ناگفته‌های عمیق‌ترین چاه درفلک الافلاک؛رازسفال‌های تاریخی برملاشد

عطا حسن پور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در سخنانی با اشاره به انجام اقدامات باستان شناسی در چاه قلعه فلک الافلاک لرستان اظهار داشت: میراث فرهنگی لرستان در دهه ۶۰ به موضوع بررسی این چاه ورود پیدا کرد و با یک چاه اسراسر آمیز که بن بست و پوشیده بود برخورد کرد.

کشف انبوهی از اسلحه از چاه فلک الافلاک

وی با بیان اینکه در آن زمان یکی از همکاران میراث فرهنگی برای بررسی این چاه ورود پیدا کرد گفت: در بررسی های به عمل آمده از این چاه، این پژوهشگر با انبوهی از چوب و آهن در این چاه برخورد کرد.

این پژوهشگر باستان شناسی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه همه چوب ها و آهن های موجود در این چاه بیرون آورده شد گفت: عمق این چاه حدود ۴۰ متر بوده که پر از آهن و چوب بوده است.

با کوهی از اسلحه باستان شناسان مواجه شدندحسن پور با بیان اینکه با بررسی های صورت گرفته بر روی این چوب ها و آهن ها مشخص شد که همه آنها سلاح بوده که در هنگام خلع سلاح لرستان از سوی «سپه بد رزم آرا،» «خزایی» و .. از مردم عشایر گرفته شده اند.

وی با بیان اینکه در آن زمان روی قسمت آبی چاه را می پوشانند و سلاح ها را در آن می اندازند تا با آب ارتباطی نداشته باشد تصریح کرد: در این چاه انواع اسلحه بیرون آورده می شود و با کوهی از اسلحه باستان شناسان مواجه می شوند.

کشف «دست کندهای» قرینه در چاه

مدیر امور گردشگری شرکت آب منطقه ای لرستان با بیان اینکه اسلحه های کشف شده یا زنگ زده بوده اند و یا اینکه چوب آنها خورده شده است گفت: در این چاه انواع اسلحه شامل برنو، سه تیر، ساچمه ای و ... پیدا می شود.

حسن پور با بیان اینکه تا قبل از دهه ۷۰ آب شرب قلعه از طریق این چاه تامین می شده است ادامه داد: اما در دهه ۸۰ این چاه دوباره به دلیل اینکه امکان غیر بهداشتی بودن آن وجود داشته مسدود می شود و آب قلعه فلک الافلاک از طریق باغ گلستان تامین می شده است.

وی با بیان اینکه این چاه تا اواخر دهه ۸۰ مسدود بود که باز هم برای انجام کارهای نورپردازی و ایجاد نورافکن ها باز می شود گفت: اخیرا تجهیزات نورپردازی این چاه با مشکل مواجه می شود که برای اصلاح آن یک گروه متشکل از یک معمار، یک زمین شناس، یک کارشناس هیدرولوژی و یک باستان شناس وارد عمل می شوند.

مدیر گنجینه آب لرستان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه این تیم چاه را به لحاظ آب شناسی و وضعیت معماری مورد بررسی قرار می دهد گفت: تیم باستان شناسی برای اولین متوجه می شوند که این چاه دارای حفره ها و «دست کندهای» به صورت قرینه در روبروی یکدیگر برای بالا رفتن از چاه و همچنین ایجاد دربست است.

کشف عمیق ترین چاه در فلک الافلاک

حسن پور با اشاره به انجام آزمایش های صورت گرفته بر روی آب این چاه نیز گفت: با انجام این آزمایش ها مشخص شد که هنوز آب این چاه قابل شرب است و از همان سفره های آب زیرزمینی باغ گلستان تامین می شود.

وی با اشاره به وجود ۱۵۰ حفره و «دست کند» در روبروی همدیگر و به صورت قرینه در این چاه عنوان کرد: عمق این چاه حدود ۴۰ متر بوده و این در حالیست که تا کنون هیچ چاهی در کشور با این اندازه عمق در قلعه های تاریخی کشف نشده است.

زیبایی و معماری شگفت‌انگیز قلعه فلک الافلاک موجب شده که این قلعه تاریخی و باستانی لرستان از سوی بسیاری از کارشناسان به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا لقب گیرد.

این قلعه به لحاظ موقعیت استراتژیک خود در قرن چهارم هجری قمری به‌عنوان مقر حکومت آل حسنویه و گنجور در زمان آل‌بویه درآمد و از قرن ششم هجری پس از ساخته‌شدن شهر جدید خرم‌آباد این قلعه نیز بنام خرم‌آباد معروف شد و احتمالاً نام فلک الافلاک در دوره قاجار به آن اطلاق شده است.

این بنای کم‌نظیر مربوط به دوره ساسانی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.