500 میلیارد ریال برای مراقبت های بهداشتی در استان مرکزی رهاورد دولت یازدهم

به گزارش ایرنا، سیاست های ارتقای سلامت از راهبردهای محوری در دولت یازدهم بود که در آغاز برنامه انتظار این سطح از موفقیت و اقبال عمومی از آن نمی رفت اما دولت با جدیت، نظارت و برنامه توانست رهاورد ماندگاری را از آن رقم بزند.
یکی از جنبه های موثر برنامه تحول نظام سلامت توجه توامان آن به گام های سلامت در حوزه بهداشت در کنار اقدامات درمان محور بود و در این راستا 15 برنامه ملی تعریف شده با 10 طرح پشتیبان از سال 1393 در کشور کلید خورد.
حوزه درمان سالانه ارقام نجومی را از بودجه و منابع کشور می بلعد که این مهم نتیجه نامتعادل بودن کفه پیشگیری و راهبردهای بهداشتی نسبت به حوزه درمان است و دولت آگاهانه و بهنگام در راستای جبران این کاستی پای به میدان عمل گذاشت و با تخصیص بودجه مناسب، تقویت پایگاه های سلامت حاشیه شهرها و سایر راهبردهای پیشگیرانه، ضریب تضمین موفقیت برنامه ملی تحول سلامت را افزایش داد.
استان مرکزی در راستای راهبردهای تحول نظام سلامت همسو با سیاست های دولت اقدامات چندجانبه نگر را با بسته های خدمتی در حوزه بهداشت و درمان به صورت همزمان به پیش برده و این مهم امروز نیز با قوت دنبال می شود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اراک در این خصوص به ایرنا گفت: اگرچه در سال های اخیر برنامه تحول نظام سلامت موفق شده با استفاده از راهبرد مراقبت های بهداشتی اولیه به پیشرفت های چشمگیری در سطح کلی سلامت مردم و بالا بردن شاخص های مربوط به آن برسد، اما همچنان یکی از مهمترین دغدغه کارگزاران کشور برقراری عدالت در سلامت و دسترسی به خدمات سلامتی است.
دکتر حسن طاهر احمدی تصریح کرد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت در کشور با توجه به وظایف و ماموریت های کلی و اسناد بالا دستی به ویژه سند چشم انداز 20ساله، سیاست های ابلاغی سلامت توسط مقام معظم رهبری، مواد قانونی مرتبط با سلامت در برنامه پنجم توسعه و برنامه های دولت یازدهم، اجرای برنامه تحول سلامت را پس از یک مرحله مطالعاتی نیم سال، از اردیبهشت ماه سال 1393 آغاز کرد.
وی افزود: تحول در نظام سلامت با سه رویکرد حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدماتی سلامت و نیز ارتقای کیفیت خدمات اجرا می شود و در این سرفصل ها دولت توانسته کارنامه مثبت و درخشانی ارایه دهد.
طاهر احمدی بیان کرد: بیشترین جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اراک(در حدود 100 هزار نفر زن و مرد) در بازه سنی 30 تا 35 سال است که با برنامه تحول نظام سلامت در حوزه بهداشتی اهدافی همچون افزایش سطح سلامت جامعه هدف، افزایش عادلانه سطح دسترسی به خدمات سلامت، افزایش کیفیت ارائه خدمات، افزایش رضایتمندی و افزایش کارایی و حرکت به سمت مدیریت منابع برای این قشر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک عنوان کرد: مرکز بهداشت استان مرکزی به منظور تحقق اهداف مندرج در برنامه تحول نظام سلامت خدمات مورد نیاز را در قالب 15 برنامه ابلاغی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام داده است که مهمترین آن 2 برنامه اساسی ارتقای راهبردهای ارائه خدمات و مراقبت های اولیه بهداشتی به روستائیان و شهرهای زیر 20 هزار نفر و تامین مراقبت های اولیه سلامت در حاشیه شهرها و سکونتگاه های غیر رسمی و شهرهای 20 تا 50 هزار نفر است.
دکتر جواد نظری اظهار کرد: معکوس شدن درصد جمعیت شهری و روستایی نسبت به سه دهه قبل، توسعه نامتناسب شهرها به ویژه حاشیه آن ها و رشد سکونتگاه های غیررسمی، تغییر سیمای بیماری ها و مرگ های زودرس ناشی از بیماری های غیر واگیر، روند رو به رشد آسیب های اجتماعی به ویژه در کلانشهرها، بی عدالتی در دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت کشور، سهم پایین اعتبارات حوزه بهداشت از منابع عمومی کشور و تغییر تقاضای عمومی جامعه به علت افزایش آگاهی و تغییر نگرش و نیازهای جدید سلامت بخشی از چالش های اصلی حوزه بهداشت قبل از برنامه تحول نظام سلامت بود.
وی افزود: ابلاغ سیاست های کلی از سوی مقام معظم رهبری، حمایت دولت از سلامت مردم و اهتمام و توجه وزارت بهداشت به امر تکمیل نظام شبکه بهداشتی کشور، وجود برنامه تحول سلامت در حوزه بهداشتی، افزایش اعتبارات بخش بهداشت کشور، مشارکت خیران سلامت و مشارکت مردم در اجرای برنامه خودمراقبتی از جمله فرصت های اثر بخش در حوزه بهداشت است که به مدد تمرکز بر سیاست های تحول سلامت در سال های اخیر حاصل شده است.
نظری توضیح داد: باتوجه به چالش ها و فرصت های موجود اهداف راهبردی حوزه بهداشت تدوین شد و بر همین اساس توانمندسازی مردم و ارتقای سواد سلامت، افزایش پوشش و بهره مندی از خدمات مراقبت های اولیه، کاهش 25 درصدی مرگ های ناشی از سکته های قلبی و عروقی، سرطان و بیمای های تنفسی در جمعیت 30 تا 70 سال و ایجاد همکاری فرابخشی در کاهش عوامل خطر در راستای گام های بهداشتی تحول سلامت پی گرفته شد.
وی توضیح داد: کاهش 10 درصد نمک دریافتی، مصرف سیگار، فشارخون بالا و کم تحرکی، کاهش شیب تبدیل افراد اضافه وزن به افراد چاق و توقف رشد دیابت در استان، کاهش شیوع اختلالات شایع روانپزشکی(اختلال افسردگی و اضطراب)، کاهش شیوع مصرف مواد مخدر، الکل و ارتقای شاخص های سلامت اجتماعی، ارتقای کیفیت مراقبت بیماری های مزمن غیرواگیر، افزایش تعداد محیط های حامی سلامت، کاهش مرگ و میر گروه های هدف نوزادان، کودکان و مادران باردار و جمعیت 30 تا 70 سال، ارتقای برنامه مراقبت از سلامت مادران و کودکان و تثبیت تغییر ساختار ارائه خدمات مراقبت های اولیه در شهرها با اولویت حاشیه شهر و شهرهای کوچک با جمعیت کمتر از هزار نفر نیز طبق دستورالعمل اجرایی از سوی وزارت بهداشت در دستور کار قرار گرفت و کار در استان ها آغاز شد.
رئیس مرکز بهداشت استان مرکزی با اشاره به برنامه پزشک خانواده روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر بیان کرد: این برنامه از سال 1384 در استان مرکزی همزمان با کشور در کلیه نقاط روستایی و شهرهای هدف آغاز شد، اما با توجه به اینکه بعد از گذشت چندسال افزایش سرانه متناسب با سایر بخش های انجام نگرفت، برنامه کارایی خود را از دست داد و در سال 1393 با شروع برنامه تحول نظام سلامت و افزایش بیش از چهار برابری سرانه برنامه با قدرت بیشتری به ارائه خدمات پرداخت.
نظری گفت: جمعیت روستایی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی اراک به غیر از ساوه و زرندیه 267 هزار و 232 نفرو جمعیت شهرهای کمتر از 20 هزار نفر ساکن در 21 نقطه شهری 156 هزار و 666 نفر برآورد شده است که 285 هزار و 493 نفر معادل 67 درصد دارای دفترچه روستایی هستند.
رئیس مرکز بهداشت استان مرکزی افزود: با توجه به افزایش سرانه برنامه پزشک خانواده و افزایش حقوق و مزایای پزشکان، جذب پزشک در سال 93 و 94 افزایش یافت و اکنون هیچ کمبودی در رابطه با پزشک و ماما در مراکز روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر وجود نداردف به طوری که 104 پزشک موجود در زنجیره خدمات پزشک خانواده استان مرکزی در سال 93، به 117 پزشک و 92 ماما به 103ماما در این مراکز افزایش یافته است.
وی اظهار کرد: همسو با افزایش نیروی انسانی و متخصص در مراکز مجری برنامه پزشک خانواده تعمیر و تجهیز مراکز با اعتباری معادل 150 میلیارد ریال نیز در 2 سال اخیر انجام شده و با فعال سازی 49 آزمایشگاه، 34 مرکز نمونه گیری، فعال شدن 36 واحد ارائه خدمات بهداشت دهان و دندان در این مراکز و ساخت و تجهیز 9 خانه بهداشت و یک مرکز خدمات جامع سلامت افزایش و بهبود خدمات پاراکلینیک حاصل شده است.
نظری بیان کرد: در کنار اقدامات انجام شده در راستای برنامه پزشک خانواده برنامه ریزی برای ساخت 30 خانه بهداشت، 25 پانسیون پزشک و هشت مرکز خدمات جامع روستایی در سال 95 انجام گرفته که بخش اعظمی از این برنامه پیشرفت کرده است.
وی درخصوص اجرای این برنامه در شهرهای بالای بیش از 20 هزار نفر جمعیت خاطر نشان کرد: با توجه به رشد سریع شهرنشینی و مهاجرت روز افزون مردم از مناطق روستایی به شهرها به خصوص نواحی حاشیه ای، پیدایش پدیده حاشیه نشینی و نبود یکی سیستم کارآمد و پاسخگو در کلانشهرها خدمات در راستای این مهم در شمول گام بهداشتی تحول نظام سلامت قرار گرفت.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک افزود: در همین راستا معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک در سال 94 و 95 با راه اندازی و تبدیل مراکز و پایگاه های سلامت، کل جمعیت شهری و حاشیه نشین در اراک و سایر شهرها(محلات، دلیجان و شازند) را تحت پوشش برنامه قرار داد.
وی تصریح کرد: براساس این برنامه 762 هزار و 392 نفر متشکل از 94 هزار و 384 نفر در شهرهای 20 تا 50 هزار نفر، 494 هزار و 447 نفر در شهرهای بیش از 50 هزار نفر و 173 هزار و 561 نفر در مناطق حاشیه مشمول این برنامه شدند که ثبت اطلاعات 944 هزار و 875 نفر در سامانه یکپارچه بهداشت(سیب)، راه اندازی هشت مراکز خدمات جامعه سلامت در اراک و شهر محلات، راه اندازی 38 پایگاه سلامت که 10 پایگاه در مناطق حاشیه قرار دارد، تبدیل 18 مرکز بهداشتی درمانی به مراکز خدمات جامعه سلامت، تبدیل 32 پایگاه بهداشتی به پایگاه سلامت و بهبود استاندارد 13 مرکز خدمات جامعه سلامت و 40 پایگاه سلامت از جمله اقدامات صورت گرفته طی سال 93 تا 95 بوده است.
نظری گفت: در بازه زمانی اشاره شده،ر 500 میلیارد ریال در این راستای اجرای برنامه تامین مراقبت های بهداشتی در مناطق شهری و حاشیه نشین هزینه شد و 413 نفر در واحدهای جدید و تبدیلی این برنامه به خدمت گرفته شد، به طوری که 233 مراقب سلامت زنان متشکل از 108 ماما و 125 کارشناس بهداشت، هفت مراقب سلامت مردان، 32 کارشناس بهداشت محیط، 24 کارشناس بهداشت حرفه ای، 15 کارشناس تغذیه، 38 کارشناس بهداشت و سلامت روان، 13 پرستار، 12 پزشک و 11 کارشناس علوم آزمایشگاهی جذب برنامه شدند.
وی ادامه داد: علاوه بر توسعه ارائه خدمات، ایجاد طرح های بهداشتی نیز با آغاز برنامه ها در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر 456 واحد شامل خانه بهداشت، مرکز خدمات جامعه سلامت شهری و روستایی و پایگاه سلامت تحت پوشش معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک فعالیت دارند که 20 درصد خانه های بهداشت با قدمت بیش از 30 سال و 48 درصد مراکز خدمات جامع سلامت با قدمت بالای 30 سال و 37 درصد پایگاه های سلامت فاقد ساختمان دولتی هستند.
رئیس مرکز بهداشت استان مرکزی افزود: در راستای اجرای طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت و نیاز مبرم به بهبود استاندارد فضاهای فیزیکی یکی از 10 طرح پشتیان، احداث واحدهای بهداشتی بوده است که به این منظور تفاهم نامه ای سه جانبه مابین وزیر بهداشت، استاندار مرکزی و ریاست دانشگاه علوم پزشکی اراک منعقد شد و براساس آن تعداد 108 طرح که نوسازی 23 درصد از کل واحدها را به دنبال دارد، انجام می شود.
وی، اعتبار پیش بینی شده ای تفاهم نامه را 440 میلیارد ریال دانست و گفت: 50 درصد اعتبارات توسط وزارتخانه و نیم دیگر از محل اعتبارات استانی(35 درصد استانداری و 15 درصد دانشگاه علوم پزشکی) به منظور ساخت 30 خانه بهداشت، 25 پانسیون پزشک، 26 پایگاه سلامت، 3 ستاد شبکه، 15 مرکز شهری و هشت مرکز روستایی و یک آموزشگاه بهورزی در مساحتی به وسعت 28 هزار و 340 مترمربع تامین می شود.
وی عنوان کرد: تا به امروز علاوه بر کمک خیران و هزینه 140 میلیارد ریالی، 67 درصد پیشرفت فیزیکی این طرح ها حاصل شده است که به زودی بیش از 50 درصد طرح به زودی بهره برداری می شود.
نظری بیان کرد: قبل از اجرای برنامه تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت، شمار خانه های بهداشت استان مرکزی 280 باب بود که به دلیل تبدیل تعدادی از آن ها به پایگاه سلامت اکنون 278 خانه بهداشت در استان خدمات رسانی انجام می دهد.
وی اضافه کرد: در بحث تعمیر واحدهای فعال نیز 27 خانه بهداشت در سال 93 به 60 خانه در سال 95 افزایش یافته و 2 آزمایشگاه مراکز خدمات جامع سلامت روستایی به هفت آزمایشگاه رسیده است، 2 واحد دندانپزشکی به هشت واحد ارتقا یافت، 2 مرکز خدمات جامع سلامت شهری به 10 مرکز تعمیر شده افزایش یافت، شش مرکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی 12 مرکزشده است.
نظری عنوان کرد: آزمایشگاه خدمات جامع سلامت شهری و شهری روستایی نیز به هفت مورد رسیده است درصورتی که در سال 93 هیچ گونه تعمیری در بحث آزمایشگاهی صورت نگرفته بود و در شاخص مرمت شمار پایگاه های سلامت نیز 26 پایگاه تعمیر شده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک ادامه داد: در بحث تجهیز مراکز و واحدهای مجری برنامه، با 12 واحد تجهیز، شمار خانه های بهداشت تجهیز شده در مقایسه با سال 93 به 112 خانه رسیده است، چهار آزمایشگاه مراکز روستایی مورد تجهیز قرار گرفت، هفت واحد دندانپزشکی، 10 مرکز خدمات جامع سلامت شهری، هفت مرکز خدمات جامع سلامت روستایی، 33 پایگاه سلامت شهری و 2 مرکز مشاوره و مراقبت های بیماری های رفتاری نیز طی دو سال اخیر تجهیز شده است.
استان مرکزی با جمعیت بیش از یک میلیون و 99 هزار نفر در مرکز کشور واقع شده است که دارای دارای 20 بیمارستان فعال با یکهزار و 945 تخت مصوب و 750 تخت فعال در قالب 85 بخش درمانی است.
در راستای برنامه تحول نظام سلامت به ازای هر 800 تا هزارو 500 نفر یک خانه بهداشت، به ازای هر چهار تا پنج هزار نفر یک مرکز خدمات جامع سلامت روستایی و به ازای هر 25 تا 50 هزار نفر یک مرکز خدمات جامع سلامت شهری در نظر گرفته شده است.
در حال حاضر 25 مرکز خدمات جامع سلامت و 68 پایگاه سلامت در استان مرکزی فعال است که از بین 68 پایگاه سلامت 38 پایگاه در دولت یازدهم احداث و 30 مرکز نیز نوسازی و بهسازی شده است.
6992/6013/ خبرنگار: آذر اسفندیاری***انتشاردهنده:مژگان حیدری