هنرمندی که مشکلات درونی‌اش را عریان و بی‌پروا به نمایش می‌گذارد

به گزارش خبرنگار ایلنا، نمایشگاه نقاشی‌های فرشید ملکی در گالری هور از ۵ آبانماه دایر است. در این نمایشگاه، ۱۶ تابلوی اکرلیک، ۱۳ تابلوی طراحی و بیش از ۴۰ طراحی روی کاغذ از این هنرمند ارائه شده است. قیمت آثار بین ۱۸ تا ۲۴ میلیون تومان است. کارها عموماً مربوط به سال‌های اخیر است و چندتایی هم به ماه‌های اخیر برمی‌گردد. این نمایشگاه که دیروز افتتاح شد تا ۲۶ آبانماه ادامه دارد.

فرشید ملکی، استیتمنت نمایشگاهش را از قطعه‌ای نوشته‌ی سرژ پلاگنول؛ نقاش، حکاک و لیتوگراف فرانسوی انتخاب کرده است. در استیتمنت آمده است:

«نقاشی کردن عهده‌دار شدن عمق و ژرفاست. ژرفای تاریخ خود، تاریخ نقاشی و تاریخ انسانیت، بدن خود، دانسته‌های خود و لذت خود است. در نقاشی تجمعی افسانه‌ای از زمانه‌های مختلف وجود دارد؛ حافظه، لحظه‌ها و جستجوی زمان حال.»

× × ×

حسینعلی ذابحی و صادق رضوان‌زاده؛ از نقاشان و مدرسین دانشگاه، در گفتگو با ایلنا درباره‌ی آثار فرشید ملکی گفتند.

حسینعلی ذابحی درباره این هنرمند و آثارش عنوان کرد: فرشید ملکی آدمی است که حاشیه ندارد. او آن‌قدر که با دلش کار می‌کند با سرش کار نمی‌کند. درواقع آثارش کاملاً درونی است. او اصلاً به تفکر کاری ندارد و تنها با درونش است که کار می‌کند. تفکر در نقاشی، بازدارنده است؛ در حالی که این تخیل است که در نقاشی کارساز می‌شود. ملکی هر آنچه دلش بخواهد، انجام می‌دهد. زیاد هم اهمیت نمی‌دهد که مردم درباره‌اش چه می‌گویند و چگونه قضاوت می‌کنند. او درواقع با کارهایش زندگی می‌کند.

این نقاش افزود: این نمایشگاه اگر برای مثال، در فرانسه برگزار شده بود، به‌نظرم ارتباط بیشتری هم با کارهایش برقرار می‌کردند. کارهای ملکی نقاشی ناب است. این ناب بودن، بدون اینکه تفکر یا تعقلی از سوی نقاش صورت گرفته باشد، رخ می‌دهد. شاید هنوز در ایران، کارهای او برای مردم کمی ناشناخته به نظر برسد. برای درک این نوع کار، باید یک مقدار زمان بگذرد تا سطح آگاهی، بینش و نگاه‌ِ تجسمی‌ مردم بالا برود تا به کارهای این هنرمند نزدیک شوند.

رضوان صادق‌زاده؛ مسائل و مشکلات درونی و روحی هنرمند را در کارهایش دخیل دانست، و گفت: فرشید ملکی، اگر نگویم که یکی از نقاش‌ترین هنرمندان ایران است، قطعاً یکی از نقاش‌ترین‌هاست. او جزو استثنائات نقاشی ایران است که بیش از هر نقاش دیگری با ناخودآگاهش کار می‌کند. او مشکلات درونی‌ای را که مدام در حال دست و پنجه نرم کردن با آن‌هاست، به صورت خیلی بی‌پروا و بدون پرده‌ای بیان می‌کند. من هیچ نقاش دیگری را ندیده‌ام که به این شکل، عریان خودش را در اختیار مخاطبانش بگذارد.

او ادامه داد: تا آنجا که من ملکی را می‌شناسم، او چنین ذهنیتی دارد که انگار مدام عده‌ای توطئه‌ای بر علیه‌اش چیده‌اند. با نگاه به کارهای ملکی، کاراکترهایی را می‌بینیم که انگار یک نفر از پشت در حال گرفتن و خفه‌کردنِ فردی دیگر است. درواقع، روابط نه چندان دوست‌داشتنی افراد در کارهایش دیده می‌شود.

او درباره‌ی وجه خام‌دستانه در کارهای ملکی گفت: ملکی طراح و نقاش قابلی است. ولی یک جور، خام‌دستی خیلی دوست‌داشتنی و خوبی در کارش هست که از خصوصیات و لطف کارش به حساب می‌آید. او کارهای کاملاً طبیعت‌گرایانه‌ای دارد که کارهای قوی و خوبی از نظر ساختار، رنگ و فهم تصویر به حساب می‌آیند.

صادق‌زاده با یک توصیف کلی، دوره‌های گوناگون و متنوع سال‌های هنری این هنرمند را توضیح داد و گفت: شاید در سه چهار تا نمایشگاه اخیرش است که عمدتاً یک نوع پیکره‌ با ترکیب‌بندی‌های نسبتاً متفاوتی در کارهایش در حال تکرار شدن است، ولی وقتی که به کل کارنامه‌ی حرفه‌ای او نگاه شود، متوجه می‌شویم که او از نقاشانی است که نمایشگاه به نمایشگاه، کارهایش تفاوت می‌کند؛ برعکسِ خیلی از نقاشان، از جمله خود من که عموماً کارهای‌مان در نمایشگاه‌های مختلف یک‌جور است. همه‌ی کارهای اخیر این هنرمند، به آن ذهنیتش از آدم‌ها برمی‌گردد که انگار توطئه‌ای در کار است، و شاید از طرفی، جدایی‌اش از همسرش نیز در کارهایش بی‌تأثیر نبوده است.

 یعقوب امدادیان؛ فرشید ملکی؛ حسینعلی ذابحی

در شب افتتاحیه نمایشگاه