دستاوردهای ۳ وزارتخانه سیاسی‌دولت/وزیری که ترس ندارد

کیاوش حافظی:  چهار سال زمان کمی نیست. از همین حالا وقتی حساب می کنیم دولت روحانی چهار سال فرصت اجرای برنامه‌هایش را دارد، این مدت خود را بلند نشان می دهد اما نه برای یک دولت که با لیست بلند بالایی از اهداف و برنامه ها روبروست. آخر هر چهار سال هم فرصت مناسبی است که نگاهی به خروجی عملکرد بعضی دستگاه ها و صاحب منصبان انداخت. 

وزارتخانه های کشور، اطلاعات و دفاع سه وزارتخانه ای هستند که کوچک ترین تغییر در سیاستگذاری هرکدام از آنها امنیت و سرنوشت 80 میلیون نفر را متاثر می کنند. هرچند در این میان بعد امنیتی بودن وزارت کشور پایین تر از وزارتخانه های دفاع و اطلاعات است، شاید از همین روست که وزارت کشور در بین این سه وزارتخانه بیشتر با حواشی سیاسی روبروست، آنقدر که حتی اجازه کوچک ترین حواس پرتی را به مرد شماره یک ساختمان بلند فاطمی ندهد.

 
وزیر صندوق های رای
در ابتدا اصلاح طلبان خیلی نمی توانستند باور کنند روحانی ساختمان فاطمی را به اصولگرایی به نام رحمانی فضلی سپرده است. اصلاح طلبان از همان دوم خرداد 76 دغدغه توسعه سیاسی و تحزب را داشتند و می پنداشتند رحمانی فضلی اصولگرا نمی تواند در این میدان خوش بدرخشد. حرکت رحمانی فضلی بر مدار اعتدال گرایی چه در انتخاب معاونین و استانداران و چه در موضع گیری های سیاسی اما از او یک چهره اصولگرای متفاوت را در بین اصلاح طلبان به نمایش گذاشت. وزیری که اهل تعامل و همراهی با همه جریانات سیاسی از چپ تا راست بود.

با ورود دولت روحانی به نیمه دوم عمر خود، بحث بر سر اینکه اینبار چه کسی قرار است سکان دار سیاسی ترین وزارت خانه دولت شود باز هم داغ شد و رحمانی فضلی در صدر گمانه زنی‌ها.

زمزمه های انتقادی اصلاح طلبان اینبار هم بلند شد اما نه به مانند قبل، حتی برخی اصلاح طلبان آنگونه موضع گیری کردند که گویی حضور رحمانی فضلی در ساختمان فاطمی برای 4 سال دیگر را امری غیرعادی نمی بینند.

در نگاه کارکردی این دسته از اصلاح طلبان، رحمانی فضلی روز به روز پخته تر شده و توانسته نمره قبولی کسب کند. آنچنان که علی شکوری راد، دبیر کل حزب اتحاد ملت در گفت و گویی راجع به رحمانی فضلی تاکید کرد که حزبش در همین دوره وزارت رحمانی فضلی مجوز فعالیت گرفته است. حمایت حزبی شکوری راد از وزیر کشور را باید در عملکرد وزارت کشور رحمانی فضلی در حوزه احزاب ارزیابی کرد.

چه آنکه در وزارت کشور دولت روحانی نه تنها برخی احزاب جدید اصلاح طلب پا به میدان گذاشتند که حتی وزارتخانه رحمانی فضلی منجر به بازگشایی خانه احزاب نیز شد. خانه احزابی که در دولت محمود احمدی نژاد تعطیل شده بود و به تعبیر رحمانی فضلی حتی «وسایلش به انبار برده شده بود.»

غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران هم این انتظار را که روحانی کسانی مثل عبدالله نوری یا موسوی لاری را وزیر کشور کند واهی خوانده بود. به اعتقاد او وزارت کشور و شورای تامین استان ها توانستند در چهار سال گذشته شرایط امنی در کشور فراهم کنند.

در این میان گرچه ادامه نیافتن رای گیری در انتخابات 29 اردیبهشت، رحمانی فضلی را زیر تیغ برده بود اما رای بالای رحمانی فضلی برای ادامه کار در وزارت کشور حاکی از آن بود که نمایندگان از پاسخ های او قانع شده اند؛ پاسخ هایی که حاکی از تنگنای وزارت کشور در برابر قانون بوده است. مضاف بر این رحمانی فضلی می تواند به خود افتخار کند که در انتخابات 96 حتی یک صندوق رای باطل نشد و در روند این انتخابات دو قطبی تنش های بین گروه های سیاسی در پایین ترین حد ممکن قرار گرفته بود.

اصلاح طلبان گرچه در نهایت تن به این تصمیم روحانی دادند اما در عین حال برای رحمانی فضلی این پیام را هم فرستادند که بازماندگان دولت محمود احمدی نژاد در استانداری ها و فرمانداری ها را تغییر دهد تا نسیم اعتدال در مناطق به دور از پایتخت نیز احساس شود. البته آنگونه که وزارت کشور گفته قرار است به زودی تعدادی از استانداران و فرمانداران از نمایندگی دولت روحانی در مناطق خود خداحافظی کنند.

وزیری که ترس ندارد

کسانی که اهل تماشای فیلم سینمایی هستند تصورشان از یک مامور امنیتی چهره ای است که کمتر از خودش احساسات نشان می دهد. حالا وقتی به سیمای وزیر امنیتی ترین دستگاه دولت روحانی نگاه می کنیم تصور قبلی مان خدشه دار می شود. وزیری که لبخند می زند، از پیگیری هایش برای ادمین کانال های تلگرامی می گوید و در عین حال به مقوله امنیت هم توجه دارد.

از اقدامات وزارتخانه او در چهار سال دولت یازدهم می توان به انهدام 120 گروه تروریستی و کشف سه تن مواد منفجره و هزار بمب کنار جاده اشاره کرد.

حسن روحانی که اخیرا برای دفاع از وزرای پیشنهادی اش در صحن مجلس حاضر شده بود، در وصف روحیات محمود علوی گفت«اصرار کردم آقای علوی به وزارت اطلاعات بیاید به خاطر اینکه او جزو افرادی است که آزادی را پای درخت امنیت قربانی کند. من وزیر اطلاعاتی می خواهم که مردم از او نترسند. منتقد که نباید از وزیر اطلاعات بترسد.»

روحانی در همین سخنان در دفاع از مجلس شورای اسلامی اضافه کرده؛«وزارت اطلاعات در بخشی هایی خیلی موفق بود و در بخش هایی هم نیمه موفق بود. شرط ما با آقای علوی این بود که آن بخش های نیمه موفق تکمیل شود.» به اعتقاد روحانی، وزارت اطلاعات در بحث مبارزه با گروهکهای تروریستی خیلی خوب عمل کرد. رئیس جمهور می گوید « علوی در بخش ضدجاسوسی هم خوب عمل کرد. چون بعضی ها اگر یک نفر با یک خارجی صحبت کند می گویند جاسوس است. من چون در این زمینه معاونت ضدجاسوسی را می خواهم و از او اطلاعات می خواهم می دانم وزارت اطلاعات بسیار دقیق و حساب شده عمل کرده است. در جاهایی هم که دیگران کارهای غیرفنی عمل کرده اند همین معاونت با شجاعت ایستاده است.»

علی مطهری نایب رئیس مجلس هم که در جلسه بررسی صلاحیت علوی به عنوان نماینده مخالف او صحبت کرد، در واقع به مخالفت با او برنخاست. او می گفت مخالف ساختاری در حوزه اطلاعات کشور است؛ ساختاری که به بیان او باعث کاهش قدرت نظارت مجلس می شود.

گفتنی های یک وزارتخانه نظامی
وزارت دفاع هم از یک جهت به وزارت اطلاعات شبیه است. هردوی این وزارتخانه ها محرمانه های امنیتی زیاد دارند. از بارزترین ویژگی بخش دفاعی دولت این است که نه چهار سال پیش که حسین دهقان برای تصدی وزارت دفاع به مجلس معرفی شده بود و نه اخیرا که امیر حاتمی پا در میدان رای نمایندگان ملت قرار داد، هیچ نماینده ای به مخالفت با گزینه های دولت در این بخش برنخاست؛

از ویژگیهای دولت یازدهم توجه بیش از پیش به بنیه دفاعی کشور بود. به گونه ای که دولتمردان از افزایش بودجه دفاعی از بین 2 و نیم تا 4 برابر نسبت به دولت دهم روایت می کردند.

همچنین خوداتکایی در بخش اعظمی از صنایع دفاعی جزء دستاوردهای چهار سال ابتدایی دولت روحانی است. بنا به گفته دولتمردان در حوزه دفاعی میزان خوداتکایی کشور به 90 درصد رسیده است که ایران در حوزه هوا و فضا جزء دو یا سه کشوری است که این علم را دارد. به عنوان نمونه، «کرار» اولین تانک ساخت ایران با ویژگی های سیستم شلیک لیزری، پیگیری اهداف متحرک و ثابت در شب و روز، سیستم شلیک موشک با هدایت لیزر و توان عبور از موانع متعدد مثل گودال ها و آب در دولت روحانی رونمایی شد.

به گفته دهقان وزیر دفاع دولت یازدهم، این دستاورد دفاعی از صفر تا 100 در داخل کشور انجام شده است. او گفته: «اگر ویژگی‌های «کرار» از تانک T90 روسیه بهتر نباشد، کمتر هم نیست. این موشک قابلیت شلیک از روی جنگنده فانتوم F4 را پیدا کرده است.»

تست موشک عماد هم از دیگر خروجی های دولت یازدهم بود که بعضی طرف‌های برجام مدعی شدند موشک مغایر توافق بین المللی است. اما همانطور که دولت قبلا هم تاکید کرده بود برای دستاوردهای دفاعی‌ ایران از هیچ کشوری اجازه نمی گیرد. دهقان در این رابطه گفته بود: «تست موشک عماد به این دلیل انجام شده است که به دنیا بگوییم برنامه‌ های خود را به هیچ عنوان تعطیل نمی‌کنیم.»

از دیگر دستاوردهای دولت دهم در زمینه دفاعی همچنین می توان به اولین هواپیمای جت آموزشی بومی کشور، پهپاد تاکتیکی مهاجر 6، موشک کروز ضدکشتی نصیر، موشک هوا به هوای فکور، بهره‌برداری از سه طرح مهم راهبردي در سازمان جغرافيايی نيروهاي مسلح وابسته به وزارت دفاع شامل وبگاه و اولين ژئو پرتال مكاني كشور، طرح كاليبراسيون ارتفاع سنجی ماهواره ای و فاز اول شبكه ايستگاه های دائمی، تولید جنگنده صاعقه، ساخت سلاح‌های انفرادی کلاشنیکف ۱۳۳، سلاح تک‌تیرانداز ۷.۱۲ میلیمتری نصر، رادیونرم‌افزارمالتی‌باند حمایلی واسع ۱ و نصر ۲، سامانه شبیه‌ساز میدان مین، رادار آتش‌یاب نوید، رادار تصویربردار شاهد، رادار مراقبت ساحلی دریادار، سامانه فرودگاهی تکن موبایل، سامانه فرودگاهی ADSB، محصولات پدافندی و لیزری جدید، سامانه پیشرفته بازرسی کامیون و کانتینرو بالگرد ملی صبا ۲۴۸ اشاره کرد.

حال در آغازین روزهای عمر دولت دوازدهم، کارنامه سه وزارتخانه سیاسی روحانی پیش روی وزرای جدید است، دو وزیری که ابقا شده اند و یک وزیر جدید. باید دید در پایان چهارسال دوم کدام کارنامه درخشان تر خواهد بود.