محک چندین باره امکانات با تندباد/ تخریب مدرسه تا قطعی آب شهر

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – ونوس بهنود: اولین زمزمه‌های وقوع تندباد با اخطاریه هواشناسی درست دو روز قبل از این پدیده شنیده شد. هواشناسی اردبیل در اخطاریه سرعت حداکثری تندباد را ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت اعلام کرده بود و به تمامی گروه‌ها از جمله کشاورزان، باغداران، شهروندان، مسافران جاده‌ها و عموم مردم عواقب و خسارت احتمالی آن را اعلام کرد.

هر چند سرعت تندباد در اوج خود به ۱۳۰ کیلومتر در ساعت رسید اما نکته اینجاست که استان اردبیل به دلیل موقعیت اقلیمی در طول سال شاهد تندبادهای متعدد فصلی است. تندبادها که در ادامه به بارش‌های رگباری یا طولانی می‌انجامند، برای مردم اردبیل تازگی ندارند. با این وجود همه ساله تندبادها پیش‌بینی می‌شوند و همه ساله خسارت به بار می‌آورند.

کوه سبلان و شورابیل اولین اثرات تندباد را عیان ساخت

بعد از انعکاس اخطاریه‌ها از صبح روز جمعه هوای کدر و مه‌آلودی در آسمان استان اردبیل حاکم شد. بادهای گرم با سرعت قابل‌توجه در اغلب مناطق استان وزیدن گرفت.

شاید برای شهرنشینان این بادها تنها گردوخاک بلند می‌کرد اما در کوه سبلان پدیده کم‌نظیری اتفاق افتاد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اردبیل در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: به صورت معمول برف سبلان تصعید می‌شود اما به یک‌باره ما شاهد آب شدن آن و جاری شدن روان آب ها بودیم.

مسعود امامی یگانه اضافه کرد: این موضوع موجب شد که رودخانه خیاوچای مشگین شهر طغیان کرده و منابع آبی ورودی به تصفیه‌خانه مشگین شهر کدر شود.

وی افزود: برای ممانعت از ورود آب، حوضچه‌ها تخلیه شد و آب تصفیه شده نیز قطع شد تا بتوان به منابع آبی سالم دست یافت.

فرماندار مشگین شهر نیز به خبرنگار مهر گفت: تندباد موجب شده برف مناطق کوهستانی سریع‌تر از حد معمول آب شده و باعث کدورت آب ورودی به تصفیه‌خانه شود.

میرعلی رحیمی زاد تصریح کرد: به منظور جلوگیری از ورود آب کدر، ورودی کنترل شده و در وضعیت ایجاد شده آب شهر از چند چاه معتبر داخل شهر تأمین شد.

موضوع تندباد فرصت آزمون‌وخطا را فراهم ساخت و هیچ پیش‌بینی برای تصفیه‌خانه مشگین شهر در دامنه کوه سبلان در خصوص وضعیت بحرانی منابع آبی آن صورت نگرفته استهر چند در ابتدا مسئولان در مقابل قطعی آب شهر مشگین شهر مقاومت کرده و در رسانه‌ها از مدیریت منابع گفتند، اما در ادامه مشخص شد که ۲۴ تانکر آبرسانی سیار در مشگین شهر مستقر شده و آب بسته‌بندی نیز در بین مردم توزیع می‌شود.

موضوع قطعی آب تا دو روز دیگر ادامه یافت و مسئولان منتظر ماندند تا بادهای تند آرام گرفته و مخازن تصفیه‌خانه مجدداً با آب سالم و بهداشتی پر شود.

در واقع به نظر می‌رسد موضوع تندباد فرصت آزمون‌وخطا را فراهم ساخت و هیچ پیش‌بینی برای تصفیه‌خانه مشگین شهر در دامنه کوه سبلان در خصوص وضعیت بحرانی منابع آبی آن صورت نگرفته است.

از سویی با تندبادهایی که به بیش از ۱۰۰ کیلومتر در ساعت رسیده بود، موج هایی در دریاچه شورابیل ایجاد شد و آب دریاچه به محوطه های اطراف و پیرامونی سرریز می شد. پدیده ای که بارها تجربه شده اما ایمن سازی محوطه شورابیل را در نگاه مسئولان ضروری نساخته است.

ترکیدن لوله‌های زیرزمینی تا صدمه به تأسیسات روزمینی

 در ساعات ابتدایی تندباد حتی مرکز استان اردبیل از خسارت‌های آن در امان نماند. با وجود تلاش مسئولان، تابلوهای کنده شده، لوله‌های آب و فاضلاب ترکیده که در چهارراه حافظ موجب شده بود ساعت‌ها تردد شهروندان در آب‌گرفتگی انجام شود و قطعی برق دیگر خسارت‌های تندباد بود.

بطوریکه در مشگین شهر، شهرک سینا و روستای کمی آباد شهرستان اردبیل و در دو روستای آلوچه و تازه کند سرعین تیرهای چراغ برق شکست و این مناطق خاموشی چند ساعته تا چند روز را تجربه کردند.

از سویی بی‌توجهی به ایمنی‌های ساخت‌وسازها که همواره محل گلایه شهروندان اردبیلی است در تندباد بیشتر عیان شد. به واسطه تندباد گردوخاک مصالح ساختمانی از روی زمین بلند شده و تردد شهروندان به سختی انجام  می‌شد.

آبگرفتگی معابر به دلیل آسفالت ریزی های غیر اصولی و همچنین ترکیدگی لوله ها به دلیل فرسودگی و امر دراز آن تنها با یک تندباد بار دیگر عیان شد.

خبری از تصادفات درون‌شهری انعکاس نیافت اما به دلیل تندباد ترافیک تردد با کاهش همراه شده بود. در عین حال تخریب یکی از مدارس کانکسی نیز بار دیگر ضرورت ایمنی را تأکید کرد. مدرسه روستای تازه کند سرعین به دلیل تندباد تخریب شد و از قضا به دلیل وقوع تندباد در روز جمعه و تعطیلی مدرسه هیچ خسارت جانی به ثبت نرسید.

این در حالی است که میزان خسارت در صورتی که  تندباد فقط با یک روز تأخیر حادث می‌شد، نامشخص است و آموزش و پرورش استان احداث مدارس کانکسی را بهترین گزینه برای برخی روستاها می داند. دریغ از آنکه ایمنی این مدارس مورد تاکید است.

قطعی آب در مشگین شهر در ادامه مدارس سری صبح و بعد از ظهر روز شنبه را به تعطیلی کشاند. دانش آموزان به دلیل قطعی آب در مدارس حاضر نشدند و سومین روز تعطیلی را بعد از پنج‌شنبه و جمعه تجربه کردند.

تندباد به جاده‌ها نیز خسارت زد

مطابق اعلام هلال‌احمر استان در روز وقوع تندباد ۳۰ نفر در جاده اسالم- خلخال به صورت اضطراری اسکان یافتند.

رئیس پلیس راه استان اردبیل در مصاحبه‌ای که با خبرگزاری مهر در روز وقوع تندباد داشت، به جریان تندباد در محورهای مواصلاتی اشاره کرد.

حجت فتاحی سرعت بالای خودرو و پارک در مکان نامناسب را عمده دلایل خسارت به خودروها در زمان پدیده تندباد عنوان کرد.

در ادامه روز بعد مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان به خبرنگاران گفت: تندباد به راه ارتباطی ۱۲۰ روستا خسارت زده و ۵۰۰ تابلو راهداری را تخریب کرده است.

علی رحمتی تصریح کرد: تنها در حوزه راهداری دو میلیارد تومان خسارت از سوی تندباد را شاهد بودیم.

این اظهارات در حالی است که چنانکه ذکر آن رفت، تندباد یکی از پدیده‌های غالب طبیعی در استان اردبیل است. تعدد تندبادها در این منطقه تازگی ندارد، همچنان که آسیب ناشی از آن.

از سویی تندبادها که موجب طغیان رودخانه‌ها شده بودند، در شهرستان نیر موجب سیلاب و در ادامه خسارت به مزارع کشاورزی و باغات شدند.

اخبار احتمال وقوع سیلاب در دو روز گذشته به کررات شنیده شده و مسئولان مختلف وقوع سیلاب را هشدار داده اند. موضوعی که مدیرکل هواشناسی استان به ضرورت بررسی اظهارنظرها تأکید کرد و به خبرنگار مهر گفت: تنها کانال رسمی اعلام شرایط جوی هواشناسی است.

علی دولتی مهر وقوع سیلاب به واسطه بارش‌های خود استان را منتفی اعلام و تأکید کرد: در عین حال به دلیل بارش‌های سایر استان‌ها سطح روان آب ها افزایش یافته و مردم باید از تردد در حاشیه رودخانه‌ها و حوزه‌های آبریز پرهیز کنند.

اما آیا میزان خسارت تندباد در مجموع بالا بود؟

مدیریت بحران: مدیریت خوبی داشتیم

مدرسه تخریب شده روستای تازه کند سرعین به زودی بازسازی می‌شود. قطعی آب در مشگین شهر رفع شده و مردم دوباره آب لوله‌کشی استفاده می‌کنند و قطعی برق روستاها نیز ترمیم شده است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اردبیل جمع کل خسارت وارده به استان را ۱۱ میلیارد تومان در چهار شهرستان مشگین شهر، اردبیل، نیر و گرمی عنوان کرد.

اطلاعیه و اخطاریه‌های هواشناسی به موقع صادر شده بود و ما آمادگی کامل برای تندباد داشتیم بطوریکه با شهرستان‌ها هماهنگی‌های لازم صورت گرفته بودامامی یگانه رقم خسارت را پایین توصیف کرد و گفت: خدا را شاکر هستیم که خسارت جرح و فوت نداشتیم.

وی افزود: اطلاعیه و اخطاریه‌های هواشناسی به موقع صادر شده بود و ما آمادگی کامل برای تندباد داشتیم بطوریکه با شهرستان‌ها هماهنگی‌های لازم صورت گرفته بود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اردبیل افزود: در ۱۰ ساعت دمای هوا به ۲۶ درجه بالای صفر افزایش یافت و آب برف‌ها به جای تصعید ذوب شد که طبیعتاً چنین شرایطی خسارت‌هایی نیز به دنبال خواهد داشت.

امامی یگانه در خصوص مدیریت قطعی آب مشگین شهر نیز اضافه کرد: در صورتی که ورودی آب تصفیه‌خانه مدیریت نمی‌شد بی‌شک مشکلات بیشتری به وجود می‌آمد.

وی در پاسخ به این سؤال که چه باید می‌کردیم تا حتی این میزان خسارت را شاهد نبودیم، اضافه کرد: مدیریت ما در مجموع مطلوب بود و میزان خسارت نیز رقم درشتی نیست.

اردبیلی‌ها هنوز بحران برف را فراموش نکرده‌اند. پدیده‌های طبیعی که یکی پس از دیگری میزان آمادگی مردم و مسئولان را محک می‌زند. هر چند تندباد به دلیل نبود خسارت جانی ختم به خیر شد اما همچنان این پدیده‌های طبیعی هستند که تمامی برنامه، امکانات، فرهنگ عمومی‌ امدادرسانی و اظهارات مسئولان را محک می‌زنند.