استمرار توجه به محیط زیست از اولویت های دولت دوازدهم است

دکتر سید محمد جعفر ناظم السادات یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: پیکره سامانه مدیریتی کشور به هم پیوسته است، سستی در هر بخش از فرایند تصمیم گیری و مدیریتی کشور از جمله حوزه آب و محیط زیست به دیگر بخش ها نفوذ می کند.
این استاد دانشگاه شیراز اضافه کرد: هم اکنون منابع آب های زیر زمینی کشور نسبت به چند دهه پیش به شدت کاهش یافته است. بسیاری از دشت های آباد گذشته به زمین های خشک و گاهی نمکی تبدیل شده اند. موتور پمپ های فراوانی از کار افتاده اند و باغ ها و کشتزارهای فراوانی آهسته آهسته به زمینهای خشک تبدیل خواهند شد. در همین دوران بسیاری از رودخانه ها و چشمه سارها خشک و یا کم آب شده اند و مردم پایین دست رودخانه ها زندگی و کاشانه خود را رها کرده اند و برای لقمه نانی راهی شهرهای بزرگ شده اند.
ناظم السادات افزود: این به معنی آن است که برای دولت دوازدهم، فراهم نمودن آب سالم برای آشامیدن و تامین آب کشاورزی با چالشی بزرگ روبرو است. کمبود آب آشامیدنی سالم به مفهوم گسترش گونه های فراوان بیماری ها در انسان و دامپروری ها است. نبود آب کشاورزی درگیریهای قومی و قبیله ای و تنشهای سیاسی اجتماعی را دامن می زند. مهار این تنش ها نیرو و انرژی فراوانی را از دولت خواهد گرفت.
استاد و پژوهشگر برجسته دانشگاه شیراز با بیان اینکه پژوهش های فراوان نشانگر آن است که در خاورمیانه و ایران افزایش دمای هوا بیشتر از میانگین جهانی است گفت : این افزایش دما درخواست آب را افزایش می دهد زیرا انسان ها یا کشتزارهای گرما زده برای پایداری و زنده ماندن به آب بیشتری نیاز دارند. بنابراین از یک سو منابع آبی ما کاهش یافته است و از سوی دیگر درخواست آب افزایش خواهد یافت.
به گفته وی ارزیابی ها نشانگر آن است که در خوشبینانه ترین حالت، بارش ما ثابت باشد گرچه کاهش آن در چند دهه گذشته برای برخی از گوشه های کشور تایید شده است. هرگونه تلاش برای برداشت بیشتر آب از منابع آبهای زی زمینی یک کار نابخردانه و خودکشی ملی است.
ناظم السادات اضافه کرد : جنگل ها و منابع طبیعی ما در گذر این چند دهه کاهش یافته اند و پایین افتادن سطح آب های زیر زمینی پایداری آنها را بیشتر از گذشته تهدید می کند. بسیاری از دریاچه های ایران خشکیده اند و تامین آب برای زنده کردن تالاب ها با دشواری های بسیاری روبرو است.
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز به ارائه راهکارهایی برای خروج از بحران آب و محیط زیست پرداخت و گفت : باید درک درستی از تهدیدهای زیست محیطی و اینکه بی توجهی به آنها می تواند بنیان های دولت و نظام را با گزندهای فراوانی روبرو سازد در جامعه شکل گیرد.
وی گفت : منابع آب و خاک کشور و نیز سامانه مدیریتی در ایران به گونه ای است که در شرایط کنونی فراهم نمودن آب سالم، خوراک بسنده، داروی مناسب و شرایط زندگی شایسته یک ایرانی مسلمان برای جمعیت کنونی نیز شدنی نیست. باید همراه با افزایش جمعیت هرم جمعیتی کشور را نیز پاسداری کرد تا درصد جوانان و نوباوگان در اندازه مناسبی باشد.
ناظم السادات گفت:‌برپایه درآمدهای ناپایدار و نوسانی نفتی که نوسان آن در دست خریدار است، نمی توان ریسک کرد و جمعیت را افزایش داد. بهتر است گروههایی از دانشوران از رشته های گوناگون دور هم گرد آیند تا روش های پاسداری از هرم جمعیتی کشور را بررسی و راهکارهای دانش محور ارایه کنند.
استاد و پژوهشگر برجسته دانشگاه شیراز درادامه گفت : رشد نسنجیده جمعیتی کشور منابع اندک آب و خاک کشور را با نابودی بیشتر روبرو خواهد ساخت و احتمال بروز شورش های محلی و منطقه ای در کشور را دامن خواهد زد.
ناظم السادات گفت : محیط زیست و منابع آب و خاک در کشور یکسان نیست و به همین دلیل سیاستهای محیط زیست باید از گوناگونی فراوانی برخوردار باشد. هر گوشه از کشور دارای توانایی ها و کمبودهای خود است و نمی توان همه را با دستورات صادر شده از مرکز کنترل کرد. نیاز است تا دولت با همکاری مجلس شورای اسلامی اختیارات بیشتری را به شوراهای شهر و روستا، استانداران، فرمانداران، بخشداران و دهیاران بدهند تا در زمینه پایداری محیط زیست گستره جغرافیایی خود گام بردارند.
رئیس مرکز پژوهش‌های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز با بیان اینکه نیاز است تا پاسداری از منابع آب و خاک و تامین هوای سالم پایه اصلی سنجش مدیریتها و نمایندگی های مردمی قرار گیرد گفت : برای نمونه، افت سطح آب زیرزمینی یا بالا آمدن سطح این آبها بعنوان معیاری برای سنجش کار استانداران و شبکه زیر دستی آنان قرار گیرد. نمایندگان مجلس نیز موظف باشند تا پایداری آب در حوزه نمایندگی خود را شفاف به مردم گزارش کنند. توانایی مدیران برای مقابله با ریزگردها نیز می تواند پایه سنجش مدیریت ها باشد.
ناظم السادات بر لزوم نقش دادن دانشگاه و دانشگاهیان برای آغاز و پایان پروژه های عمرانی در سطح کشور با نگرش بیشتر به محیط زیست تاکید کرد و گفت : باید از همه توانایی های علمی هر منطقه بهره برد تا کارهای عمرانی در شهر وروستا برپایه هایی استوار باشد که پایداری محیط زیست را به دنبال داشته باشد. باید همه دانشگاه های کشور را برای پایش و نظارت بر پروژه های عمرانی کشور دخالت داد و بدون تایید پایه های علمی، از اجرای پروژه ها دوری نمود.
این استاد و پژوهشگر دانشگاه شیراز از روند گرم شدن هوا به عنوان یک معضل جدی و تهدید آمیز یاد کرد و گفت: برای مقابله با گرمایش بیشتر هوای کشور، بسیج همگانی مردم در طرح های درختکاری و جنگلداری سرنوشت ساز است و در این مسیر، ضرورت دارد که گفتمان سازنده با مردم شکل گیرد.
6113/ 2027
مصاحبه کننده : نیکنام خشنودی ** انتشار دهنده: سیداحمد نجفی