تشدید گردوغبار البرز با احداث کانال زهکش دشت نظرآباد-قزوین

علی طاهری در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: دو هزار و ۲۱۰ هکتار نهال‌کاری از گونه‌های تاغ، آتریپلکس و قره داغ انجام‌شده که ۴۳۹ هکتار از آن در اوایل سال جاری از محل اعتبارات سفر هیئت دولت و ۵۰۰ هکتار نیز به‌صورت مشارکتی در راستای اجرای پروژه‌ای اقتصاد مقاومتی و مقابله با ریزگرها در حال اجرا است.

وی افزود: اقدامات مقابله با بیابان‌زایی در دو شهرستان اشتهارد و نظرآباد انجام پذیرفته و این اقدامات غالباً به‌صورت عملیات نهال‌کاری و مراقبت و آبیاری و حفاظت و قرق در غالب طرح‌های مدیریت جنگل‌های دست کاشت و اجرای طرح‌های خاص مقابله با بیابان‌زایی، پروژه ترسیب کربن در شهرستان‌های بیابانی استان و به‌صورت مشارکتی اجرا می‌شود.

طاهری یادآور شد: جمعیت بالای استان و موقعیت ویژه آن در هم‌جواری با پایتخت، اهمیت موضوع بیابان‌زایی و اثرات مخرب آن را چندین برابر می‌کند، به‌طوری‌که هر طوفان گردوغبار حتی در سطح محلی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات برای جمعیت کثیری شود لذا در صورت افزایش تخصیص اعتبارات به انجام فعالیت‌های احیاء مناطق خشک استان، تأثیرات مثبت بیشتری محسوس خواهد بود.

وی بیان کرد: فعالیت‌های مرتبط اداره منابع طبیعی در رابطه با کاهش تأثیرات سوء بیابان‌زایی استان در سال‌های اخیر، وسعت و گسترش بسیار بیشتری داشته است.

افزایش استفاده از منابع آب زیرزمینی در دشت اشتهارد و نظرآباد تشدید چشم‌گیر طوفان‌های گردوغبار را بدنبال داشته است رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز تصریح کرد: با استفاده از دانش روز و کمک گرفتن از اساتید دانشگاه‌ها که بسیاری از آن‌ها علم و تجربه خود را به‌رایگان در اختیار این اداره قرار می‌دهند، پروژه‌های اجرائی مؤثرتری در این زمینه در حال انجام است.

وی گفت: درزمینهٔ سرعت گسترش بیابان در استان باید عرض کرد، طبق تعریف هرگونه کاهش مستمر در تولید یک اکوسیستم را به‌نوعی بیابان‌زایی می‌دانند. چنین تغییری می‌تواند براثر پدیده‌های طبیعی (مثل خشک‌سالی) و هم براثر فعالیت‌های انسانی باشد.

طاهری ادامه داد: در سال‌های اخیر افزایش استفاده از منابع آب زیرزمینی به‌خصوص در دشت اشتهارد و نظرآباد همچنین کاهش رطوبت این دشت‌ها توسط کانال‌های زهکش باعث افزایش چشم‌گیر طوفان‌های گردوغبار در این کانون‌های بحرانی استان شده است.

وی اظهار کرد: در نقش بسیار مؤثر انسان در گسترش این پدیده هیچ شکی نیست ولی چنانچه بخواهیم وارد مباحث علمی این سؤال شویم بسیار طولانی خواهد بود.

بررسی عوامل گسترش اراضی بیابانی البرز

رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز خاطرنشان کرد: اصلی‌ترین عوامل گسترش اراضی بیابانی استان و افزایش طوفان‌های گردوغبار در سال‌های اخیر سوای از خشکسالی های اخیر، کاهش پوشش گیاهی، چرای بی‌رویه و احداث کانال زهکش دشت نظرآباد - قزوین بیشترین تأثیر را در افزایش طوفان‌های گردوغبار، داشته است.

وی گفت: این کانال با خارج کردن آب‌های زیرزمینی که به سمت دشت نظرآباد اشتهارد جریان داشته، باعث خشک شدن اراضی تالابی وسیعی در این مناطق شده است لذا با از بین رفتن رطوبت خاک، چسبندگی خاک دانه‌ها کاهش‌یافته و با کوچک‌ترین وزش بادی طوفان‌های گردوغبار ایجاد می‌شود.

طاهری تصریح کرد: متأسفانه منطقه‌ای که در روی نقشه‌های سال‌های قبل به‌صورت باتلاق و تالاب نمایش داده می‌شده و محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر بوده است اکنون به‌صورت پهنه‌های نمکی در ضلع شمالی جاده کرج اشتهارد قابل‌مشاهده است.

وی با اشاره به عوارض مخرب افزایش بیابان، افزود: فهرست تأثیرات منفی بیابانزائی بسیار طولانی خواهد بود که از بین رفتن خاک، تهدید سلامت، کاهش تولید اکوسیستم، افزایش هزینه‌های دولت در بخش‌های مختلف، تأثیرات مخرب اقتصادی - اجتماعی و غیره برخی از مهم‌ترین آن محسوب می‌شود.

رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز یادآور شد: مساحت اراضی بیابانی استان البرز حدود ۴۴ هزار هکتار است که از این مقدار حدود ۲۵ هزار هکتار در شهرستان اشتهارد و ۱۹ هزار هکتار در شهرستان نظرآباد قرار دارد.