دستیابی به فناوری های جدید ذر گرو پژوهش های کاربردی، منظم و با برنامه

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با پشت سر گذاشتن روزهای پایانی سال 95 و رسیدن به سال 96، «شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری» چهارمین سال فعالیت خود را آغاز می‌کند. در بسته حمایتی «قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان» که بالغ بر 80 خدمت مختلف را به شرکت‌های فناور ارائه می‌کند، پیش‌بینی تسهیلات استفاده از شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، شرکت‌های دانش‌بنیان را در رسیدن به اهدافشان در تولید محصول یا ارائه خدمتی کیفی‌تر یاری کرده است. آغاز سال 96 با رقم خوردن فصل تازه‌ای از زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی با فعالیت بیش از 2900 شرکت دانش‌بنیان، همراه است.
رضا اسدی‌فرد، مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معتقد است که با دسترسی جامع ظرفیت‌های موجود آزمایشگاهی و تحقیقاتی کشور به یک شبکه از سراسر کشور، می‌توان رشد کیفیت تحقیق و پژوهش از یک سو و تولید محصولات دانش‌بنیان رقابتی را انتظار داشت.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری، ضمن اشاره به شکل‌گیری شبکه آزمایشگاهی فناور‌ی‌های راهبردی معاونت علمی گفت: پایه و اساس پیشرفت و دست‌یافتن به فناوری‌های جدید، پژوهش‌های کاربردی، منظم و دارای برنامه است که دسترسی محققان به تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته و استاندارد از الزامات کلیدی آن است.
وی ضمن اشاره به ایجاد شبکه‌ای منسجم و یک‌پارچه از توانمندی‌های آزمایشگاهی کشور در حوزه فناوری‌های پیشرفته و راهبردی،گفت: شکل‌گیری شبکه آزمایشگاهی فناور‌ی‌های راهبردی با هدف هم‌افزایی توانمندی‌های آزمایشگاهی کشور در حوزه‌های گوناگون فناوری‌های پیشرفته و راهبردی، گامی است که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از سال 1393 پیموده است.
اسدی‌فرد با اشاره به تجربه‌ی شبکه‌ آزمایشگاهی نانو در شکل‌گیری شبکه آزمایشگاهی معاونت علمی گفت: شناختن این مشکل کشور با تجربه 10 ساله‌ای که از شبکه آزمایشگاهی حوزه فناوری نانو ایجاد شده بود، ضرورت شکل دادن شبکه‌ای از همه آزمایشگاه‌های توانمند در تمامی حوزه‌های فناوری‌های راهبردی را روشن‌تر ‌کرد و رسیدن به درکی روشن و صحیح از ضرورت وجود شبکه‌ای توانمند که بتواند چالش در دسترس نبودن تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی را برطرف کند، نخست در حوزه نانو شکل گرفت و در واقع شبکه آزمایشگاهی، ادامه‌ مسیر پیموده شده در شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو است، اما این‌بار در ابعادی گسترده‌تر، ساختاری نو و متناسب با نیاز محققان، پژوهشگران و فناوران فعال در تمامی حوزه‌های فناوری‌های راهبردی.
وی اضافه کرد:دامنه پوشش این شبکه شامل آزمایشگاه‌های خدماتی است و آزمایشگاه های پژوهشی و آموزشی را شامل نمی‌شود و همچنین علاوه بر مراکز آزمایشگاهی زیرمجموعه سازما‌ن‌های دولتی و وزارتخانه‌های مختلف، مراکز آزمایشگاهی بخش خصوصی نیز می‌توانند به جمع اعضای این شبکه بپیوندند و از بخش‌های آزمایشگاهی وابسته به انواع مؤسسات تحقیقاتی و آموزش عالی اکنون تا پایان سال 1395، بیش از 670 درخواست عضویت به دبیرخانه شبکه رسیده است.
اسدی‌فرد افزود: بیش‌ترین سهم از میان وزارتخانه‌ها اعضای شبکه، به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با 40 درصد اختصاص دارد و آزمایشگاه‌های بخش خصوصی نیز 27 درصد از آزمایشگاه‌ها را به خود اختصاص داده‌ که درصد قابل توجهی است و بیش از 7700 تجهیز آزمایشگاهی از طریق وبگاه شبکه در دسترس قرار گرفته است که تا پایان سال 95، بیش از یک میلیون خدمت آزمایشگاهی به کاربران ارائه کرده‌اند.
وی در خصوص ایجاد تسهیلات ویژه برای کاربران گفت: تامین هزینه‌های خدمات برای کاربرانی که می‌خواهند از سرویس‌های یک آزمایشگاه بهره ببرند، دغدغه‌ای بود که موجب شد تا خدمات آزمایشگاهی در قالب اعتبار به این افراد ارائه شود. در این طرح، محقق ضمن آن‌که الزامی ندارد برای پرداخت هزینه آزمون به آزمایشگاه فرآیندهای مالی پیچیده را بگذراند، می‌تواند منابع مالی خود را مدیریت کند یا زمان تأمین منابع مالی بخش هزینه خدمات آزمایشگاهی طرح‌ها و پروژه‌ها به پس از دریافت خدمات انتقال دهد.
اسدی فرد اظهار کرد: شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی ضمن حمایت از کاربران فعال در تمامی عرصه‌های علمی و فناوری همچون دانشجو، استاد دانشگاه، محقق و پژوهشگر، شرکت دانش‌بنیان و به طور کلی استفاده‌کنندگان خدمات آزمایشگاهی به دنبال ایجاد فضایی است که همه بتوانند به شکلی مؤثر و البته آسان، به خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز فعالیتشان، با کیفیتی مطلوب دسترسی داشته باشند؛ همچنین خدمات اعتباری، این امکان را برای ارگان‌ها، مؤسسات و مراکز علمی و پژوهشی فراهم کرده است که اگر می‌خواهند جایزه ای را که برای محقق و پژوهشگر ارائه می‌کنند، در مسیر تحقیقاتشان قرار دهند. به این شکل که با توافق با شبکه آزمایشگاهی، جایزه یا حمایت را در قالب پژوهانه برای استفاده از خدمات آزمایشگاهی مراکز عضو شبکه به محققین، برگزیدگان مسابقات علمی و مواردی از این دست در قالب جایزه ارائه کنند.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی تصریح کرد: طرح‌های متعددی همچون طرح سرآمدان علمی ایران، برگزیدگان بنیاد ملی نخبگان، مسابقه ملی فناوری نانو، المپیاد دانش‌آموزی نانو، شرکت‌های دانش‌بنیان، ستادهای فناوری راهبردی و غیره، بر اساس توافق‌نامه با شبکه آزمایشگاهی، از خدمات این سامانه به منظور تخصیص اعتبار برای محققین استفاده می‌کنند.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی افزود: باشگاه مشتریان شبکه و تخفیف خدمات آزمایشگاهی اقدام دیگری است که توانست متقاضیان استفاده از خدمات آزمایشگاهی را به استفاده از خدمات آزمایشگاهی مراکز عضو شبکه آزمایشگاهی و همچنین تسهیل در دسترسی ایشان به خدمات مورد نیازشان تشویق کند. در این باشگاه طیف گسترده‌ای از نخبگان، محققان، پژوهشگران، دانشجویان، اساتید دانشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان عضو هستند و هرکدام بر اساس طرح‌های تخفیفی، تسهیلات مخصوص دسته‌بندی شان را دریافت می‌کنند.
اسدی فرد اعتبارات خدمات آزمایشگاهی را هم برشمرد و گفت: برگزیدگان بنیاد ملی نخبگان، 15 میلیون ریال اعتبار کسب می‌کنند که در هر بار استفاده از خدمات آزمایشگاهی 60 درصد هزینه را تا این مبلغ می‌توانند تخفیف دریافت کنند. علاوه براین، در طرح تخفیف ویژه فارغ‌التحصیلان پسا دکتری خارج از کشور، پژوهشگران معرفی شده، از پژوهانه 50 میلیون ریالی با درصد استفاده 100 درصد بهره‌مند می‌شوند. برای اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های بزرگ کشور نیز تخفیف خدمات آزمایشگاهی در نظر گرفته شده است که با ثبت نام در این طرح می‌توانند تا سقف 40 میلیون ریال برای دریافت خدمات آزمایشگاهی با 40 درصد تخفیف دریافت کنند.
وی اضافه کرد: تا کنون از سوی ستادهای توسعه فناوری‌های راهبردی 9,378 میلیون ریال اعتبار تخصیص داده شده‌است که 4,089 میلیون ریال آن استفاده شده‌است نخبگان به میزان 829 میلیون ریال، اساتید دانشگاه‌های مادر 7,979 میلیون ریال، شرکت‌های دانش‌بنیان 726 میلیون ریال و اعضای باشگاه مشتریان به میزان 5,159 میلیون ریال از این خدمات استفاده کرده‌اند.
به گفته اسدی فرد، همچنین شبکه آزمایشگاهی در قالب‌های مختلفی از اعضا حمایت می‌کند که از تعمیر و نگهداری، ارتقا، کالیبراسیون و تأمین نمونه‌های مرجع استاندارد و قطعات برای تجهیزات موجود یکی از آن‌هاست.
وی ضمن اشاره به استاندارد ISO/IEC17025 در حوزه خدمات آزمایشگاهی، گفت: اخذ این استاندارد از سوی آزمایشگاه‌ها با چالش‌هایی مواجه است و شاید همه‌ی آزمایشگاه‌ها توانایی قرار گرفتن در فرآیند این استاندارد را نداشته باشند. بنابراین، تلاش شد تا زمینه‌ای فراهم شود که آزمایشگاه‌های عضو شبکه، این اعتبارنامه را دریافت کنند.
وی تاکید کرد: البته تمامی حمایت‌ها از مراکز آزمایشگاهی، تنها در قالب عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی صورت می‌گیرد و معاونت علمی و فناوری زیرساخت حمایت از این آزمایشگاه‌ها را تأمین می‌کند. میزان و سقف این حمایت‌ها در شبکه بر اساس امتیاز و رتبه آزمایشگاه‌ها در ارزیابی‌های دوره‌ای تعیین و به مراکز اعلام می‌شود.
اسدی فرد لازمه ایجاد تعامل، را توسعه توانمندی‌ها و تنوع خدمات قابل عرضه دانست و گفت: ظرفیت ملحق شدن و تعامل میان شبکه آزمایشگاهی داخل کشور با آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دیگر کشورها که در مرحله نخست کشورهای منطقه و سپس کشورهای توسعه یافته ‌را شامل می‌شود، وجود دارد اما مهم‌ترین امر در راستای حمایت هرچه بیشتر از آزمایشگاه‌ها، شبکه آزمایشگاهی سالانه برای هر مرکز عضو شبکه، اعتباری تا سقف مبلغ 50 میلیون ریال برای خرید نمونه‌های استاندارد از طریق کارگزار مذکور اختصاص داده است که تا پایان سال 1395، تعداد 23 مرکز عضو شبکه برای خرید نمونه‌های استاندارد مورد نیاز، از این اعتبار حمایتی استفاده کرده‌اند.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی ضمن تاکید بر امر آموزش در اولویت کارهای شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی گفت: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی برای کارشناسان آزمایشگاه‌ها که شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی حمایت می‌کندو در کنار برگزاری کارگاه‌های آموزشی به صورت فصلی، 15 دوره مختلف تخصصی داریم که ویژه کارشناسان تجهیزات آزمایشگاهی است البته این دوره‌های آموزشی از سال 93 وجود داشته است، اما با بیش‌تر شدن تعداد آزمایشگاه‌ها و عضویت آن‌ها در شبکه آزمایشگاهی، ضرورت حضور افراد توانمند و خبره در آزمایشگاه‌ها دوچندان شده و بنابر همین ضرورت، حجم و تنوع آموزش‌ها نیز افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود با برنامه‌ریزی دقیقی که صورت گرفته در سال 96 نیز همین روند را ادامه دهیم.
وی گفت: تلاش می‌کنیم تا با تبدیل شدن به یک برند در سطح بین‌المللی، از یک سو خدمات و توانمندی‌هایمان را به دیگر کشورها ارائه کنیم و از سوی دیگر، از توانمندی‌ها و امکانات موجود در آزمایشگاه‌های توانمند سایر کشورها بهره‌مند شویم، زیرا بازار بسیار خوبی به واسطه این رد و بدل کردن نمونه‌های آزمایشگاهی، خرید و فروش تجهیزات و بسیاری از حوزه‌های دیگر وجود دارد.
بر همین اساس، سال 95 بین ایران و کره جنوبی توافق‌هایی صورت گرفت و درصدد هستیم در سال 96 نیز این همکاری و تعامل با دیگر کشورها به خصوص کشورهای منطقه گسترش دهیم
وی ضمن تشریح برنامه های سال 96 افزود: در حال حاضر بیشتر آزمایشگاه‌های بزرگ کشور در شبکه آزمایشگاهی عضو شده‌اند. از طرفی، با افزایش روابط بین‌المللی کشور پس از توافق برجام و تمایل سایر کشورها به همکاری با مراکز ایرانی، امیدواریم گسترش فعالیت‎های بین‌المللی شبکه تسهیل شود.
شایان ذکر است که حمایت معاونت علمی و فناوری از تشکیل و فعالیت شبکه آزمایشگاهی بسیار چشمگیر و قابل تقدیر است. امیدواریم این حمایت‌ها بیش از پیش در دولت جدید که در سال 1396 مشخص خواهد شد ادامه یابد تا شبکه بتواند مأموریت خود را در زمینه ارتقا و توسعه زیرساخت آزمایشگاهی کشور و همچنین ارایه خدمات مطلوب به محققین و صنایع کشور، به ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان، پیش ببرد.
علمی**9031**
دریافت کننده: عادل پازیار*انتشار:محتشمی