بخشنامه و صرفا دستورهای کاغذی نمیتوان بازار ارز را ساماندهی کرد. در همین رابطه میثم رادپور، کارشناس بازار ارز به «شهروند» میگوید: در بازارهای غیرمتشکل پولی، قوانینی که محدودیتهایی ایجاد میکند، ضمانت اجرایی ندارد و فقط این قوانین محدودکننده سیگنالهای منفی را به بازار ارز میفرستد. او در ادامه میافزاید: بسیاری از معاملات بازار ارز، خارج از صرافیها انجام میشود و اصلا بانک مرکزی از این معاملات خبر ندارد و بنابراین وضع قوانین محدودکننده در چنین بازاری، ضمانت اجرایی ندارد اما اتفاق بدی که به دنبال آن میافتد، این است که فعالیتهای زیرزمینی بیشتر میشود.
حالوروز صرافیهای کشور
صرافیها معاملات را متوقف کرده و تنها جوابی که شاید تنها با بداخلاقی به مشتریان میدهند آن است که اینجا در چهارراه استانبول تنها، دلالی جواب میدهد؛ دلالانی که به هر طریقی سکان بازار ارز را به دست گرفتهاند و در غفلت نبود نظارتها و برخوردهای جدی با چنین حرکاتی تلاش دارند تا قیمت را به نفع خود بالا و پایین کنند. بسیاری از صرافان حتی به خود زحمت ندادهاند تا به صورت شفاهی جواب سوالات مشتریان را بدهند و در برگههای A۴ و بدون کادربندی، خطاب به مشتریان نوشتهاند: «در این مغازه خرید و فروش ارز انجام نمیشود، لطفا سوال نفرمایید.» البته این رفتار آنها به بازار سکه هم سرایت کرده و این بار البته با احترام بیشتری به مشتری و در یک برگه کادربندی شده اعلام گردیده که «خرید و فروش انواع سکههای بانکی به قیمت کف بازار انجام میشود و به علت نوسانات شدید بازار، نرخ سکه را از داخل مغازه سوال بفرمایید».این حال و روز دیروز بازار ارز است. صرافها و فعالان بازار البته کماکان میگویند: بانک مرکزی اقدام خاصی برای کاهش تلاطم بازار انجام نداده است، اما از ساعتی قبل با ورود فروشنده به بازار قیمتها وارد سیر نزولی شده است. فعالان بازار ارز از ورود دلارهای خانگی به این بازار خبر داده و میگویند: بهجای اینکه بانک مرکزی عرضه خود را افزایش دهد، مردم وارد بازار و با فروش دلارهای خود باعث کاهش قیمت شدهاند. هرچند در گیرودار گرانی دلار و ثبت رکوردهای بالا دیروز، دادستان تهران از دستگیری تعدادی از فروشندگان غیرمجاز ارز خبر داد. در سالهای قبل نیز همزمان با افزایش نجومی قیمت دلار در خیابان فردوسی، نیروی انتظامی وارد شده و تعدادی از دلالها را دستگیر کرده بود.با این حال اما صرافها و فعالان بازار ارز معتقدند دیروز روز مهمی برای دلار بود و باید دید که قیمتها باز هم صعود میکند یا با ورود بانک مرکزی به بازار و عرضه گسترده سیر نزولی قیمتها آغاز میشود.برخی صرافها و فعالان بازار ارز معتقدند، در شرایط حساس همیشه بانک مرکزی با ورود و تزریق ارز مانع ثبت رکوردهای بالا میشده ولی اینبار بانک مرکزی خود را کنار کشیده و باعث افزایش قیمت شده است.صرافها میگویند: رئیسکل بانک مرکزی وعده داده بود که قیمت دلار از بهمن و اسفند ارزان میشود به همین خاطر دیروز که اول بهمن بود، مشخص میشود که حرف رئیسکل به عمل تبدیل میشود یا نه!
یکی از فعالان بازار ارز به صحبتهای هفتههای قبل نوبخت مبنی بر خاطر مکدر رئیسجمهوری اشاره میکند و میگوید: «جناب رئیسجمهوری که با دلار ٤٢٠٠ مکدر شده بود؛ آیا میداند که دلار رکورد ٤٦٠٠ تومان را هم زد؛ آقای روحانی هماکنون در چه حالی به سر میبرند؟»
این صراف با تأکید براینکه رئیسجمهوری و بانک مرکزی اگر بخواهند به راحتی قیمت را میشکنند، به افزایش قیمت یورو اشاره کرد و گفت: قیمت یورو در روز اول دیماه ٥٠٠٠ بود و امروز پس از گذشت تنها ٣٠ روز تا نزدیکی مرز ٥٧٠٠ رسید یعنی ١٤درصد سود در یکماه، تقریبا دو سوم سود یکساله بانکی!او ادامه داد: بهطورحتم سیاستهای بانک مرکزی باعث شده تا این سوداگریها در بازار باشد و سودش به جیب دلالها و سرمایهدارها برود!
نظر شما چیست؟
لیست نظرات
نظری ثبت نشده است