در آستانه انتخابات 96 بازار ارز به حالت نیمه‌تعطیل درآمد/ چرا دلار گران شد؟

در آستانه انتخابات بازار ارز به حالت نیمه‌تعطیل درآمد و سبزه‌میدان و حوالی میدان فردوسی روزهای متفاوتی را تجربه می‌کند. در حالی کمتر از ٢٤ ساعت به آغاز کارزار انتخاباتی باقی مانده که نوسانات قیمت دلار و سکه به بیشترین سطح خود در ‌سال ٩٦ رسیده است. 

در بیست‌و‌هفتمین روز اردیبهشت‌ تقاضا در بازار به قدری افزایش پیدا کرد که خود صراف‌ها هم نمی‌دانستند که چه تصمیمی را در معاملات روزانه خود بگیرند. دلار که هفته را با ٤ تومان کاهش آغاز کرده بود، با نزدیک‌شدن به انتخابات روند صعودی به خود گرفت. دلار که دوشنبه را با قیمت ٣٧٦٠ تومان به پایان رسانده بود، روز سه‌شنبه هم در مدار افزایش قرار گرفت و از مرز ٣٧٨٠ تومان هم گذر کرد. این روند در چهارشنبه به اوج خود رسید و برای نخستين‌‌بار در ‌سال ٩٦ دلار توانست رکورد 3180 تومان را هم به نام خود ثبت کند. 

به گفته فعالان بازار اکنون خود صراف‌ها هم نمی‌دانند که می‌توانند با فراغ بال و با سرعت معقول، خرید و فروش را انجام دهند یا این‌که باید با احتیاط بیشتری وارد عمل شده و معامله کنند. ابهامی كه بسیاری از کارشناسان آن را پدیده رایج هر انتخاباتی می‌دانند. کامبیز افسری، تحلیلگر بازار ارز و کارشناس اقتصادی با اشاره به پیشی‌گرفتن تقاضا از عرضه در ٣ روز گذشته در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: صرف نظر از این‌که چه کسی راهی ساختمان پاستور می‌شود، بی‌اعتمادی و ابهام در خصوص آینده بازار سکه و ارز در روز بعد از انتخابات تقاضا در بازار را چند برابر کرده است. بسیاری گمان می‌کنند که دولت به صورت مصنوعی قیمت دلار را پایین نگه داشته و بعد از انتخابات این رویه دیگر ادامه نخواهد داشت.

او با اشاره به سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل قیمت ارز در بازار گفت: در ماه‌های گذشته همواره عرضه بیش از تقاضا بوده و ثبات بر بازار‌ها حکمفرما بود؛ اما همواره این روند در آستانه انتخابات برعکس می‌شود. به‌عنوان مثال در آستانه انتخابات فرانسه شاهد بودیم که قیمت یورو افزایش پیدا کرد و این اتفاق محدود به اقتصاد ایران و انتخابات ٩٦ نیست. افسری در ادامه می‌افزاید: چند روزی است که صرافی‌ها در مرکز تهران، خرید و فروش‌های خود را با احتیاط بیشتری صورت می‌دهند و به‌خصوص این احتیاط، در مورد انواع ارز بیشتر به چشم می‌خورد، به نحوی که صراف‌ها از فروش مقادیر بالای ارز استقبال نمی‌کنند و تنها تلاش دارند که برای گذران امورات روزمره و ثبت برخی معاملات هر چند اندک، وارد گود شده و کارهای خود را مدیریت کنند.در این میان اگر چه نرخ ارز به‌نسبت باثبات‌تر است و نوسان کمتری را نسبت به سکه تجربه می‌کند، اما اختلاف قیمت میان برخی از انواع سکه گاه آن‌قدر چشمگیر می‌شود که خود صراف‌ها هم نمی‌دانند بالاخره باید چه تصمیمی در معاملات روزانه خود بگیرند. به گفته یکی از فعالان بازار، برخی مواقع اختلاف قیمت بین خرید و فروش انواع سکه تا ۲۰‌هزار تومان هم می‌رسد.

بازارهای مالی جهان در هفته پیش رو
کامبیز افسری، کارشناس اقتصاد  و تحلیلگر بازار ارز به «شهروند» می‌گوید:

اما بازارهای مالی جهانی هم در این هفته برای خود روایتی داشتند. آنگونه که تحلیلگران بازار می‌گویند، از ابتدای ‌سال ۲۰۱۷ و پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در ژانویه همین سال، شاخص دلار در بازارهای بین‌المللی تا اواسط ماه مارس، با یک شیب ملایم کاهشی همراه بود؛ ولی عدد شاخص عمدتا بالای خط ۱۰۰ قرار می‌گرفت، یکی از مهمترین دلایلی که باعث حفظ قدرت شاخص دلار شده بود، تأثیر رویدادهای سیاسی و خوش‌بینی‌های ناشی از وعده‌های انتخاباتی دونالد ترامپ بود و البته در این میان افزایش نرخ بهره آمریکا در ماه مارس نیز دلیل دیگری بر قوی ماندن دلار آمریکا در این چند ماه شد.

همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، پس از کمرنگ‌شدن اثرات سیاست‌های دونالد ترامپ، شاهد کاهش تدریجی شاخص دلار آمریکا بودیم، البته ناگفته نماند که با توجه به کاهش شاخص دلار آمریکا و قرار گرفتن آن در مدت زمان نزدیک به یک ماه در محدوده بین ۹۹ و ۱۰۰، باید یادآور شویم که دلار آمریکا کماکان در ‌سال ۲۰۱۷یک ارز قدرتمند خواهد بود و همین قوی‌بودن دلار آمریکا مانع از رشد سریع قیمت‌های مواد اولیه در سطح جهان و همچنین افزایش یک‌باره قیمت ارز کشورهای تولید‌کننده مواداولیه خواهد شد، اتفاق دیگری نیز که در چند هفته اخیر باعث شد شاخص دلار موفق به بازگشت مجدد به محدوده ۱۰۰ نشود، جو سیاسی به وجود آمده در انتخابات فرانسه و اثرگذاری آن بر حوزه یورو بود، به گونه‌ای که هیجانات مثبتی که پس از ورود امانوئل ماکرون به مرحله دوم انتخابات در بازار به وجود آمده بود، باعث تقویت یورو پس از چندین ماه و همین مسأله باعث تثبیت نسبی شاخص دلار آمریکا در محدوده پایین‌تر از عدد ۱۰۰ شد.

نکته مهمی که این روزها بسیاری از فعالان بازارهای مالی در جهان به آن اشاره می‌کنند، کمرنگ‌شدن تأثیرات سیاسی و مجددا پر‌رنگ‌تر شدن نقش تحلیل‌های اقتصادی و تغییرات متغیرهای کلان اقتصادی و رویدادهای موجود در تقویم‌های اقتصادی کشورهای مختلف است که باعث تغییر روندهای بازار خواهد شد که همین مسأله مجددا در مشخص‌شدن روند صعودی یا نزولی ارزهای کشورهای مختلف نقش بسیار مهمی پیدا کرده است که نمود آن را زمانی شاهد بودیم که وقتی در روز جمعه گذشته، آمارهای خرده‌فروشی و تورم مصرف‌کننده ماه آوریل در آمریکا پایین‌تر از انتظارت بیرون آمد، در پی آن مجددا شاخص دلار آمریکا ضعیف شد و پس از ضعیف‌شدن شاخص دلار، ارزهای مقابل دلار آمریکا و علی‌الخصوص یورو تقویت شدند.

برای پیش‌بینی وضع بازارهای مالی جهان در هفته پیش رو بایستی در وهله اول به آمارهای اقتصادی این هفته از قبیل – شاخص تولید صنعتی چین - شاخص تورم مصرف‌کننده و آمار خرده فروشی در انگلستان – شاخص تورم مصرف‌کننده در اروپا – تولید ناخالص داخلی ژاپن – آمار اشتغال استرالیا و از این دست آمارها ی موجود در تقویم اقتصادی توجه ویژه‌ای کرد تا براساس خروجی هر آمار بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری را در نظر گرفت.

با توجه به صحبت‌های عنوان شده، پیش‌بینی کارشناسان برای وضع ارزهای بین‌المللی در هفته پیش رو با احتمال کاهش قدرت دلار در بازارهای جهانی شروع خواهد شد و این کاهش در ابتدا می‌تواند موجب افزایش دلار نیوزلند(NZD) و دلار استرالیا(AUD) شود؛ ولی از آنجایی که قیمت سنگ آهن و طلا در روند حرکتی قیمت دلار استرالیا نقش پر رنگی دارند و با توجه به پیش‌بینی ما  درباره کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی، ممکن است دلار استرالیا حتی روند کاهشی نیز داشته باشد.آنگونه که موسسه تحقیقاتی بامداد اعلام می‌کند، در مورد دلار کانادا (CAD) نیز پیش‌بینی می‌شود که این هفته بیشتر از شاخص تمایلات معامله گران پیروی کند و راهنمایی‌ای که این شاخص در مورد وضع دلار کانادا به ما می‌کند ادامه روند کاهشی آن بوده و برخلاف سایر دلارهای غیرآمریکایی، در این هفته احتمال افزایش پیدا کردن دلار کانادا از شانس کمتری برخوردار خواهد بود.در مورد یورو نیز باید به این نکته دقت داشت که پس از مشخص شدن نتیجه انتخابات فرانسه و کاهش قیمت یورو در سطح بازارهای بین المللی، می‌توان این نکته را یادآور شد که طی این ماه‌ها، یورو بیشترین قدرت خود را برای افزایش، در زمان مشخص شدن نتیجه دور اول انتخابات فرانسه نشان داد و احتمال افزایش بیشتر (نسبت به محدوده افزایش یافته در زمان اعلام نتیجه انتخابات) در شرایط فعلی میسر نخواهد بود و احتمال داده می‌شود که در این هفته یورو در برابر دلار آمریکا نوسانات زیادی داشته باشد و این نوسانات فاقد روند باشند.

نوسان قیمت دلار در ‌سال ۹۶ به بالاترین میزان رسید

به گفته فعالان، شایعات مختلفی در بازار درباره افزایش دامنه نوسان وجود داشت. یکی از شایعه‌ها آن بود که یکی از موسسات مالی وابسته به نهادهای عمومی وارد بازار شد و با افزایش خریدهای خود قیمت را تحت‌تاثیر قرار داد. این شایعه از آن‌جا پررنگ‌تر شد که نرخ حواله درهم برخلاف دلار در بازار داخلی افزایش چندانی را تجربه نکرده بود.در واقع، عده‌ای اعتقاد داشتند افزایش بهای دلار بدون همراهی رشد قیمت درهم نشانه آن است که این افزایش بیشتر ناشی از تحرکات بازار داخلی بود. حتی عده‌ای از معامله‌گران به‌دلیل تغییر محدود نرخ حواله درهم، وارد بازار ارز نشدند و عنوان کردند که به احتمال زیاد رشد دلار مقطعی خواهد بود.گروهی دیگر در بازار، نوسان را ناشی از جوسازی معامله‌گران در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری دانستند. به گفته این دسته، بخشی از معامله‌گران با افزایش خریدهای خود در معاملات آتی و جوسازی پیرامون برخی حاشیه‌ها، قیمت دلار را بالا آوردند. به گفته یکی از بازیگران با تجربه بازار، میزان خرید برخی معامله‌گران آتی در روز سه‌شنبه به یک‌میلیون دلار رسید. همین افزایش خریدها در معاملات آتی نقش مهمی در افزایش دامنه نوسانات داشت. حتی گروهی از معامله‌گران باور داشتند، اگر عرضه نسبتا متناسب بازیگران بازارساز نبود، قیمت دلار توان رشد بیشتری داشت. در مجموع همه این اتفاقات در کنار هم نوسان قیمت دلار را به بالاترین میزان خود رسانده است. نوسانی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند عمر طولانی نخواهد داشت و روزهای بعد از انتخابات فروکش می‌کند.