شاهنامه پاسدار حقیقی سنت های ملی ایرانیان است

خبرگزاری مهر، گروه استان ها: اردیبهشت پر است از مناسبت های مبارک و فرخنده که هر کدام از آنها در بین ایرانیان جایگاه ویژه ای دارند. روز بزرگداشت سعدی، شیخ بهایی، شیخ صدوق، حکیم عمر خیام و فردوسی رنگ و بوی دیگری به اردیبهشت داده است.

 از سال گذشته و به پیشنهاد معاونت بین الملل بنیاد سعدی، موسسه سرای فردوسی و نمایندگان مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی، عنوان پاسداشت زبان فارسی در روز ۲۵ اردیبهشت و بزرگداشت فردوسی، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید تا بار دیگر عظمت کلام و تاثیر گذاری این شاعر بلند آوازه نمایان شد.

 شاهنامه پرآوازه‌ترین سروده فردوسی

 ابوالقاسم فردوسی متولد ۳۲۹ هجری قمری در توس خراسان است. پژوهشگران سرودن شاهنامه را برپایه شاهنامه ابومنصوری از زمان سی سالگی فردوسی می‌دانند. تنها سروده‌ای که روشن شده از اوست، خود شاهنامه است.

 شاهنامه پرآوازه‌ترین سروده فردوسی و یکی از بزرگ‌ترین نوشته‌های ادبیات کهن پارسی است. فردوسی، شاهنامه را در ۳۸۴۴ ه‍.ق، سه سال پیش از برتخت‌نشستن محمود قزنوی، به‌پایان برد. شاهنامه، حکایت تاریخ دیرین ایرانیان است، داستان شکست ها و پیروزی ها، اشک ها و لبخندهاو روایتی تاریخی از جنگ ایرانیان با شرق و غرب، شمال و جنوب. فردوسی هوشمندانه و ریزبینانه، داستان هایی چون رستم و سهراب، بیژن و منیژه  را با پیام های اخلاقی موازی با روایت های تاریخی پیش می برد.

شاهنامه پاسدار حقیقی سنت های راستین و آیین های ملی ماست. چه بسا که اگر این گنجینه گرانبها نمی بود، بسیاری از آیین های باستانی به فراموشی سپرده می شدند. به جاست که در کنار تمام دغدغه ها و روزمرگیهامان، گاه به گاه شاهنامه را ورق بزنیم و در داستان رستم و اسفندیار، بیژن و منیژه غرق در لذت شویم.

 برای شناخت این شاعر راست گفتار به سراغ دکتر سید حسین فاطمی استاد آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد رفتیم تا برایمان از شاهنامه و دلایل ویژه بودن فردوسی بگوید.

شاهنامه اساس بنیان زبان فارسی است

فاطمی با بیان اینکه فردوسی از بنیان گذاران زبان فارسی است اظهار می کند: فردوسی زبان معیار فارسی را در شاهنامه بنا کرده است و تا شاهنامه را نخوانی و در آن دقت نکنی به عظمتش پی نخواهی برد.

وی در خصوص اینکه ابیاتی به فردوسی نسبت داده شده است می افزاید: در گذر زمان گاهی اتفاق می افتاد که ابیاتی به بعضی شاعران نسبت داده می شد و این موضوع برای کسانی که خیلی مورد توجه هستند بیشتر پیش می آمد که یک نمونه آن فردوسی است. به اشعاری که به شاعران نسبت داده می شود، الحاقی می گویند و امروز تعداد این ابیات الحاقی تا اندازه ای زیاد شده است.

این استاد آموزش زبان فارسی در باب اهمیت شاهنامه تصریح می کند: اهمیت شاهنامه به راحتی قابل گفتن و درک کردن نیست. شاهنامه اساس بنیان زبان فارسی است و بزرگان زیادی به جوانان سفارش کرده اند که خواندن شاهنامه را در زندگی خود مد نظر قرار دهند.

وی توضیح می دهد: بعد از فردوسی استبدادی که در جامعه حاکم بوده باعث کم رنگ شدن فضایل اخلاقی می شود  و رذایلی مانند چابلوسی و دروغ رواج پیدا می کرده ست. اساس شاهنامه آن گونه است که این چنین رذایل اخلاقی را دور کند.

فاطمی تاکید می کند: روح جوانمردی و آزادگی در شاهنامه نقش زیادی دارد. زنان برجسته ای که در شاهنامه از آن ها نام برده شده است تاثیر مثبتی را برجای می گذارد. شاهنامه در تربیت مردم در نسل جوان نقش پر رنگی دارد.

وی در خصوص سرودن بخشی از شاهنامه در مدح محمود غزنوی ابراز می کند: اگر به عنوان یک متن به شاهنامه نگاه کنیم، فردوسی شیفته رستم است. در زمان خود دهقان بوده و تمامی شاهنامه را با هزینه خود نوشته و به دلیل اینکه از قشر مرفه جامعه محسوب می شده است ، نیازی به دریافت پاداش از سوی بزرگان زمان خود نداشته .اما باگذر زمان دچار مشکل می شود و از این رو مقدمه ای به نام محمود غزنوی می سراید تا پاداش بگیرد و بتواند اثر خود را به اتمام رساند .