باید نسبت به مسئله برق حساسیت ایجاد کنیم / گفتمان برق برداشت‌های عوامانه نیست

به گزارش خبرنگار ایلنا، هادی خانیکی در نشست تعریف و توسعه گفتمان صنعت برق که از سوی انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: وقتی مساله آب به صورت جدی مطرح شد و کمیابی این منبع حیاتی برای کشور حس شد، رویکردهای متفاوتی در آن باره مطرح شد.

وی افزود:اولین رویکرد نقد سیاست‌های گذشته مانند سدسازی بود. در آن رویکرد بررسی شد که سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه آب مقصران کم آبی بودند یا خیر؟ براین اساس، بررسی شد که مساله کمبود آب، مساله ای فنی است یا اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، ابهامهایی وجود داشت و در نهایت معلوم شد همه در این باره مقصر هستند؛ از دولت، سیاستگذاران تا نخبگان و عامه مردم. از طرفی مشخصه این مساله جهانی است که دامنه اش به ایران هم کشیده شده است.

رییس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات ادامه داد: آنچه ما حس کردیم این بود که فهم مشترکی درباره آب شکل گرفت و انجمن 15 نشست در این باره با همکاری دیگر نهادها برگزار کرد و یک چرخش موضوعی از حوزه های فنی مهندسی به علوم اجتماعی شکل گرفت به طوری که از ابهام های اولیه کاسته شده است و رساله ها و پایان نامه هایی در این باره نوشته شد.

خانیکی با بیان اینکه ما به فکر این افتادیم تا وقتی موضوع برق مانند آب حاد نشده، این مساله را عمومی کنیم زیرا مساله برق به اندازه آب جدی نیست، اظهار داشت: باید دید برای دوستان فنی مساله برق مانند آب مهم است یا نیست؟ آب به مساله فنی تبدیل شده که روشنفکران و صاحبنظران و نخبگان درخصوص به مساله آب می پردازند و هویت یابی محلی براساس آب جدی شده است در حالی که موضوع ملی تری است.

وی با بیان اینکه اگر خطر کمبود برق جدی شود شاید این مساله هم مانند آب جدی می شود، تصریح کرد: در بررسی های مربوط به احساس خطر درباره ابر روندها، مسایل زیست محیطی و آب به عنوان مساله مطرح شده‌اند. سوال ما این است که آیا مساله برق نیز به موضوع مهم جامعه تبدیل می‌شود یا خیر؟

خانیکی گفت: سوال ما این است فقط ذینفعان مساله برق می‌پردازند یا دیگران هم هستند؟ شاید این مساله برای یک جامعه شناس، کنشگر مدنی و روشنفکر حس نشده باشد ولی حس می‌کنیم این موضوع باید عمومی شود چراکه از این دست مسایل، تک بعدی به آنها نگاه شده و کمتر با نگاه توسعه پایدار مورد نگریستن قرار گرفته شده است.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه باید بتوانیم نوعی حساسیت و برجسته سازی نسبت به مساله برق ایجاد کنیم، خاطرنشان کرد: دعوت ما این است که افراد به چه مساله فکر کند، اینکه آنها چگونه فکر کنند را خودشان باید انتخاب کنند. هدف ما این است که بگوییم این مساله مهم است و از مسایل مهم ما و جهان پیش رو است.

خانیکی اضافه کرد: در سخن ما، مساله چگونگی مدیریت انرژی در کشور مطرح شود که این مدیریت می‌تواند متمرکز باشد یا پخش شدن آن صحیحتر است؟ باید برق را به عنوان متن برای توسعه پایدار دید.

وی با بیان اینکه توسعه پایدار از سوی دولتها بخصوص دولت‌های رانتیر مورد غفلت قرار گرفته، ابراز داشت: در چنین شرایطی که مردم نیز احساس اهمیت نمی‌کنند نهادهای مدنی و رسانه ها مسوولیت دارند تا اقشار کمتر حساس را حساس کنند. گفتمان برق برداشت‌های عوامانه نیست و منظور فهماندن منظور هیاتهای حاکمه و دستگاه ها به مردم نیست. متاسفانه بسیاری از مفاهیم ارتباطی دچار این مساله و برداشت‌های عوامانه شده‌اند. تبدیل شدن برق به عنوان گفتمان یعنی وادار کردن گفتگو درباره برق درخصوص تولید، توزیع و مصرف آن.

رییس انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با اشاره به مسایل مربوط به تولید برق بیان کرد: متاسفانه در مساله تولید برق با مابه ازای اقتصادی آن فهمیده می‌شود. وقتی می گوئیم برق مساله است ارزانی یا گرانی آن مطرح می‌شود در حالی کمتر به اداراکات و مطالبات اجتماعی توحه می‌شود. متاسفانه در رسانه ها کمتر به هزینه های اجتماعی تولید برق مطرح می‌شود.

خانیکی تاکید کرد:در موضوع توزیع برق، می‌توان به بی توجهی به خطوط فشار قوی، خطر محیط زیستی، خطر سلامتی، و برق دزدی و... پرداخت و در فرایند مصرف برق می‌توان به این مساله پرداخت که با چه نگرشی برق را مصرف می‌کنیم.

وی یادآور شد: باید به این مهم و دریافت رسید که وقتی آب نباشد جامعه چطور می شود یا برق نباشد وضعیت واحدهای اجتماعی به چه شکل در می آید.