مرگ نوعی تحول و تکامل است/ جایگاه ایمان مذهبی در هدایت انسان

به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر مشروح خطبه های این هفته نماز جمعه هامبورگ به امامت آیت الله رمضانی است که در ادامه می خوانید؛

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله ربّ العالمین و الحمد لله الذی لا مُضادّ له فی مُلکه و لا مُنازِعَ لَهُ فی أمره. الحمدالله الذی لا شریک لَهُ فی خلقه ولا شبیه لَهُ فی عَظَمَتِه (جزء من دعاء الإفتتاح) وصلّی الله علی سیدّنا ونبیّنا محمّد صلّی الله علیه وعلی آله الطاهرین واصحابه المنتجبین. 

عبادالله! أُوصیکم و نفسی بتقوی الله و اتّباع امره و نهیه. 

همانگونه که در مباحث پیشین این موضوع که «حیات دینی» همان «حیات ایمانی» است، مورد تبیین قرار گرفت، در این اختصار نیز تأکید می شود ایمانی که بزرگترین سرمایۀ انسان در تمام مراحل زندگی اش است، اگر ایشان به درستی از آن بهره مند شود بهترین تجارت  و سود را خواهد برد. چرا که قرآن کریم در این خصوص می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلی‏ تِجارَةٍ تُنْجیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلیمٍ‏ * تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده ‏اید! آیا شما را به تجارتی راهنمایی کنم که شما را از عذاب دردناک رهایی می ‏بخشد؟! * به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید؛ این برای شما (از هر چیز) بهتر است اگر بدانید!». انسان با دقت نمودن در این آیه این مهم را که ایمان پشتوانۀ اخلاق بوده، و در جهت نجات انسان از آلودگی های زندگی مؤثر واقع می شود، را به دست می آورد. چرا که برای سلامت جسم و جان، تعادل و هماهنگی میان فرد و جامعه، و تسلط و مدیریت برخواهشهای نفسانی نیز مؤثر و مفید خواهد بود.

جایگاه ایمان مذهبی در هدایت انسان

ایمان مذهبی که در مسیر زندگی و هدایت انسان اهمیت خاص و بسیار مهمی دارد، و نقش اساسی را در آن ایفاء می نماید. به همین جهت شناخت عوامل و مشخصه های آن بسیار مهم و حائز اهمیت است، و از این  رو باید در تقویت آن کوشا بود. لذا برخی از مشخصه های ایمان مذهبی بدین قرارند:

مبدأ شناسی و مبدأ باوری، معادشناسی و معادباوری، حجّت شناسی و حجّت باوری ـ یعنی باید با پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) به صورت هدفمند و آگاهانه ارتباط فکری و معنوی برقرار نمود ـ، عدالت خواهی و عدالت گستری، شریعت گرایی در همۀ مراتب و مراحل زندگی و سیر تکاملی نفس ناطقۀ انسانی، تعهد و تسلیم بودن آگاهانه همراه با معرفت و عقلانیت در برابر ارادۀ الهی و آنچه که واقعیت دارد.

زیرا این موارد نقش بسیار مهمی در سیر و سلوک و سبک زندگی مؤمنان بر اساس حکمت و معرفت، بر جای خواهد گذاشت. به همین جهت اگر مروری بر آثار و فوائد ایمان در ابعاد گوناگون صورت گیرد، این نتیجه به دست خواهد آمد که «ایمان» باید مایۀ حیات و زندگی آدمیان باشد. چرا که کسانی که می خواهند بر اساس غرض و اهداف  آرمانی زندگی کنند، چاره ای ندارند مگر آنکه با اعتقاد و ایمان زندگی کنند. از همین رو مرحوم شهید علامه مطهری در بیان این مهم، فهرستی از آثار و فوائد ایمان را این گونه ذکر می کند: «۱ـ شیرین کردن تلخی و سبک کردن کار سنگین. ۲ـ قابل تحمل کردن مصائب و مشکلات.

۳ـ تفسیر صحیح از مرگ به این معنا که مرگ نیستی نیست تا انسانها از آن وحشت داشته باشند، بلکه نوعی تحول و تکامل است. ۴ـ اینکه ایمان پشتوانۀ بزرگ برای اخلاق است. ۵ـ ایمان پشتوانه ای مهم برای عدالت است. ۶ـ ایمان به شدت از بیماریهای عصبی و روانی جلوگیری می نماید.

۷ـ نگاهی وسیع و عمیق به زندگی انسان می دهد، و نوعی لذت درونی را در انسان پدید می آورد، و از هر نوع سرخوردگی پیشگیری می نماید. ۸ـ جهان را با نگاهی که پیدا کرده خیلی روشن تر و بازتر می بیند. ۹ـ ایمان انسان را به حق و حقیقت امیدوار می سازد، و انگیزه زندگی را در انسان تقویت می کند، و تلاش انسان را به شکلی زیبا تفسیر می کند، و اینکه آدمیان باید بدانند که هر نوع تلاش چه در راه حق و نیز باطل یکسان نیست، بلکه اگر تلاش و همّت انسان در مسیر حق باشد زندگی معنادار و امیدوار کننده خواهد بود.

۱۰ـ نسبت به نظام عالم آدمی را خوشبین می کند، و حوادث جهان هستی را خوش بینانه تفسیر می کند، و از تفسیر بدبینانه که نتیجۀ آن یأس و ناامیدی و تجرد و سرگردانی باشد به شدت پرهیز می کند. ۱۱ـ از فایده های مهم ایمان تقویت نمودن عقل است چه اینکه آن را تأئید نموده، و تأکید دارد که انسانها باید عقلانی و با معرفت زندگی کنند؛ زیرا هیچ گاه میان عقل و ایمان تعارض و تزاحمی وجود ندارد، بلکه همواره قدرت فهم و تعقل و تفکر را تقویت می سازد.

۱۲ـ ایمان مذهبی رابطه های میان انسانها را توسعه بخشیده و آن را تقویت می کند. همچنین اعتماد اسنان ها را نسبت به یکدیگر بیشتر نموده، و به نوعی اطمینان و آرامش را برای یکدیگر با پشتوانه ایمان دینی به وجود می آورد. ۱۳ـ یکی دیگر از آثار ایمان مذهبی این است که محبّت و احسان به یکدیگر را در اثر انفاق، آموزشها، ارشاد و راهنمایی و کمک کردن به یکدیگر بدون انگیزه مادی بیشتر می کند.

۱۴ـ با ایمان دینی و مذهبی اتحاد و یکپارچگی و همدلی و همراهی در افراد جامعه توسعه می یابد. ۱۵ـ ایمان دینی بهتر می تواند انسان را در برابر بحران ها و مشکلات مقاوم نموده و یاری دهد، بدون آنکه توقع و انتظار مادی داشته باشد. بلکه سبب می شود انسان در برابر بحرانها و دشواری های زندگی استقامت ورزد». [div id='ftn1']

[span dir='LTR'][۱] . الصف/۱۰ـ۱۱.