دندان عقل نهفته چیست؟ | با دندان عقل چه کنیم؟

گاهی وقتی دندانپزشک عکس بزرگ دندان شما را نگاه می‌‌کند، به شما می‌‌گوید که دندان عقل نهفته دارید و یا یک دندان نیش در سقف دهان شما نهفته است.در این شرایط می‌‌دانید که باید با این دندان نهفته چه کنید؟آیا هر دندان نهفته‌ای را باید از دهان خارج کرد و دور انداخت؟ دکتر پریسا حافظی، جراح و دندانپزشک در گفتگویی در این باره ما را راهنمایی می‌کند.
وی در ابتدا گفت : دندان عقل نهفته به مدل رویشی دندان عقل می‌گویند.به طور کلی آخرین دندان در هر دو طرف فک، انتهای فک، دندان عقل است که "دندان هشت" هم به آن گفته می‌شود به طوری که اگر از وسط صورت در نظر بگیریم، دندان‌ها قرینه هستند، از هر دو طرف وقتی شمرده می‌شوند از یک تا هشت دندان آخری دندان هشت، دندان عقل می‌باشد.
دکتر حافظی ادامه داد : دندان نهفته به دو صورت است نیمه نهفته و نهفته. دندان عقل یا به طور کامل رویش پیدا کرده مانند دندان طبیعی منتها تاج آن بیرون لثه است و ریشه‌ها داخل لثه و استخوان فک قرار گرفته است. به طور کلی چه عقل و چه غیر عقل "نیمه نهفته" به دندان‌هایی گفته می‌شود که قسمتی از تاج از لثه و استخوان‌ها بیرون است ولی بقیه کامل خارج نشده به صورتی که تاج دندان زیر لثه و یا استخوان باقی مانده است.
این جراح و دندانپزشک با بیان این نکته که "دندان عقل نهفته به دندان عقلی گفته می‌شود که کاملا زیر لثه است و اصلا از بیرون دیده نمی‌شود و تشخیص آن فقط به صورت رادیوگرافی است"، اظهار کرد : دندان‌های نهفته و نیمه نهفته دو مدل دارند که عبارتند از نهفته در نسج نرم و نهفته در نسج سخت. نهفته در نسج نرم، یعنی نهفته در زیر لثه است ولی قسمتی از آن از استخوان خارج می‌باشد یعنی زیر آن استخوان قرار دارد و روی آن لثه است. دندان نهفته در نسخ سخت به دندان‌هایی گفته می‌شود که کاملا زیر استخوان نهفته هستند و سطح رویی آنها را هم استخوان پوشانده و دندان‌هایی‌اند که خارج کردن آن‌ها بسیار مشکل است و تا زمانی که برای بیمار مشکل ایجاد نکرده‌اند توصیه می‌شود که خارج نشوند به این دلیل که جراحی مشکلی را در پی دارند و غیر از اینکه ممکن است بیمار بعدا اذیت شود در هنگام جراحی امکان اینکه به فک وعصب فک و... آسیب برسد زیاد است.
www.aftabir.com
وی خاطرنشان کرد : معمولا دندان عقل نهفته علامت خاصی ندارد مگر اینکه بیمار درچک‌آپ‌های مختلف متوجه شود که دندان عقل نهفته دارد، به این علت که هیچ قسمتی از آن خارج نیست و با چشم مشاهده نمی‌شود و فقط با رادیوگرافی قابل دیدن است، ولی دندان عقل نیمه‌ نهفته به خاطر اینکه قسمتی از آن از لثه خارج است، بدون رادیوگرافی قابل تشخیص هستند. دندان عقل نهفته و نیمه نهفته امکان دارد که مانند دندان‌های دیگر کاملا ایستاده نباشند و امکان دارد مایل باشند، یا به صورت افقی در درون فک قرار گیرند و دندان‌های افقی جزو مشکل ترین دندان‌های عقل، برای جراحی است.
دکتر حافظی در پاسخ به این پرسش که معایب دندان عقل چیست، بیان کرد : معایب دندان عقل این است که به خاطراینکه در انتهای فک قرار گرفته معمولا بیمار نمی‌تواند خوب آن را تمیز کند و به سرعت پوسیده می‌شود و بیمار به این علت که در انتها قرار دارد و نمی‌تواند آن را مشاهده کند ممکن است وقتی که بسیار خراب و دچار مشکل شد، متوجه شود که دندان عقل خراب است و شکل آن نیز از نظر آناتومیک و ریخت‌ شناختی به صافی و استحکام دندان‌های طبیعی دیگر نیست و معمولا شکل آنها ممکن است کج و نامرتب و به سمت‌های مختلف متمایل باشد و یا شیارهایش خیلی عمیق و مستعد پوسیدگی باشد که بیمار به هیچ وجه نتواند آن را تمیز کند.
این جراح و دندانپزشک افزود : در صورتی که دندان عقل نیمه نهفته مشکل کجی و پوسیدگی برایش ایجاد شود ممکن است بر اثر پوسیدگی دچار التهاب عصب دندان شود و دندان‌درد بگیرد که اصطلاحا به آن پری‌کرونیت می‌گوییم و التهاب لثه دور دندان نیز در دندان عقل بسیار شایع است که این عفونت لثه دور دندان عقل در مواقعی آنقدر می‌تواند شدید باشد که عضلات جونده بیمار دچار گرفتگی می‌شود و بیمار حتی نمی‌تواند دهانش را باز کند که در این صورت بیمار باید با تجویز پزشک آنتی بیوتیک (چرک‌ خشک‌ کن) مصرف کند و بعد از اینکه عفونت از بین رفت و توانست دهانش را باز کند دندان عقل با جراحی خارج شود.
وی در پاسخ به این پرسش که برای جلوگیری از ایجاد مشکل برای دندان عقل چکار باید کرد، خاطرنشان کرد : بهترین کار مراجعات دوره ای است و حداقل باید سالی یکبار این کار انجام شود تا در صورتی که اگر دندان عقل در آینده فرد را دچار مشکل کند، دندان عقل با تجویز دندانپزشک خارج شود، چون اگر دندان عقل در سنین پایین خارج شود،چه به روش کشیدن و یا جراحی دردسرهای کمتری دارد. زیرا در سنین پایین هم قدرت ترمیم بدن بهتر است و هم فرد به بیماری‌های دیگر مانند دیابت، فشارخون و سایر مشکلات مبتلا نیست.
دکتر حافظی اظهار کرد : دندان عقلی که نهفته است اگر تا سن 25تا 26 سالگی رویش پیدا نکند معمولا امکان رویش آن کم است و درصورتی که شرایط آن نامساعد باشد باید با توصیه دندانپزشک خارج می‌شود.
www.aftabir.com
این جراح و دندانپزشک افزود: علل ایجادکننده دندان عقل بدین خاطر دچار مشکل می‌شود که آخرین دندانی است که در فک رویش پیدا می‌کند و، فضا برای رویش دندان عقل کم است و در نتیجه دندان عقل نهفته باقی می‌ماند و راه خاصی برای جلوگیری از این موضوع وجود ندارد و تنها راه برای از بین بردن مشکل، جراحی دندان عقل نهفته است، که آن هم در صورتی که دندان عقل کاملا نهفته و در نسج سخت باشد و برای بیمار مشکلی ایجاد نکند این کار را انجام نمی‌دهیم.
وی در پایان گفت : دندان عقل راه درمانی جز جراحی ندارد و راه پیشگیری هم همین طور به این دلیل که به طور ژنتیکی در فک همه افراد جوانه دندان عقل تشکیل می‌شود و درصورتی که نسبت اندازه سایز دندان‌ها به فک متناسب نباشد می‌تواند نهفته باقی بماند و یا مسیر رشدش به حالت ایستاده نباشد و به طرفین و یا افقی باشد. دندان عقل در مواقعی که مسیر رویش صحیحی نداشته باشد داخل استخوان گیر کرده و نمی‌تواند خارج شود.