سفرنامه‌‌ای از عهد عصر قاجار

«سفرنامه معین‌السلطان» از مهم‌ترین سفرنامه‌های عصر قاجار است این اثر دارای مطالب و نکات قابل تامل تاریخی و جغرافیایی از اصفهان و لرستان است و مولف در مسیر خود به نام منازل، اماکن، طوایف، رجال و وضعیت حاکم بر ولایات پرداخته است.ساسان والی‌زاده، مصحح این کتاب گفت: معین‌السلطان به وضعیت فلاکت‌بار مردم و تکدی‌گری در شهرهای سرراه خود اشاره کرده و قضیه تحصن قصاب‌های قم در اعتراض به رسیدگی نکردن عریضه‌شان را شرح داده است.

وی درباره شیوه تصحیح سفرنامه اظهار کرد: نحوه تصحیح، تحشیه و تعلیق به این شکل بوده که بیش از ۱۰ سفرنامه عصر قاجار را که از مسیر تهران تا بروجرد یا عتبات را طی کرده بودند، مطالعه کردم و به تطبیق اسامی افراد، اماکن و جمعیت پرداختم. «سفرنامه معین السلطان» شامل روزنامه‌نویسی جعفرقلی‌خان جلال‌الملک است که بعدها به معین‌السلطان مشهور شد. جعفرقلی‌خان در حدود سال ۱۲۶۲ شمسی از سوی ناصرالدین‌شاه ماموریت می‌یابد خلعتی را برای ظل‌السلطان فرزند سفاک شاه و حاکم لرستان و اصفهان ارمغان ببرد. سفرنامه شامل شرح منازل و روزنامه خاطرات سفر در استان‌های تهران، البرز، مرکزی، قم، همدان و لرستان است که اطلاعات منحصربه‌فردی از وضعیت طرق، اماکن و مناسبات درباری عصر ناصری به دست می‌دهد.این کتاب همچنین شامل تصاویری دیده نشده از رجال قجری است که از آلبوم شخصی استاد ستوده انتخاب شده و امتیازی خاص به کتاب بخشیده است.